تواتر روایات مربوط به غدیر/تحریف معنوی روایت غدیر امکان پذیر نیست

حجت الاسلام والمسلمین حسین گنجی استاد درس خارج حوزه علمیه قم در گفت و گو با خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، از وجود روایت و آیات فراوان پیرامون واقعه غدیر و امامت ائمه اطهار و حضرت امیرالمومنین(علیهم السلام) خبر داد و در این باره افزود: به عنوان مثال آیات معروف سوره مائده نظیر «الیوم اکملت لکم دینکم و...»، «الیوم یئس الذین کفروا...»، «انما ولیکم الله و رسوله و...» و آیات دیگر از سوره های نظیر معارج از جمله آیاتی است که در مورد ولایت و امامت نازل شده است.

وی با بیان تعدد فوق العاده زیاد روایات پیرامون بحث ولایت به نقل قولی از علامه محمد تقی مجلسی پرداخت و گفت: مرحوم علامه محمد تقی مجلسی پدر محمد باقر مجلسی معروف، در کتاب روضه المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه بیان داشت: «من بیش از صد هزار روایت در مورد امامت و ولایت و فضائل ائمه مطالعه کردم».

این استاد درس خارج حوزه علمیه با اشاره به تواتر روایات مربوط به واقعه غدیر خم، به بیان برخی از شواهد علمی این تواتر پرداخت و اظهار داشت در منابع اهل سنت و شیعه فروان در مورد غدیر روایت نقل شده، مثلا در یکی از تفاسیر بیان شده که آیه 67 سوره مائده «یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک...» در روز غدیر بارها بر پیامبر نازل شده. واقعه غدیر آنقدر بروز و ظهور دارد که اگر در کتب لغت کلمه «غدر» را جست و جو کنید ذیل معنایش به واقعه روز غدیر اشاره شده است.

حجت الاسلام والمسلمین گنجی در ادامه از  اتفاق همه مفسران شیعه و سنی بر دلالت آیه «الیوم اکملت لکم دینکم و...» بر واقعه غدیر خبر داد و تصریح کرد: مثلا ثعلبی از بزرگان اهل سنت، در تفسیر الکشف و البیان وقتی به این آیه «بلغ ما انزل الیک من ربک...» می رسد می گوید: بعضی از افراد در دوران پیامبر این آیه را اینگونه می خواندند: «یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من اَنّ علی مولی المومنین» یا در روایت دیگر به صورت «بلغ ما انزل الیک من فضل علی بن ابی طالب» نقل کرده اند.

وی روایات مربوط به واقعه غدیرخم را روشن ترین و متواترترین روایات دانست و تأکید کرد: صدها نفر از علمای اهل سنت این جملات پیامبر اعظم(ص) را که فرمودند: «من کنت مولا فهذا علی مولا و...» نقل کرده اند و مرحوم آیت الله ری شهری در کتاب امیرالمومنین تمام سند های این روایات را به نقل از بزرگان اهل سنت ذکر کرده است.

استاد درس خارج حوزه علمیه روایات مربوط به غدیر خم را خدشه ناپذیر و غیر قابل انکار خواند و از تلاش عده ای مغرض برای تحریف معنوی این روایات خبر داد و بیان داشت: عده ای که نتوانستند این روایات تکذیب کنند، سعی کردند در معنای آن تحریف ایجاد کنند؛ به عنوان مثال معنای کلمه مولا را تحریف کرده و بجای معنای حقیقی آن یعنی «ولی و سرپرست» معنای دوست و رفیق را لحاظ کرده اند.

وی از این نوع برخورد ناصحیح و مغرضانه ابراز تأسف کرد و این نحوه مواجهه با روایت غدیر حضرت رسول الله(ص) را سبب زیر سوال رفتن بسیاری از فضایل اخلاقی آن حضرت عنوان کرد و گفت: مگر امکان دارد پیامبر اعظم مردم را سه روز در سرزمین گرم و بی امکانات نگه دارد و بایستند تا آنها که رفته اند برگردند و آنها که نرسیده اند خودشان را برسانند که به مردم اعلام کنند که من علی را دوست دارم.

