از لزوم احیای سنت های پژوهشی تا انتظار مدیر حوزه از معاونان پژوهش

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، اجلاسیه مدیران و معاونان پژوهش مراکز و مدارس حوزه علمیه قم با حضور آیت الله اعرافی، مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور در سالن همایش های مدرسه مبارکه فیضیه برگزار شد.

 

بر اساس این گزارش، حجج اسلام والمسلمین حمید ملکی، قائم مقام مدیر حوزه های علمیه در قم، مهدی رستم نژاد، معاون آموزش حوزه های علمیه و ابوالقاسم مقیمی حاجی، معاون پژوهش حوزه های علمیه در این مراسم حضور داشتند.

 

 

آیت الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور در این اجلاسیه ضمن تسلیت ایام فاطمیه به بیان روایاتی در تبیین عظمت حضرت فاطمه زهرا(س) پرداخت.

وی در ادامه با اشاره به اسناد و طرح های پژوهشی حوزه های علمیه، ابراز کرد: برای رقم خوردن اتفاقات مهم و خوب در عرصه پژوهش نیازمند همکاری بخش های مختلف معاونت پژوهش با مسائل درختواره دانشی حوزه های علمیه هستیم.

آیت الله اعرافی با اشاره به لزوم همکاری حوزه های علمیه با پژوهشگاه هایی همانند پژوهشگاه فقه نظام، مسئله رتبه بندی پژوهشگران را مورد توجه قرار داد و بیان کرد: رتبه بندی پژوهشگران از دوران آقای میرمعزی آغاز شده و این مسئله با ادبیات حوزه استمرار خواهد یافت و به زودی نظام رتبه بندی و طبقه بندی شکل خواهد گرفت.

مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور تأکید کرد: در رابطه با مسئله رتبه بندی مراکز و مؤسسات پژوهشی نیز باید گفت که با شاخص ها و ضوابط خودمان جایگاه پژوهشی مراکز را مشخص می کنیم.

وی در ادامه با اشاره به ضرورت گشودن عرصه های جدید در پژوهش های حوزه، کارکرد پژوهشکده مطالعات راهبردی روحانیت را مورد توجه قرار داد و گفت: برای شناخت حوزه و روحانیت، آسیب ها و مسائل آن مطالعات فراوانی را توسط دیگران شاهد هستیم؛ همچنین در موضوعاتی همچون سبک زندگی، اقتصاد مقاومتی و ... روزنه هایی باز شده و استمرار خواهد یافت.

آیت الله اعرافی همچنین به بیان نکاتی در خصوص جشنواره کتاب سال، فقه معاصر، سامانه تقریر و ضورت ارتقای آن به عنوان بازار علم حوزه، افزایش مراکز پژوهشی، مجلات، انجمن ها و حکم ها، پژوهش سراها، علم سنجی، طرح خروجی و ماندگاری هدفمند، هوش مصنوعی، هدفمندی ناظر به پژوهش، نمره های پژوهشی برای امتحانات شفاهی، گروه های علمی و ارجاع پایان نامه ها به مراکز پرداخت.

مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور با اشاره به مسئله علم سنجی بیان کرد: علم سنجی و اسلامی سازی علوم انسانی باید از سوی حوزه انجام گیرد و نمی توانیم اجازه دهیم این کار را دیگران برای ما انجام دهند.

وی در ادامه ضمن بیان این نکته که علی رغم کارهای بسیار خوب انجام شده در عرصه پژوهش، اما حوزه با قله های پژوهش فاصله بسیاری دارد، تصریح کرد: ما در همه عرصه های حوزوی مانند تبلیغ، آموزش و ... نیازمند یاری پژوهش هستیم.

آیت الله اعرافی خطاب به مدیران مدارس و معاون پژوهش حوزه گفت: ما ایفای دو نقش را از شما انتظار داریم؛ یک این که کارها و طرح های خود و آنچه به شما ابلاغ می شود را پیگیری کنید و دو این که سراغ مسئله آموزش رفته و سعی داشته باشید با وفاق و همدلی مسئولان آموزش، آن را پژوهش محور کنید.

وی با اشاره به نقش «اصول» در دقت و ظرافت های علمی طلاب، عنوان کرد: اصل کار متولیان پژوهش این است که نظام آموزشی را معطوف به پژوهش سازند.

آیت الله اعرافی همچنین مسئله دروس خارج را مورد توجه قرار داد و با تأکید بر لزوم استفاده از ظرفیت این دروس برای تولید و پاسخگویی به نیازها، گفت: تلاش داریم در عرصه فقه معاصر نیز درس های آزاد تحقیقی با همان منهج سنتی دروس خارج داشته باشیم، زیرا فضای آزاد راه را برای تأمل، تحقیق و ابتکار باز می کند.

وی ضرورت کشف مسائل اصلی مورد نیاز نظام و جامعه را مورد تأکید قرار داد و خاطرنشان کرد: پژوهشگران حوزوی باید عمق درد جامعه را پیدا کرده و برای آن راه حل ارائه دهند؛ پژوهش ها باید تولید عمیق، منهج دار و معطوف به نیازها داشته باشند، برای این منظور باید مسائل مورد نیاز جامعه و دنیا را بدانیم و برای آن ارائه بحث داشته باشیم.

سنت‌های پژوهشی حوزه باید احیا شود

همچنین حجت الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی نیز در این نشست اظهار کرد: در سطح یک نگاه به پژوهش به عنوان مکمل آموزش و تعمیق مطالب علمی است.

