کتاب «هیولای اولی از توهم تا واقعیت» در نشستی علمی نقد و بررسی شد

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، جواد پارسایی، دبیر علمی نشست نقد و بررسی کتاب «هیولای اولی از توهم تا واقعیت» در محل  تالار شیخ طوسی نمایندگی سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی در قم ابتدا به معرفی اجمالی کتاب پرداخت و گفت: این کتاب جامعترین اثری است که تاکنون در خصوص ماده اولی و لوازم آن به چاپ رسیده است.

وی افزود: این کتاب که رساله دکتری حجت الاسلام محمدمهدی کمالی است و به همت انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی به چاپ رسیده در سه بخش تنظیم شده است، بخش اول مربوط به کلیات است که در ضمن چهار مبحث به ماهیت‌شناسی مفاهیم بنیادین بحث مثل (ماده و صورت، قوه و فعل)، چیستی جسم، پیشینه بحث نظریه ماده و صورت و احکام و خصوصیات هیولا پرداخته است.

دبیر علمی نشست ادامه داد: بخش دوم نیز مختص به ادله اثبات و ابطال  هیولای اولی است که مولف با حوصله و تتبع بسیار به بررسی تفصیلی این براهین پرداخته است، در واقع نویسنده به تفکیک تمام ادله اثبات هیولا را بررسی کرده و آن‌ها را مخدوش و مورد اشکال دانسته است، همچنین با بررسی ادله ابطال هیولا نشان داده که برخی از این ادله صحیح است و وجود هیولا را باطل می‌کند.

وی گفت: بخش سوم نیز ضمن سه فصل، گستره ماده در مباحث معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی و انسان‌شناسی فلسفه اسلامی تجزیه و تحلیل شده و به برخی از پیامدهای کنار گذاشتن ماده در تفسیر متداول آن اشاره شده است.

مخالفین و موافقین نظریه ماده و صورت و چالش های این نظریه

استادیار پژوهشکده بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی و مولف این اثر نیز در این جلسه به معرفی کتاب و نکات برجسته آن پرداخت و ضمن اشاره به مخالفین و موافقین نظریه ماده و صورت و چالش‌هایی که این نظریه ایجاد کرده، گفت: کسانی که با این نظریه مخالفت کرده‌اند به بررسی پیامدهای بود و نبود ماده اولی نپرداخته‌اند حال آنکه این نظریه یکی از نظریات مبنایی فلسفه اسلامی است که از ارسطو به فیلسوفان اسلامی رسوخ کرده است. در واقع نمی‌توان ماده را منکر شد و دیگر مباحث فلسفه اسلامی را تغییر نداد.

وی در ادامه به برخی از مهمترین ثمرات وجود ماده در فلسفه اسلامی اشاره کرد و گفت: مباحث زیادی از فلسفه اسلامی مبتنی بر نظریه ماده و صورت است که از جمله آن می‌توان به تبیین حقیقت جسم، مرزبندی بین عوالم عقل، مثال و طبیعت، تبیین حرکت، زمان و حدوث و قدم، علل اربعه و مسئله شر که خاستگاه آن هیولای اولی است وغیره اشاره کرد.

حجت الاسلام کمالی در ادامه به ذکر نوآوری‌های کتاب پرداخت و مهمترین نوآوری کتاب را تغییر مرز ثبات و سیلان در عالم و تغییر احکام موجودات دانست و گفت: تا کنون شش مقاله علمی پژوهشی از این کتاب استخراج و چاپ شده است. در این مقالات بخشی از نوآوری‌های منتج از کتاب ذکر شده است.

در ادامه این نشست روح الله سوری عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی نیز که به عنوان ناقد ابتدا به ذکر نقاط قوت کتاب هیولای اولی پرداخت و جامعیت و تتبع بسیار و توجه به لوازم نظریه ماده و صورت را سه نقطه قوت مهم کتاب دانست.

شایان ذکر است، در انتهای این نشست از کتاب هیولای اولی از توهم تا واقعیت با حضور مولف، داوران و حضار رونمایی شد.