نقش موثر فرهنگی و اجتماعی سازمان صدا و سیما
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام مهدی رادنیک دبیر ستاد راهبردی هنرهای تصویری حوزه علمیه در نشست کارگروه رسانه و فضای مجازی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس که در خبرگزاری رسا برگزار شد، ضمن بیان اینکه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران یک جایگاه مهم و تاثیرگذاری در نظام جمهوری اسلامی ایران دارد، تاکید داشت: تمام تصمیم گیران و موثرین نظام از اول انقلاب و حتی قبل از انقلاب به جایگاه مهم و تاثیرگذار تلویزیون و رادیو و نقش تبلیغی آنها توجه و اهتمام داشتند و برای آنها خیلی صدا و سیما مسئله جدی بود.
حجت الاسلام رادنیک با بیان اینکه بزرگان مختلفی با بیانهای مختلفی گفتند اگر قبل از انقلاب صدا و سیما در اختیار ما بود خیلی کارهای تبلیغی و فرهنگی میتوانستیم انجام دهیم، گفت: همین نگاه بعد از انقلاب شکل گرفت، تقویت شد، اهتمام و دقت زیادی به این مقوله شد و توجه شد این جایگاه می تواند جلو برنده، توسعه بخش، رشد دهنده باشد و اگر درست اداره، مدیریت شود، بهرهمندی و بهرهبرداری از آن اتفاق افتاد است و از خسارات و خسرانهای زیادی جلوگیری کند.
وی یکی از مهمترین منابعی که به عنوان سند میتوان به آن مراجعه کرد را منابع و اسناد قانون گذاری به ویژه قانون اساسی دانست و اظهار داشت: قانون اساسی در زمینه صدا و سیما با صراحت از صدا و سیما طی اصلی کرده است و گزارشات و مذاکرات قانون اساسی سال ۵۸ و اصلاحات قانون اساسی و بازنگری قانون اساسی در سال ۶۸ نشانگر اهمیت و توجه قانونگذاران، متولیان، عناصر، جایگاهها و شخصیتهای تاثیرگذار نظام به مقوله صدا و سیما است؛ در مذاکرات تدوین قانون اساسی در سال ۵۸ گفتگوهای زیادی برای بحث اصل ۱۷۵ پنجم صورت گرفت و یکی از نکات اساسی و مهم این گفتگوها اداره دستگاه و مجموعه بر اساس دیدگاهها و منویات رهبری است.
دستگاه صدا و سیما، دستگاه مهم، بالا دستی و تاثیرگذاری است
دبیر ستاد راهبردی هنرهای تصویری حوزه علمیه با اشاره به اینکه نزدیک دو ماه بعد از شروع انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی تجربیاتی در زمینه اداره صدا و سیما برای تصمیم گیران، مجریان و دستاندرکاران انقلاب حاصل شد، اضافه کرد: در مذاکرات قابل مراجعه ای به اهمیت و پیچیدگی مقوله اداره رادیو و تلویزیون اشاره میشود و ذیل آن عنوان بحث آزادی اندیشه، ابراز عقیده و چارچوب رسانه تبیین میشود؛ به این مذاکرات که مراجعه و ملاحظه میکنیم توجه به این نکته وجود دارد که دستگاه صدا و سیما، دستگاه مهم، بالا دستی و تاثیرگذاری است و باید کلیات نحوه اداره این دستگاه بر اساس دیدگاهها و نگاههای رهبر انقلاب تعیین و اداره شود.
حجت اسلام رادنیک در ادامه افزود: در مذاکرات بازنگری قانون اساسی که با توجه به چندین سال تجربه و دغدغهمندی انجام شد در تصریح به اینکه این سازمان باید تحت دیدگاهها و منویات رهبر انقلاب اداره شود در اصل ۱۷۵ مورد تاکید قرار گرفت و به صراحت در این اصل گفته شده که سازمان بر اساس دیدگاههای رهبری معظم انقلاب اداره شود.
وی با اشاره به جایگاه صدا و سیما و توجه قانونگذار و تصمیم گیران بالادستی نظام به بحث جایگاه صدا و سیما و گفت:در قانون اساسی ۵۸ و بازنگری آن، کلیات و چارچوب تعیین شده، تصمیم گیری، گفتگو، طرح بحث مسائل جزئیتر و مسائل پایین دستیتر را به جایگاههای دیگری ارجاع داده است و صراحتاً در این اصل ارجاع به قوانین عمومی داده شده و تاکید شده که نحوه اداره سازمان، سیاستها و خط مشیهای صدا و سیما بر اساس قانون تعیین شود.
