افتتاح راه‌آهن رشت ـ کاسپین/ سوت قطار به‌ صدا‌ درآمد

از رشت،  راه‌آهن رشت – کاسپین که به عنوان حلقه تکمیلی کریدور شمال – جنوب شناخته می‌شود، امروز با حضور محمد مخبر سرپرست ریاست جمهوری، وزیر راه و شهرسازی،  دستیار ویژه رئیس‌جمهور روسیه و معاون نخست‌وزیر آذربایجان و جمعی از مقامات استانی به بهره‌برداری رسید. 

عملیات اجرایی پروژه راه آهن رشت کاسپین در سال 1385 کلید خورد اما از سال 85 تا 98 فقط سه درصد پیشرفت داشت و عمده کار آن از سال 98 آغاز شده است.

با این حال با روی کار آمدن دولت سیزدهم، استارت برای اتمام این پروژه که بیش از یک دهه از آغاز کلنگ زنی آن می گذشت با سرعت بیشتری آغاز شد که در نهایت امروز شاهد بهره برداری از این پروژه مهم کشوری هستیم که از نظر ژئوپلتیکی برای کشور دارای اهمیت ویژه ای است.این خط ریلی که 37 کیلومتر طول دارد، شهر رشت مرکز استان گیلان را به بندر کاسپین در شهرستان انزلی متصل می‌کند. احداث این راه‌آهن 30 هزار میلیارد ریال اعتبار داشته و برای 200 نفر به طور مستقیم و 500 نفر به طور غیرمستقیم ایجاد اشتغال کرده است. 

تکمیل راه آهن رشت _ کاسپین و رشت _ آستارا از جمله پروژه های ملی بود که مورد توجه رهبر انقلاب نیز بوده و به آن تاکید داشتند ولی با این حال این پروژه در سال های گذشته با کندی پیش می رفت،  استاندار گیلان یکی از مشکلات مهم در کندی سرعت در روند تکمیل راه آهن رشت کاسپین را کم کاری پیمانکار عنوان کرده بود و بر همین اساس خبر از قطع همکاری و خلع ید با پیمانکار قبلی امضای قرارداد جدید با پیمانکاری دیگر را داد.

این پروژه ریلی آخرین بخش از کریدور ریلی دریا به دریا است که زمینه اتصال ریلی بنادر جنوبی کشور به بنادر شمالی در استان گیلان را برقرار و امکان مبادله بار ترکیبی از طریق ایران برای منطقه را فراهم می‌کند.

این کریدور در کشور ما 3 شاخه دارد که شاخه غربی کریدور شمال-جنوب در بخش ریلی با احداث راه‌آهن 162 کیلومتری رشت-آستارا تکمیل می‌شود و شاخه شرقی آن نیز با مسیر ریلی چابهار-زاهدان و زاهدان-مشهد تکمیل خواهد شد، همچنین در کریدور میانی که از دریای خزر عبور می‌کند، مسیر حدفاصل رشت به بندر کاسپین، حلقه مفقوده بود که با احداث آن عملاً کریدور میانی برای ما شکل می‌گیرد و می‌توان با استفاده از حمل‌ونقل ترکیبی از دریای خزر و کشورهایی که در اطراف دریای خزر قرار دارند، برای دستیابی به جنوب کشور از طریق شبکه ریلی بهره‌مند شده و کشور از مزایای ترانزیتی این مسیر برخوردار شود.

آن طور که عباس خطیبی معاون ساخت و توسعه راه‌آهن، بنادر و فرودگاه‌های شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور می گوید: در این پروژه پیش‌بینی می‌شود در سال اول بهره‌برداری سه میلیون تن بار و 300 هزار نفر مسافر جابه‌جا شود، همچنین پیش‌بینی می‌شود که در نهایت میزان باری که با این خط جابه‌جا خواهد شد به هفت میلیون تن و میزان جابه‌جایی مسافر نیز به 600 هزار نفر برسد.

هزینه احداث این طرح بزرگ ملی که از سوی وزارت راه و شهرسازی و با همکاری سازمان منطقه آزادانزلی تکمیل شده بیش از 30 هزار میلیارد ریال بودکه قدرالسهم سازمان منطقه آزاد انزلی حدود 300 میلیارد تومان است. 

مهمترین اثر بین المللی اتصال مجتمع بندری کاسپین به خطوط ریل کشور، تکمیل زیرساخت جهت فعال‌سازی کریدور شمال جنوب و توسعه همکاری‌ها با کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا است، از سوی دیگر با بهره برداری از این طرح، دریای شمالی به دریاهای جنوبی و آبراه‌های بین المللی متصل شده و زمینه مناسبی برای توسعه روابط اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا با کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس فرآهم می‌شود. 

احداث 18 پل بزرگ، 243 پل کوچک و 18 تقاطع در راه آهن رشت- کاسپین

نگاه به جزئیات این طرح اما آماری خیره‌کننده را در بر دارد که از میان آنها می‌توان به احداث 18 پل بزرگ، 243 پل کوچک و 18 تقاطع اشاره کرد. همچنین در این طرح بیش از 4800 تن ریل، 66 هزار قطعه تراورس، 88 هزار متر مکعب بالاست، 42 هزار متر مکعب زیربالاست استفاده شده و 35 کیلومتر فیبر نوری نیز برای این خط احداث شده است.

سرعت حرکت قطار مسافری در این طرح به 120 کیلومتر بر ساعت و سرعت حرکت قطار باری در آن به 80 کیلومتر بر ساعت خواهد رسید.

تکمیل کریدور شمال – جنوب،  کاهش ترافیک جاده‌ای،  توسعه اقتصادی منطقه و حفاظت از محیط زیست از دلائل اهمیت راه‌آهن رشت – کاسپین است. 

با توجه به بهره برداری از این خط راه آهن انتظاراتی نیز برای استفاده از این ظرفیت وجود دارد،  با توجه به موقعیت استراتژیک این راه‌آهن، لازم است برنامه‌ریزی‌های دقیقی برای ترانزیت کالا از طریق این مسیر انجام شود تا از ظرفیت‌های آن به نحو احسن استفاده شود، از سوی دیگر با وجود جاذبه‌های گردشگری فراوان استان‌های گیلان و مازندران، لازم است زیرساخت‌های گردشگری در این منطقه توسعه یابد تا از این راه‌آهن برای رونق گردشگری نیز استفاده شود.  

البته یکی از مزایای این خط آهن و حمل و نقل ریلی، ایمنی بالا، ظرفیت بالا برای جابه‌جایی بار، مصرف سوخت کمتر و آلودگی کمتر است،  در مجموع، راه‌آهن رشت – کاسپین به عنوان یکی از مهم‌ترین پروژه‌های ریلی کشور، نقش مهمی در توسعه اقتصادی و اجتماعی، رونق گردشگری، حفظ محیط زیست و تکمیل کریدور شمال – جنوب خواهد داشت. 

اتصال راه‌آهن رشت – کاسپین به منطقه آزاد انزلی، می‌تواند به توسعه فعالیت‌های تجاری و اقتصادی در این منطقه کمک کند از سوی دیگر با احداث این راه‌آهن، امکان صادرات کالا به کشورهای اوراسیا به طور آسان‌تر فراهم خواهد شد.