حجت الاسلام والمسلمین گنجی از پذیرش معنای سرپرست توسط یکی از علمای اهل سنت قائل به معنای «دوستی» در پایان مباحثه با عالم شیعه خبر داده و توضیح داد: در سفر یکی از علما اهل سنت آفریقایی به قم، مباحثه ای میان او و یکی از علمای شیعه پیرامون معنای کلمه «مولا» شکل می گیرد و عالم شیعه بر اساس منابع اهل سنت می گوید: ابوبکر در زمان احتضار خود عمر را مولا و سرپرست مردم بعد از خود قرار داد و این نشان می دهد لفظ «مولا» به معنای دوست نیست.

این استاد درس خارج حوزه علمیه در رد معنای «دوست» برای کلمه «مولا» از بروز اشکال ادبیاتی در صورت معنا کردن مولا به دوست پرده برداشت و گفت: اگر ما مولا را به معنای ناصر و دوست معنا کنیم جمله از نظر ادبیاتی اشتباه می شود؛ اگر این معنا مقصود گوینده بود، جمله «من کنت مولا فهذا علی مولا» به «من کان مولای فلیکن مولا علی(ع)» باید تغییر می کرد؛ یعنی هرکس دوست من است باید با علی هم دوست باشد. اما «من کنت مولا» به معنای دوستی غلط است چون اینگونه معنا می شود که هرکس من دوست او هستم علی هم دوست اوست، در صورتی که این تکلیف مردم نیست که به صورت علنی اعلام شود، بلکه این تکلیف امیرالمومنین است و پیامبر باید این را خصوصی به حضرت بیان می کردند.

وی همچنین از بروز اشکال در معنای آیه «انما ولیکم الله و رسوله...» در صورت در نظر گرفتن معنای دوستی برای کلمه «ولی» خبر داد و توضیح داد: در این آیه اگر ولی را به معنای دوست بگیریم، آیه معنای نادرستی پیدا می کند؛ «انما» به معنای حصر است، یعنی فقط دوست شما خدا، پیامبر و امیرالمومنین است و با دیگران نباید دوست شد؛ این اشکالات ممتاز را اولین بار آیت الله اراکی در ضمن مقاله ای پیرامون غدیر بیان کردند.

حجت الاسلام والمسلمین گنجی یکی دیگر از اشکالاتی که با معنی مولا به دوستی به وجود می آید را توجیه بیعت هایی که در روز غدیر گرفته شد عنوان کرد و افزود: اگر فقط بحث اعلام دوستی بود پس روایات متواتری که بر بیعت گرفتن امیرالمومنین دلالت می کند را چگونه باید توجیه کرد؟ در روایات آمده پیامبر به زنان هم امر کرد که از طریق ظرف آب با علی بن ابی طالب بیعت کنند. در این باره طبری امامی در کتاب الولایه از زید بن ارقم حدیثی روایت کرد به این مضمون که: یا امیرالمومنین ما عهد و پیمانمان را با جان، زبان و دستمان قبول کردیم و ما این بیعت را به تمام فرزندانمان می رسانیم و چیزی را جایگزین این راه نمی کنیم.

وی در ادامه به یک حدیث دیگر از احمد بن محمد طبری که در کتاب مناقب علی بن ابی طالب پیرامون اخذ بیعت نقل شده اشاره کرد و بیان داشت: در کتاب مناقب علی بن ابی طالب نقل شده: ابوبکر، عمر، زبیر و دیگر مردم همه آمدند و با امیرالمومنین بیعت کردند؛ سه نفر سه نفر مردم می آمدند و با حضرت بیعت می کردند.

این استاد درس خارج حوزه علمیه در پایان سخنان خود به اهمیت بزرگداشت عید غدیر پرداخت و از مردم خواست با برگزاری هرچه پرشور تر عید غدیر موجب جلوگیری از تحریف و شبهه افکنی مغرضان شوند.

وی همچنین بر لزوم بازخوانی روایات پرمحتوای غدیر تأکید کرد و گفت: در روایت غدیر خم، مشابه حدیث ثقلین بیان شده و تمامی ائمه در آن معرفی شدند و حدود بیست ویژگی امام عصر در آن نقل شده است.