دبیر ستاد راهبردی هنرهای تصویری حوزه علمیه با اشاره به بحث نظارت صدا و سیما، تاکید کرد: در اصل ۱۷۵ و اصل بازنگری شده سال ۶۸ تصریح شده که نظارت بر سازمان صدا و سیما توسط نمایندگانی از سه قوه خواهد بود و نحوه نظارت، مذاکرات، بیانها و گفتگوها صریح بیان شده، اما اینکه نحوه این نظارت چگونه باید باشد، به چه نحوی میتواند تحقق پیدا کند و الزامات آن چیست، در آن مذاکرات ابهامها دارد و به نظر می رسد خود اصل ناشی از ابهامات بوده و به کلیات بسنده کرده است.
صدا و سیما به عنوان قوه چهارم در کنار قوای دیگر کشور
حجت الاسلام رادنیک قانون با اشاره به اینک از صدا و سیما به عنوان قوه چهارم در کنار قوای دیگر کشور نام میبرند، گفت: بحث رسانه در حاکمیت و حکومت داری عنصر خیلی موثری است، مخصوصا در این شرایط جدید زندگی که هرچه بیشتر جلو میرویم تاثیرگذاری، جایگاه و ایفای نقش رسانه بیشتر احساس میشود؛ تاکید می شود که بحث نظارت و نحوه نظارت در قانون تعیین شده است.
وی با اشاره به اینکه بعد از تصویب قانون اساسی سال ۵۸، در سال ۶۲ اساسنامهای برای سازمان صدا و سیما به مجلس پیشنهاد شد که جزئیات نحوه اداره سازمان را بیان می کند، تصریح کرد: شاید رویکرد اساسنامه به تبعیت از فضای اول انقلاب، رویکرد اداره سازمان به صورت شورایی باشد؛ یعنی رئیس سازمان در یک تصمیم گیری جمعی و شورایی انتخاب شود و اداره سازمان ذیل نظارت شورا انجام پذیرد.
دبیر ستاد راهبردی هنرهای تصویری حوزه علمیه با بیان اینکه بعد از اساسنامه، قانون نحوه اداره سازمان دوباره به مجلس رفت، سال ۶۱ قانونی برای خط مشی گذاری سازمان ارائه و در سال ۵۹ قانونی برای اداره سازمان تصویب شد، گفت: سال ۶۲ اساسنامه سازمان در مجلس به تصویب رسید و در قانون خط مشی گذاری شد و چارچوب کلی رویکرد سازمان و جزئیات نحوه اداره سازمان در مجموع با رویکرد اساسنامهای تدوین شد، البته یک سری مشکلات و مسائل در نحوه اداره سازمان باعث شد که سال ۶۷ قانون اساسی و نحوه اداره قانون صدا و سیما بازنگری شود.
حجت الاسلام رادنیک با اشاره به اینکه تداخل ماموریتها و مسئولیتها، فرایند اداره سازمان را دچار اختلال کرده است، اظهار داشت: رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی (ره) در بعضی موارد برای حل مسئله ورود پیدا کردند و بر همین اساس و با در بازیگری قانون اساسی یکی از مواردی را که باید مورد توجه قرار داد بحث بازیگری در اصل ناظر به صدا و سیما و رادیو تلویزیون است.
دبیر ستاد راهبردی هنرهای تصویری حوزه علمیه افزود: بعد از بحث اساسنامهای که سال ۶۲ اتفاق افتاد، قانون جامع و شاملی در مجلس مصوب نشد؛ موارد تک مادهای در این اواخر و سال ۱۴۰۲ در مورد بعضی الزامات برای سازمان مانند قانون انتخابات است یا در قوانینی مانند قانون سکوهای نمایش خانگی مسئولیتی بر عهده صدا و سیما میگذارند.
قانون جامع و شامل برای اداره سازمان مصوب نداریم
حجت الاسلام رادنیک با تاکید براینکه بعد از بررسی و تصویب اساسنامه در سال ۶۲ در مجلس شورای اسلامی، قانون جامع و شاملی مصوب نداریم، ابراز کرد: تلاشهای برای بحث بازنگری و پیشنهادات در قالب طرح و لایحه بعد از بازنگری قانون اساسی در سال ۶۸ اتفاق افتاده ولی هیچ کدام به تصویب مجلس نرسیده است؛ حتی بعضی طرح ها در کمیسیونها به تصویب رسیده و در نوبت صحن علنی قرار گرفت ولی به صحن علنی نرسید و مصوبهای به صورت جامع و شامل با عنوان قانون خط مشی، اداره و اساسنامه بعد از این موارد نداریم.
