وابستگی ۷ میلیون تنی واردات گندم تبدیل به خودکفایی شد

در بخشی از کتاب دستاوردهای دولت سیزدهم؛ اقدامات شاخص حوزه در بخش کشاورزی و امنیت غذایی آمده است: عملکرد دولت سیزدهم باعث شده علاوه بر خنثی‌سازی تحریم‌ها، حمایت لازم از افزایش تولید کالاهای اساسی و تأمین امنیت غذایی صورت گیرد. ذخایر راهبردی کشــور از 45 روز به بیش از  5 ماه افزایش یافته است.

مقوله امنیت غذایی به ویژه خودکفایی گندم، خودکفایی ذرت، خودکفایی نهاده‌های دامی همواره از حوزه‌های مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده است. به گونه‌ای که این مساله جایگاهی کمتر از پیشرفت صنعتی کشور از منظر معظم له ندارد.

دولــت ســیزدهم در شــرایطی شــروع به کار کرد که امنیت غذایی و وضعیــت تأمین کالاهای اساســی در شرایط مخاطره آمیزی قرار داشت. در پایــان خــرداد 1400 در زمینــه تأمین روغن خام کشــور بیش از یــک میلیون تن کســری وجود داشــت.

در زمینه تأمین شکر بیش از  600هزار تن کســری وجود داشــت و 1.3 میلیون تن نیز برای تأمین برنج کمبود به چشم میخورد. در اواخر دولت گذشــته، کســری گندم کشور هم 6.7 میلیون تــن و نهاده های دامــی 12.8 میلیون تن بود.

بنابراین تکمیل ذخایر کالاهای راهبردی و تامین امنیت غذایی به ویژه خودکفایی در گندم از ابتدای کار دولت سیزدهم از دغدغه های اصلی دولت بوده است که از رهگذر سیاست های حمایتی از کشاورزان در تولید گندم و با اقداماتی همچون بالا بردن قیمت خرید تضمینی گندم، اجرای کشت قراردادی، جهش تولید در دیم‌زارها و تشویق کشاورزان به کشت گندم پیگیری شد به گونه‌ای که در اثر تلاش های دولت پس از گذشت 2 تا  2.5 سال کشور در تولید گندم نان به خودکفایی رسید. دولت برای حمایت از کشاورزان و افزایش تولید داخلی، قیمت‌گذاری گندم را حتی بیش از نرخ جهانی تعیین کرد.

در پایان دولت دوازدهم بخش عمده گندم مورد نیاز کشور( در حدود هفت میلیون تُن) از محل واردات تأمین می شد و میزان خرید تضمینی گندم در دولت دوازدهم کاهش چشمگیری پیدا کرده بود.

میزان خرید تضمینی گندم در سال 1400 در  ابتدای کار دولت سیزدهم حدود 4.5 میلیون تن بود که در سال 1401  به رقم 7.5 میلیون تُن رسید.

بنابراین دولت سیزدهم در سال نخست با کاهش پنج میلیون تُنی واردات گندم، بیش از 2 میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی داشت. در سال دوم فعالیت دولت سیزدهم، تولید گندم به حدود 13 تا  13.5 میلیون تُن رسید که دولت توانست بیش از 10.5 میلیون تُن از این محصول را به شکل تضمینی خریداری کند و واردات به کمترین میزان خود رسید.

در نتیجه حجم تولید گندم در کشور به بیش از 2.5 برابر افزایش یافت و میزان پرداخت دولت به گندمکاران به هفت برابر رسید توفیق دولت در افزایش خرید گندم نسبت به سال‌ های گذشته ریشه در تدابیر عدیده ای دارد: قیمت‌گذاری مناسب، اعلام به موقع قیمت، اجرای کشت قراردادی (ارائه کودهای پایه و بذر)، تغذیه گیاهی و حمایت کودی دولت. اقدامات حمایتی دولت سیزدهم فقط منوط به حمایت از کشاورزان در تولید محصول گندم نبوده است، بلکه در محصولاتی همچون برنج، جو، پنبه، چغندرقند و دانه‌های روغنی نیز روند افزایش تولید و عملکرد در واحد سطح رخ داده است.

بنابراین با توجه به اینکه تحریم‌ها علیه ایران بیشترین تأثیر را در بخش تولیدات کشاورزی و مواد غذایی ایران داشته است، عملکرد دولت سیزدهم باعث شده علاوه بر خنثی‌سازی تحریم‌ها، حمایت لازم از افزایش تولید کالاهای اساسی و تأمین امنیت غذایی صورت گیرد. ذخایر راهبردی کشــور از 45 روز به بیش از  5 ماه افزایش یافته است.