ورود دانش‌بنیان‌ها به حل مسئله جوان‌سازی و پویایی جمعیت

روح‌الله دهقانی با حضور در دانشگاه شهید بهشتی در جمع دست اندرکاران و فعالان این پویش با اشاره به نقش دانشگاه در پیوند میان مفهوم ارتقای سرمایه انسانی و نوآوری عنوان کرد: این که صندوق پژوهش فناوری دانشگاه شهید بهشتی که در حوزه ای همچون جوانی و پویایی جمعیت گام‌هایی برداشته، فی‌نفسه یک اقدام نوآورانه است. تأکید دارم صندوق‌های سرمایه‌گذار در حوزه پژوهش، با عبارت «پژوهش فناوری» از آن یاد شود، این است که توجه خاص و ویژه این صندوق‌ها به مقوله فناوری است.

رئیس بنیاد ملی نخبگان، ضمن تأکید بر کار فرهنگی و فناورانه در حوزه پویایی جمعیت و به میدان آمدن همه بخش‌های جامعه، افزود: با نقطه مطلوب فاصله زیادی وجود دارد، اما گام راهبردی اصلی در این حوزه را مردم، جوانان خلاق و نخبگان هستند که می‌پیمایند. در کنار فعالیت‌های جامعه، دستگاه‌ها و نهادهایی چون معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان صرفا کمک‌کار هستند.

گام‌های علمی، فناورانه و نوآورانه اصلی و اثرگذار، توسط همین اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها، جوانان و نخبگان در قالب شرکت‌های دانش‌بنیان و نوآور به جلو برداشته می‌شود. حرکت در این مسیر، یک الزام اجتناب‌ناپذیر است و می‌بایست همگی حامی و همراه آنان باشیم.

دهقانی، با بیان این‌که هر شکلی از توسعه، متکی و مبتنی بر خطرپذیری، توانمندی دانشی، خلاقیت و جسارت نیروی انسانی جوان است، عنوان کرد: به هر میزان که این جمعیت پا به سن می‌گذارد از سرعت و نرخ رشد کاسته خواهد شد.

بنابراین، توجه به چالش کهن‌سالی جمعیت و چاره‌جویی آن یک امر نوآورانه، راهبردی و ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای این روزها و فردای کشورمان به شمار می‌رود.

وی با اشاره به این‌که تحقق جمعیتی جوان و پویا، نیازمند گام‌ها و اقدامات اندیشه‌ورزانه است، ادامه داد: معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، اگرچه در توسعه فناوری‌های حوزه پیشگیری و  درمان ناباروری حمایت‌هایی را صورت داده است، اما این امر، ابتدایی‌ترین و کوچک‌ترین کار برای حل مسئله جوانی جمعیت و ارتقای فرهنگ خانواده و سوق دادن جامعه به سوی فرزندآوری است؛ زیرا درمان ناباروری یک کار اقتصادی به شمار می‌آید که مسیر خود را طی می‌کند. اما عدم فرزندآوری، با بحرانی به مراتب پیچیده‌تر و فراتر از بیماری ناباروری مواجه بوده و نیازمند کار شناختی، اندیشه‌ای و فرهنگی است.

دهقانی، با اشاره به این‌که رویکرد امروزین جامعه در رد فرزندآوری، ماحصل یک فرآیند چندین ساله است که به فراخور آن نیازمند، فعالیتی درازمدت است، افزود: نتایج پژوهش ها نشان می‌دهد که مردم در اقصی‌نقاط دنیا به سوی سطح‌هایی از افسردگی گرایش یافته‌اند که همین امر تمایل به فرزندآوری را در آنان کاهش داده است، از سوی دیگر با روش های گوناگون می‌کوشند چالش اضطراب درونی خود را پاسخ بگویند، اما متاسفانه این باور در ذهن آنان شکل گرفته است که نباید فرزنددار شوند.

بنابراین می‌بایست در جامعه و بیش از همه در میان قشر نخبه و دانش‌آموخته این باور اصلاح شود. می‌بایست زمینه‌ای برای توسعه اشتغال دانش‌بنیان فراهم کنیم تا با ایجاد آرامش ذهنی و اقتصادی، مسیر برای پویایی جمعیت و افزایش جمعیت فرهیخته، هموار شود.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری با تاکید بر این که علاوه بر ضرورت حفظ و ماندگارسازی نخبگان بلکه در بهره‌مندی از استعدادهای برتر باید گام‌های جدی به منظور تحول رویکردهای مربوط به جمعیت و خانواده برداریم عنوان کرد: باید در توسعه و صیانت از این سرمایه ژنتیکی ارزشمند که سرشار از هوش و خلاقیت است همه دستگاه‌ها از جمله معاونت علمی گام‌های جدی بردارند. دوره حمایت‌های دهه ۶۰ و ۷۰ تغییر یافته و با مشوق های پیشین نمی‌توان جمعیت را به فرزندآوری ترغیب کرد.

