عدم توجه به شعر و هنر از طرف مسئولین
اشاره: زبان و ادبيات فارسی به عنوان دومين زبان جهان اسلام و زبان حوزه فرهنگ و تمدن ايرانی توجه ویژه ای به شعر دارد؛ این آمیختگی ما با شعر و تأثیری که شعر بر فرهنگ و روحیات و رفتار ما می گذارد، ضرورت پرداختن به آن و ضرورت پاسداری از حریم این عنصر اعجاز آفرین را بیشتر روشن می سازد، در همین رابطه خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، گفتوگویی را با سید محمد جواد شرافت هنرمند و شاعر آیینی داشته است که در ادامه می خوانید:
رسا - هنر شعر در کنار سایر هنرها چه ظرفیتی برای انتقال مفاهیم دینی و ارزشی دارد؟
هنر حلقه واسط بین مباحث اندیشهای و ذهنی و قلب مردم است، ما اگر بخواهیم مطالب عمیق فلسفی، عرفانی و یا کلامی را به عموم جامعه منتقل کنیم و به دلهای آنها برسانیم، هنر نقش بسیار مهمی دارد و میتواند واسطه خوبی برای انتقال این مطالب باشد و چهبسا تنها واسطه، هنر باشد.
خطابه دینی اگر با هنر عجین باشد و بهصورت هنرمندانه ارائه شود بر مخاطب تأثیر عمیقتری خواهد گذاشت و از طریق هنر میتوان مطالب سخت و پیچیده فلسفی، عرفانی و کلامی را زبانی سلیس، شیوا و احساسبرانگیز بیان کرد.
در بین هنرهای موجود شعر بهعنوان هنری کلامی از جایگاه ویژهای برخوردار است زیرا مردم در زندگی روزمره از کلمات استفادههای زیادی دارند و حتی در فکرکردن نیز از کلمات استفاده میکنند؛ شعر در غم و شادی مردم نقش ویژهای دارد و شعر از زمان لالایی گفتن برای کودکان تا زمان گفتن «به عزت و شرف لا الله الا الله همیشه و همواره از گهواره تا گور همراه مردم بوده است؛ این مسئله اهمیت شعر را بیشتر نشان میدهد و لزوم تلاش برای تقویت شعر را بیشتر نمایان میکند.
رسا - شعر فارسی در قبل و بعد انقلاب از حیث معنا و مفهومی چه تفاوتهای داشته است؟
انقلاب اسلامی، انقلاب دلها بوده است، زیرا حضرت امام خمینی (ره) ابتدا بر دلها تصرف و به سمت حرکت توحیدی منقلب کردند بعد انقلاب ظاهری صورت گرفت و هنرمند نیز بهعنوان بخشی از مردم از این انقلاب متأثر شد و زمانی که انقلاب از دل هنر بجوشد حاصل آن رشد کمی و کیفی هنر میشود.
تعداد شاعرها و تعداد اشعاری که در قالبهای مختلف سروده شده و کیفیت آثار در بعد از انقلاب رشد قابلملاحظهای داشته است، اشعار عاشورایی که در این چهار دهه با نگاه زنده و پویا سروده شدهاند و جامع حماسه و مرثیه عاشورا هستند رشد قابلملاحظه داشتهاند و قبل از انقلاب به این اندازه قابلتوجه نبودهاند.
بالندگی شعر آیینی در بعد از انقلاب کاملاً مشهود است، البته شعر پایداری، استقامت و حتی عاشقانههای اصیل و نجیبی که برای مادر، همسر و فرزند سروده شده است رشد و بالندگی داشته است و این پیشرفت حاصل انقلابی که امام و مکتب امامی است که در ذهنها و اندیشهها رقم خورد و خروجی این پیشرفت این حجم بالا و تأثیرگذار اشعار است.
رسا - نقش حمایتهای رهبر معظم انقلاب در رشد و بالندگی شعر بعد از انقلاب چگونه بوده است؟
رهبر معظم انقلاب ذاتاً هنرمند هستند و هنر را دوست دارند، ایشان اهل خواندن رمان، شرکت در جلسات نقد شعر و دیدن فیلم هستند و هنر را خوب میفهمند و از شعر حمایت ویژه میکنند؛ ولی در مسئولین پایینتر از ایشان حمایت از شعر و دغدغه نسبت به شکوفایی این هنر را نمیبینیم.
متأسفانه مسئولین در کشور اگر بخواند بودجهای را حذف کنند ابتدا به سراغ بخش فرهنگ و هنر میروند و به اهمیت و نقش مهم شعر و هنر توجه لازم وجود ندارد درحالیکه نگاه رهبری به شعر و هنر و تأکیدات و تأییدات ایشان که ادامه سیره ائمه علیهمالسلام است نشان از اهمیت موضوع دارد و توجهات رهبر انقلاب در رشد و شکوفایی شعر و هنر اسلامی تأثیرات زیادی داشته است.
جلسات عمومی و خصوصی که رهبر معظم انقلاب در طول سال با شاعران دارند و نقد و نکتهسنجی ایشان دررابطهبا شعر و همچنین تقریظهای که بر کتابها میزنند همگی نشاندهنده توجه ویژه رهبری به مقوله شعر و هنر است و موجب تشویق و ترغیب جامعه هنری میشود. همیشه به شعر و هنر تأکید داشتند و در تقریرهای که بر کتابها مینویسند، جامعه ادبی را تشویق و ترغیب میکنند.
رسا - باتوجهبه گذشته درخشان شعر و ادبیات فارسی و وجود شاعران بزرگی مانند حافظ و سعدی آیا میشود انتظار داشت که دوباره به آن جایگاه بزرگ گذشته برسیم؟
وقتی جریان شعر انقلاب را میبینیم و به مجموع شاعرانی که از سال 42 وارد حوزه شعر شدند توجه میکنیم، این جریان پویا و بالنده بوده است و حرکت رو به تکاملی داشته است، شما محتشم را در قله شعر عاشورایی میبینید؛ ولی وقتی مجموع شاعران انقلابی بعد از انقلاب را مشاهده میکنید آنها واقعاً از محتشم جلوتر هستند.
البته طبیعی است که شعر بعد از انقلاب با فراز و فرودها و آسیبهایی نیز همراه بوده است که باید باانصاف مورد نقد و بررسی قرار گیرند تا معایبی که وجود دارد برطرف شود و شاهد روند پیشرفت سریعتر شعر و هنر باشیم و دوباره جایگاه رفیع گذشته را به دست آوریم هرچند که اکنون هم جایگاه خوبی را داریم.