وی با تاکید براینکه غیر از مجلس شورای اسلامی، مجمع تشخیص مصلحت و شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز مواردی را به اقتضا در قوانین سازمان اضافه کرده، تصربح کرد: این ورودها به صورت تک ماده و تبصره است که الحاقیه، تکمیلیه و مصوبه قانونی است و ناظر به بعضی از ابعاد و ماموریتهای سازمانی است؛ در جایگاههای سیاست گذاری که مصوباتی قانونی و الزام آور دارد قانونی جامع، شامل و ناظر به بحث خط مشی گذاری و اداره سازمان نداریم.
دبیر ستاد راهبردی هنرهای تصویری حوزه علمیه با اشاره به اینکه بعد از بازنگری قانون اساسی در ماده ناظر به اصل ۱۷۵، ساز و کار و نحوه اداره سازمان را متفاوتتر از قانون اساسی سال ۵۸ بیان شده، گفت: ناظر به سازوکار و ساختار قانون اساسی از اصل ۱۷۵ چون اصل عوض و بازنگری شده و مرجع قانونی بالادستی دچار تغییراتی شده باید قوانینی ناظر به اتفاقات جدید رقم بخورد.
حجت الاسلام رادنیک افزود: بعد از اینکه آقای لاریجانی رئیس سازمان شدند و با توجه به محدودیتهای قانونی مطرح شده یک سری اختیارات، وظایف و مسئولیتهایی که در قوانین ناظر به شورا بود در اختیار رئیس سازمان قرار گرفت و مقام معظم رهبری به صورت مشروط موافقت کردند؛ این اختیارات تا زمانی که قانونی تنظیم شود به رئیس سازمان صدا و سیما واگذار شده و رئیس سازمان میتواند بر اساس این اختیاراتی که برای شورا در نظر گرفته شده می تواند عمل کند و احتمالاً مشکلاتی که برای مدیریت سازمان پیش آمده بود مرتفع شود.
وی در ادامه افزود: بر اساس همین مجوز و با توجه به اینکه در قوانین یک سری توضیحات، جزئیات، اختیارات و وظایفی را دیده بودند و همه آنها با مجوز رهبر معظم انقلاب به رئیس سازمان منتقل میشود و بر اساس این مجوز سازمان اداره میشود؛ یعنی این تلقی که میگویند صدا و سیما بدون قانون اداره میشود با روح جاری در قانون اساسی و اینکه به تصریح قانون اساسی اداره سازمان با رهبری است نگاه درستی نیست.
نحوه اداره سازمان است که باید براساس قانون انجام پذیرد
دبیر ستاد راهبردی هنرهای تصویری حوزه علمیه اظهار داشت: این نگاه که با توجه به تاکید و تصریح قانون اساسی در مورد بحث تعیین وظایف اختیارات، ماموریتها، خط و مشی، نحوه اداره سازمان است که باید براساس قانون انجام پذیرد، اقتضائات زمان، موقعیتها، شرایط و بعضی از مسائل دیگر میطلبد که قوانین جدید، موثر و سازندهای تصویب شود اما مشکلاتی در این زمینه وجود دارد.
حجت الاسلام رادنیک اضافه کرد: بعد از گذشت ۴۵ سال از انقلاب اسلامی و تجربههایی که در زمینه حاکمیت، کشورداری یا در بحث مدیریت سازمانها به دست آمده است و با توجه به جایگاه تاثیرگذار و مهم صدا و سیما و نقش موثر فرهنگی و اجتماعی این سازمان و با توجه به زیرساختهای خوبی که همگراییها و رویکردهای مثبتی در اهتمام به مدیریت کلان کشور به طرف حل مسائل و مشکلات دارد، بهترین زمینه و موقعیت برای استفاده از فرصت وجود دارد تا این مسئله زمین مانده و مسئلهای که باید پر رنگ تر، گسترده تر، تاثیرگذارتر و عمیقتر مورد بررسی قرار گیرد را مورد بررسی و اهتمام قرار دهیم.
دبیر ستاد راهبردی هنرهای تصویری حوزه علمیه در پایان خاطرنشان کرد: انشالله این گفتگوها و بررسیها نویدبخش حضور اندیشمندان، تصمیم سازان، سیاستگذاران و آدمهای نظری و باتجربه عملیات سازمان در این مجموعهها و گفتگوها است و انشالله مطالب کلی و سیری از مسئله و طرح بحث آغاز خواهد شد و بعد قوانین و رویکردها مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.