وی با اشاره به اینکه اگر در نظام آموزش به پژوهش توجه شود به نظام آموزشی مطلوب می‌رسیم، مطرح کرد: در نظام پژوهش سنت‌های پژوهشی داریم که باید به دنبال احیای این سنت‌ها باشیم.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه با بیان اینکه باید در نشریات نیز الگوهای نگارشی سنتی حوزه را احیا کنیم، عنوان کرد: یکی از این سنت‌های گذشته حاشیه‌زنی بر تفسیرها و مقالات مختلف است.

وی با اشاره به اینکه بخش اساتید جشنواره علامه حلی(ره)، کار جدید بود که مورد استقبال خوبی نیز قرار گرفت، خاطرنشان کرد: در طول سیزده دوره گذشته جشنواره علامه حلی بیش از ۱۷۶ هزار اثر طلاب خواهر و برادر به دبیرخانه جشنواره ارسال شده است.

حجت الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی از تعداد آثار چهاردهمین دوره جشنواره علامه حلی نیز یاد کرد و گفت: در این دوره نیز حدود ۱۸ هزار ۶۰۰ اثر در بخش طلاب و دو هزار و ۵۰۰ اثر نیز در بخش اساتید داشته‌ایم.

وی با بیان اینکه در سامانه نشریات علمی کشور، حدود ۸۵۰ نشریه وجود دارد، تصریح کرد: از این تعداد ۲۷۰ نشریه علوم اسلامی و علوم انسانی اسلامی هستند که به زحمت نهادهای حوزوی منتشر می‌شوند.

معاون پژوهش حوزه‌های علمیه با اشاره به اینکه ۸۰ نشریه علمی و تخصصی نیز توسط مراکز پژوهشی تولید می‌شود، یادآور شد: همچنین ۱۵۰ نشریه نیز به صورت داخلی توسط مراکز و واحدها تولید می‌شود.

وی اضافه کرد: اگرچه با وضعیت مطلوب فاصله داریم، ولی اقدامات انجام شده نشان می‌دهد که حوزه علمیه پیشرفت‌های خوبی در عرصه پژوهشی داشته است.

بسترهای خوبی برای رشد طلاب در عرصه پژوهش فراهم شده است

در ادامه نیز حجت الاسلام والمسلمین ترکاشوند اظهار کرد: با همت و پیگیری‌های انجام شده زمینه‌ها و بسترهای خوبی برای رشد طلاب در عرصه پژوهش فراهم شده است.

وی با اشاره به اینکه مدیران و معاونین پژوهشی باید نسبت به عملیاتی کردن برنامه‌های پژوهشی در مدارس همت داشته باشند، مطرح کرد: شورای پژوهش حوزه علمیه قم تشکیل شده است تا هدایت و راهبری برنامه‌های پژوهشی حوزه علمیه قم انجام شود.

معاون پژوهش حوزه علمیه قم با بیان اینکه جشنواره علامه حلی(ره) نیز با جدیت دنبال می‌شود، عنوان کرد: مدیران و معاونین مدارس باید برای برنامه‌های پژوهشی جانمایی مناسبی داشته باشند و شرایط به گونه‌ای رقم نخورد که برنامه‌های پژوهشی جانبی شوند.

وی با اشاره به اینکه اگر پژوهش به کمک آموزش بیاید، طلاب قدرت‌مندتری تربیت خواهند شد، خاطرنشان کرد: پایان نامه‌ها نیز باید به سوی نیازهای نظام هدایت شوند.

حجت الاسلام والمسلمین ترکاشوند با بیان اینکه معاونین پژوهش به منظور پیگیری وضعیت به اتوماسیون اداری دسترسی ندارند، تصریح کرد: پژوهش در سطح عالی نیازمند توجه و پیگیری بیش‌تری است که لازم است برنامه‌های پژوهشی سطح عالی نیز تعریف شود.

گفتنی است، در پایان نیز از صاحبان ایده های برگزیده و شایسته تقدیر با حضور یت الله اعرافی و حجج اسلام والمسلمین ملکی، رستم نژاد و مقیمی حاجی تقدیر و ترکاشوند به عمل آمد.

اسامی منتخبین نخستین مسابقه ایده های پژوهشی در ارتقای انگیزه پژوهشی بدین شرح است:

محمد شیروانی: ایده برگزیده با موضوع «تقویت روحیه مقاله خوانی در مدارس»

معصومه حاجی مقصودی: ایده برگزیده با موضوع «اصلاح سامانه پایان نامه ها در خصوص ایده های نوین پژوهشی»

احمد بیک محمدی: ایده برگزیده با موضوع «تشکیل کارگروه های پژوهشی در معاونت های پژوهش استانی جهت فعالیت های پژوهشی طلاب»

احمد شجاعی: ایده برگزیده با موضوع «ساماندهی تحقیقات بر سه محور مکمل، مستقل و پایانی»

محمدحسین شیخ شعاعی: ایده برگزیده با موضوع «همراهی کارشناس پژوهش با طلاب برای به ثمر رساندن پروژه های تحقیقاتی آنها»

حسین عابدینی: ایده شایسته تقدیر با موضوع «شورای پژوهشی طلاب»

احسان رادمهر: ایده شایسته تقدیر با موضوع «تصویر درس روش تحقیق به عنوان یک درس اصلی در پایه های مقدماتی حوزه»

علی اکبر مؤمنی: تعدد ایده های ارسالی