اشتغال زنان و بهبود کیفیت زندگی از نگاه اسلام

به گزارش خبرنگار سرویس جمعیت و تعالی خانواده خیرگزاری رسا، اشتغال زنان یکی از موضوعات مهم و بحث‌برانگیز در جوامع معاصر است که از دیدگاه‌های مختلف از جمله دیدگاه اسلامی بررسی می‌شود؛ از این‌رو به بررسی تأثیر اشتغال بر کیفیت زندگی زنان و میزان رضایتمندی آنان از زندگی پرداخته شده و از جنبه‌های مختلف این موضوع را تحلیل می‌کنیم:

اسلام به عنوان دینی جامع و کامل به موضوع اشتغال زنان با دیدگاهی متعادل و منعطف نگاه می‌کند و قرآن و احادیث به زنان اجازه داده اند که در صورت رعایت اصول اخلاقی و شرعی به فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی بپردازند؛ مثلاً قرآن کریم در آیه ۳۲ سوره نساء به زنان و مردان اجازه داده که از تلاش و کار خود بهره‌مند شوند: «لِلرِّجَالِ نَصِیبٌ مِمَّا اکْتَسَبُوا ۖ وَلِلنِّسَاءِ نَصِیبٌ مِمَّا اکْتَسَبْنَ؛ هر یک از مرد و زن از آنچه اکتساب کنند بهره‌مند شوند.»

خانه داری یکی از شغل‌های حساس و آینده ساز برای زنان است و رهبر معظم انقلاب با اشاره به اهمیت شغل خانه داری در کنار شغل‌های که برای خانم‌ها وجود دارد، تاکید داشتند: «یکی از مهمترین وظائف زن، خانه‌داری است. همه می‌دانند؛ بنده عقیده ندارم به این که زن‌ها نباید در مشاغل اجتماعی و سیاسی کار کنند؛ نه، اشکالی ندارد؛ اما اگر چنانچه این به معنای این باشد که ما به خانه‌داری به چشم حقارت نگاه کنیم، این می‌شود گناه، خانه‌داری یک شغل است؛ شغل بزرگ، شغل مهم، شغل حساس، شغل آینده‌ساز. (۱۳۹۲/۰۲/۱۱)

نمونه‌هایی از زنان فعال و موفق در تاریخ اسلام

تاریخ اسلام پر از نمونه‌هایی از زنان فعال و موفق در زمینه‌های مختلف است و حضرت خدیجه (س)، همسر پیامبر اسلام به عنوان یکی از نمونه‌های بارز زنان تاجر و موفق در تاریخ اسلام معرفی شده است؛ این نمونه‌ها نشان می دهد اشتغال زنان از دیدگاه اسلامی نه تنها مجاز است بلکه می‌تواند به عنوان الگویی برای زنان مسلمان امروز مطرح شود.

کیفیت زندگی از دیدگاه اسلامی جنبه‌های مادی و معنوی را در بر می گیرد و این جنبه‌ها شامل رفاه مالی، سلامتی، امنیت، روابط خانوادگی و اجتماعی و نیز رضایت معنوی و آرامش درونی است و اشتغال زنان می‌تواند به بهبود این جنبه‌ها کمک کند؛ زیرا درآمد حاصل از اشتغال به افزایش رفاه مالی و امنیت زنان در خانواده منجر شود.

شاخص‌های کیفیت زندگی از دیدگاه اسلامی عدالت، برابری، احترام به حقوق دیگران، و تأمین نیاز‌های مادی و معنوی را شامل شده و زنانی که شاغل هستند به دلیل داشتن درآمد مستقل می‌توانند به بهبود وضعیت مالی خانواده کمک کنند و از این طریق کیفیت زندگی خود و اعضای خانواده‌شان را افزایش دهند، اما از سوی دیگر اشتغال زنان نباید به هزینه‌های معنوی و خانوادگی آنان منجر شود.

اشتغال و افزایش رضایتمندی زنان از زندگی

رضایتمندی از زندگی از دیدگاه اسلامی به میزان رضایت فرد از جنبه‌های مختلف زندگی‌اش اطلاق می‌شود و شامل رضایت از وضعیت مالی، روابط خانوادگی، فرصت‌های شغلی و اجتماعی و نیز رضایت معنوی است و اشتغال می‌تواند به افزایش رضایتمندی زنان از زندگی کمک کند؛ زیرا زنان شاغل به دلیل داشتن استقلال مالی و اجتماعی احساس رضایتمندی بیشتری از زندگی خود دارند.