بلکه مساله، از جنس شناختی است. فرهنگ نادرست عدم فرزندآوری بیش از چندین دهه تاثیر خود را روی جامعه گذاشته و حل آن باید در ساحت اندیشه‌ورزی و کار فکری فرهنگی و رسانه‌ای عمیق، مورد بررسی قرار بگیرد.

تعامل معاونت علمی و دانشگاه بهشتی در تحول و پویایی جمعیت

سیدمحمودرضا آقامیری رئیس دانشگاه شهید بهشتی نیز در این مراسم با تاکید جوانی جمعیت و ارتقای خانواده به عنوان دو بازوی مهم پیشرفت عنوان کرد: می‌بایست نقش هر دو سوی سن جمعیت یعنی هم جوانی و هم پیری جمعیت مورد بررسی و توجه قرار بگیرد. این پویش قرار است چگونگی تحقق رشد و جوانی جمعیت را به عنوانی یکی از بسترهای پیشرفت، به کمک دانش، فناوری و نوآوری مورد توجه و بررسی قرار دهد.

وی افزود: اجرای قانون جوانی جمعیت به کاهش آسیب‌های اجتماعی منجر می شود و برای تحقق خانواده سالم و پویا، باید مقوله جوانی جمعیت در اولویت باشد.

آقامیری با اشاره به تعامل معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان و دانشگاه شهید بهشتی با کمک صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطر پذیر و پژوهش فناوری گفت: ظرفیت علمی این دانشگاه در مقوله‌های کلان از جمله اقتصاد، سیاست و توسعه و سایر حوزه‌ها، می‌تواند یک بازوی قوی علمی و منطقی در کنار معاونت علمی باشد.

خوشبختانه یک رویکرد عملگرایانه در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری وجود دارد که اگر فضای علمی دانشگاهی نیز در کنار آن قرار بگیرد، قطعا به نتیجه مطلوب در حوزه جوانی جمعیت منتج خواهد شد. خوشبختانه آقای دکتر دهقانی نیز روی این امر اهتمام ویژه‌ای داشته اند و دارند که نشان از اهمیت بالای این موضوع دارد.

صادقی مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به این که نخستین پویش نوآورانه سرمایه گذاری بسترساز جوانی جمعیت و تعالی خانواده به دنبال راهکارهای فناورانه و نوآورانه برای مسأله جمعیت است، ادامه داد: این پویش که از سوی صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی دانشگاه شهید بهشتی آغاز شده، قرار است با همراهی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان، صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری و نقش آفرینی صندوق‌های سرمایه‌گذاری پژوهش و فناوری و جسورانه، ضمن آسیب شناطی دقیق و کاربردی وضعیت امروز کشور برای رسیدن به راهکارهای عمل‌گرا، به دنبال ایجاد پل ارتباطی میان صاحبان ایده‌های نوآورانه و سرمایه‌گذاران طرح‌های نوآورانه و فناورانه در حوزه ارتقا و پویایی جمعیت است.

وی، خلق بستری قابل رشد برای عملی کردن ایده‌های نوآورانه با کمک به شرکت های نوآور و استارتاپ‌ها را از محورهای این پویش عنوان کرد و افزود: همچنین کمک به حل مسئله  جوانی جمعیت با کمک به طرح‌های درمان ناباروری، حمایت از شتابدهنده‌های این حوزه و تشکیل صندوق های سرمایه‌گذاری جسورانه، از ضرورت‌هایی است که پویش یادشده، دنبال می‌کند.

صادقی عنوان کرد: طرح‌های منتخب در کمیته‌های علمی بررسی می‌شود و سه شتاب‌دهنده برای حمایت از این پویش اعلام آمادگی کرده‌اند. این طرح‌ها با استفاده از ظرفیت دوشنبه‌های استارتاپی صندوق نوآوری و شکوفایی پیگیری و حمایت خواهند شد.

گفتنی است در این مراسم، تفاهم‌نامه‌های همکاری میان صندوق‌های پژوهش و فناوری و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر به منظور حمایت از طرح‌های فناورانه و نوآورانه در حوزه پویایی جمعیت منعقد شد.