ساترا، از ایراد شورای نگهبان تا راه بهبود عملکرد
۳۰ میلیون مخاطب تنها برای یکی از سریالهای شبکه نمایش خانگی ثبت شده است تا «پلتفرمها تبدیل به یکی از فرهنگسازان جامعه شدند» تبدیل به جمله مشترک کارشناسان تربیتی شود.
چندی پیش شورای نگهبان به اسانامه ساترا که برای تنظیمگری نمایش خانگی که هر پلتفرم آن به لحاظ تعداد به اندازه تمامی شبکههای تلویزیون سریال تولید میکند ایراد وارد کرد. اشکالی که سخنگوی این شورا هادی طحاننظیف در بازدید از خبرگزاری فارس در رابطه با این موضوع گفت که این اشکال ایرادی شکلی محسوب میشود «که مربوط به نداشتن اساسنامه و ساز و کار مستقل در این سازمانها است.»
کارشناس رسانه امید کبیری میگوید که «اساسنامه و تعیین رویکردهای اصلی یک سازمان در متن آن از مهمترین مراحل برای کارآمدی آن سازمان است.»
ساترا از طرف صدا و سیما انتخاب شده و مجلس شورای اسلامی در لایجه بودجه سنوات گذشته هم نام آن را به شورای نگهبان ارائه و با مخالفت این نهاد بالادستی مواجه شده بود که در نهایت نام ساترا ذیل نام صدا و سیما ذکر شده بود.
شورای نگهبان در رابطه مصوبه ساترا اعلام کرده بود که «سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی (ساترا) با توجه به روشن نبودن وضعیت اساسنامه سازمان مزبور، ابهام دارد؛ پس از رفع ابهام اظهارنظر خواهد شد.»
در کشورهای مختلف نهادهای متفاوتی نقش تنظیمگری بر سکوهای انشار محتوا را بر عهده دارند، کمیسیون ارتباطات فدرال در آمریکا و آفکام در بریتانیا از این دست سازمانها هستند.
معاون کاربران و تنظیم گری اجتماعی ساترا محمد صادق افراسیابی در این رابطه توضیح داد که «ابهام وارد شده از سوی شورای نگهبان مشکل اساسی نیست و به دلیل اصرار مجلس بر ذکر نام ساترا بوده که با درج نام سازمان صدا و سیما به جای نام ساترا حل خواهد شد.»
منتقد سینما و تلویزیون رضا منتظری نیز میگوید که «فعالیت مستقیم ساترا زیر نظر صدا و سیما میتواند شائبه تعارض منافع را جدی کند، از طرفی ساترا به دلیل ساز و کار متفاوت در ویاودیها نیاز به اساسنامه مستقل دارد تا کارآمد بوده و قوانین نظارتی آن مکتوب شود.»
سخنگوی شورای نگهبان معتقد است که «ساترا برای حل این مشکل باید راهی پیدا کرده و یا اساسنامه خود را تدوین کند.» تنظیمگری در سایر کشورها نیز انجام شده است. آفکام نهاد ناظر صادر کننده کلیه مجوزهای شبکههای تلویزیونی و رادیویی فعال در بریتانیا است. پخشکنندگان باید از شرایط قیدشده در مجوز خود پیروی کنند، در غیر اینصورت همواره خطر لغو آن وجود دارد. آفکام همچنین «آییننامه پخش رادیو و تلویزیون» را منتشر میکند؛ مجموعهای از قوانین که همه محتوای پخش شده در تلویزیون و رادیو در سراسر خاک بریتانیا و قلمروهای خارجی باید از آنها پیروی کنند.
برای نمونه، بر اساس این آئیننامه، پخش هرگونه محتوای نامناسب برای کودکان از ساعت ۵:۳۰ صبح تا ۲۱:۰۰ ممنوع است. فیلمهای دارای درجهبندی ممتاز در صورت مجوز هیئت ردهبندی سنی فیلمهای بریتانیا، میتوانند در هر زمانی از روز پخش شوند، مشروط بر اینکه یک سیستم محافظتشده با پین برای محدود کردن دسترسی به افرادی که مجاز به مشاهده آن هستند، وجود داشته باشد.