عوامل مؤثر بر رضایتمندی زنان استقلال مالی، فرصت‌های شغلی، روابط خانوادگی و اجتماعی و نیز رضایت معنوی و آرامش درونی را شامل می‌شود و زنانی که شاغل هستند به دلیل داشتن استقلال مالی و فرصت‌های شغلی، احساس رضایتمندی بیشتری از زندگی خود دارند و می‌توانند به بهبود روابط خانوادگی و اجتماعی‌شان کمک کنند به شرطی که این اشتغال با اصول اسلامی همخوانی داشته باشد.

اشتغال زنان با چالش‌های مختلفی همراه است که شامل تبعیض جنسیتی، نابرابری‌های حقوقی و اجتماعی، مسئولیت‌های خانوادگی و محدودیت‌های فرهنگی است و  این چالش‌ها نباید به نقض اصول شرعی و اخلاقی منجر شود؛ زنانی که با تبعیض جنسیتی در محیط کار مواجه هستند ممکن است احساس نارضایتی کنند و این موضوع می‌تواند به کاهش کیفیت زندگی‌شان منجر شود.

اشتغال زنان و بهبود کیفیت زندگی

اشتغال زنان می‌تواند فرصت‌های مختلفی را برای بهبود کیفیت زندگی و افزایش رضایتمندی آنان فراهم کند این فرصت‌ها شامل استقلال مالی، توسعه مهارت‌ها و افزایش فرصت‌های شغلی است و زنانی که شاغل هستند می‌توانند با توسعه مهارت‌های خود و افزایش فرصت‌های شغلی به بهبود کیفیت زندگی‌شان کمک کنند و احساس رضایت بیشتری از زندگی داشته باشند به شرطی که این اشتغال با اصول اسلامی همخوانی داشته باشد.

توسعه سیاست‌های حمایتی برای زنان شاغل مطابق با اصول اسلامی می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و افزایش رضایتمندی آنان کمک کند و این سیاست‌ها شامل حمایت‌های مالی، تسهیلات آموزشی و فرصت‌های شغلی است و دولت‌ها می‌توانند با ارائه تسهیلات مالی و آموزشی به زنان شاغل کمک کنند تا مهارت‌های خود را توسعه دهند و کیفیت زندگی‌شان را  بهبود بخشند.

ترویج فرهنگ توجه به تفاوت‌های جنسیتی در محیط کار مطابق با اصول اسلامی می‌تواند به کاهش تبعیض جنسیتی و افزایش رضایتمندی زنان از زندگی کمک کند و سازمان‌ها و نهاد‌های مختلف می‌توانند با ترویج فرهنگ توجه به تفاوت‌های ارائه فرصت‌های شغلی متناسب با شرایط و توانمندی‌های زنان به بهبود کیفیت زندگی زنان کمک کنند.

تعادل بین کار و زندگی

حمایت از تعادل کار و زندگی مطابق با اصول اسلامی می‌تواند به کاهش فشار‌های شغلی و افزایش رضایتمندی زنان از زندگی کمک کند و این حمایت‌ها شامل تسهیلات مرخصی زایمان، ساعات کاری منعطف و تسهیلات مراقبت از کودکان است و سازمان‌ها می‌توانند با ارائه تسهیلات مرخصی زایمان و ساعات کاری منعطف به زنان شاغل کمک کنند تا تعادل بین کار و زندگی‌شان را حفظ کنند و احساس رضایت بیشتری از زندگی داشته باشند.

اشتغال زنان می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و افزایش رضایتمندی آنان از زندگی کمک کند و از دیدگاه اسلامی این موضوع با رعایت اصول شرعی و اخلاقی همراه است و با توسعه سیاست‌های حمایتی، ترویج فرهنگ توجه به تفاوت‌های جنسیتی و حمایت از تعادل کار و زندگی می‌توان به بهبود کیفیت زندگی زنان و افزایش رضایتمندی آنان از زندگی کمک کرد.

دولت‌ها و سازمان‌ها باید برنامه‌های آموزشی و مهارتی را برای زنان شاغل توسعه دهند تا آنان بتوانند مهارت‌های خود را بهبود بخشند و به افزایش فرصت‌های شغلی دست یابند و سازمان‌ها باید محیط‌های کاری برابر و بدون تبعیض جنسیتی را ایجاد کنند تا زنان بتوانند با احساس امنیت و رضایت بیشتری در محیط کار فعالیت کنند و سازمان‌ها باید تسهیلات مرخصی زایمان، ساعات کاری منعطف و تسهیلات مراقبت از کودکان را برای زنان شاغل فراهم کنند تا آنان بتوانند تعادل بین کار و زندگی‌شان را حفظ کنند و احساس رضایت بیشتری از زندگی داشته باشند.