مؤلفه های رسانه اربعین در اندیشه رهبر معظم انقلاب

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت الاسلام عبدالله جلالی مدیرگروه تربیت، خانواده و سبک زندگی و مشاور مدیرکل در امورحوزوی اداره کل پژوهش های اسلامی رسانه در نشست تخصصی «هم اندیشی رسانه اربعین از در اندیشه رهبر معظم انقلاب» به مولفه های رسانه اربعین از منظر اندیشه های رهبری پرداخت.

حجت الاسلام عبدالله جلالی دبیر جلسه اربعین را منشأ تغییرات زیادی دانست و افزود: هر رسانه ویژگی هایی دارد که با استفاده از آن ها می توان کارهای بزرگی کرده اما اربعین یک رسانه بی همتا است.

وی با بیان اینکه رسانه اربعین برای تأثیرگذاری بر توده‌ها رسانه ای مؤثر است، ادامه داد: این تأثیرگذاری به شیوه اسلامی صورت می گیرد و فراتر از یک جریان رسانه ای معمولی است.

این پژوهشگر رسانه راهپیمایی اربعین را ادامه حرکت حضرت زینب و امام سجاد دانست و گفت: اولین نهضت بعد از عاشورا نهضت توابین بود که آمدند در آن مرقد پاک دور هم جمع شدند و اشک ریختند و بعد از این گریه ها تصمیم گرفتند که جان خود را در راه خدا بدهند و دست از جنگ برندارند. یکی از علائم ایمان زیارت اربعین است که جمع متفرق شیعه را به هم وصل می کند زیرا اطاعت از رهبری تشیع رشته است که پیروان را دور هم جمع می کنند.

وی کربلا را محل کنگره شیعیان دانست و ادامه داد: روزبه‌روز بر همبستگی شیعیان افزوده می شود و با این رسانه همبستگی تقویت می شود. ماهیت رسانه اربعین ایجاد ارزش های دین و نقش های اجتماعی برای رفتارهای انسانی و اسلامی است. در مقابل هجمه استکبار فقط حرکت حسینی می تواند سینه سپر کرده و حقیقت قرآن را معرفی کند.

حجت الاسلام جلالی اربعین را نقد وضعیت حاکم بر جامعه جهانی به عنوان رسانه دانست و ادامه داد: در روزگاری که دشمنان اسلام و دشمنان امت اسلامی با انواع وسائل و با سلاح علیه امت اسلامی در حال کار هستند خداوند متعال حادثه پیاده روی اربعین را جلوه و عظمت می دهد.

وی مؤلفه دیگر رسانه اربعین را تمدن سازی دانست و ادامه داد: هدف هر مسلمان در جامعه امروز باید ایجاد تمدن نوین اسلامی باشد؛ اگر از ظرفیت های تمدن اسلامی استفاده شود جامعه اسلامی به جای خوبی خواهد رسید. اربعین به مثابه یک رسانه دینی توانسته با اتکا به افکار عمومی و هدایت آن عموم مسلمانان را به مسأله فلسطین متوجه کند.

متن کامل سخنان حجت الاسلام جلالی به شرح ذیل است: 

برخی از اندیشمندان رسانه را با ابتناء به تکنولوژی و فناوری تعریف می‌کنند و آن را پدیده‎ای مختص به دوران مدرن زندگی بشر می‌دانند بر اساس این دیدگاه پدیده ای چون اربعین را نمی‌توان یک رسانه به شمار آ‌ورد. اما در برابر این دیدگاه، برخی از اندیشمندان نیز رسانه را اعم از هر گونه گفتار، نوشتار، ایماء، اشاره، بیان چهره ای و... تعریف می‌کنند (سولیوان،1385، 240) بر اساس این دیدگاه در دوران قبل از ظهور رسانه‌های همگانی(نظیر تدابیر چاپی و الکترونیکی) رسانه‌هایی وجود داشته‌اند(فتحی،1358: 35) که کارکردهای رسانه‌های ارتباطی نوین(خبری، آموزشی، سرگرمی، تبلیغ و ارشادی) را به شکل دیگری دارا بودند(فرقانی،1382: 79).

اربعین نیز بر اساس این رویکرد به مثابه یک رسانه عمومی(Media Of Public Communicatian) تعریف می‌شود که علاوه بر دارا بودن برخی از کارکردهای رسانه‌های نوین، کارکردهای ویژه‌ای نیز می تواند داشته باشد.

 امروزه اربعین بمثابه رسانه‌ ارتباطی توانسته منشأ تحولات عظیم در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در عصر جدید به شمار آید، چنانچه زینب کبری در حرکت تاریخی خود در مدیریت کاروان اسارت به کوفه و شام ، توانست روشنگرى‌ها لازم را ایجاد کند و با بیانات خود که مایه‌ى افشاى حقایق شد؛ حرکت دیگری را با، آمدن به زیارت کربلا درقالب اربعین ایجاد نماید (بیانات رهبر معظم انقلاب در تاریخ ۲۱/۰۷/۱۳۹۸ )

 با این حال هر رسانه از ویژگی هایی برخوردار است. ویژگی، خصیصه‌ای کیفی است که با استفاده از آن هر مفهومی نمایش داده می‌شود .ویژگی هر چیز عبارت است از آن چیز هایی که اختصاص به آن دارد، در واقع ویژگی ها همان مولفه های تشکیل دهنده یک مفهوم است، در این یاداشت بدنبال تبیین مولفه های رسانه اربعین در اندیشه رهبر معظم انقلاب هستیم، منظور از ویژگی های رسانه اربعین همان مولفه ها و خصیصه های اختصاصی است که در بیانات رهبر معظم انقلاب به صورت پراکنده بیان شده است و هویت اصلی رسانه اربعین را تشکیل می دهند که به یک رسانه‌ی بی‌همتا تبدیل شده است.

امروز در دنیای پیچیده‌ی پُرتبلیغات و پُرهیاهویی که بر بشریّت حاکم است، این حرکت اربعین، یک فریاد رسا و یک رسانه‌ی بی‌همتا است. چنین چیزی وجود ندارد دیگر در دنیا: اینکه میلیون‌ها انسان راه می‌افتند، نه فقط از یک شهر یا یک کشور [بلکه] از کشورهای مختلف، و نه فقط از یک فرقه‌ی اسلامی [بلکه] فِرَق مختلف اسلامی و حتّی بعضی ادیان غیر اسلامی. این وحدت حسینی [است] (بیانات رهبر معظم انقلاب در تاریخ ۲۱/۰۷/۱۳۹۸ )

اربعین در حادثه‌ی کربلا یک شروع بود؛ یک آغاز بود، اهمیت اربعین در آن است که در این روز، با تدبیر الهی خاندان پیامبر (صلّی‌الله‌علیه‌وآله)، یاد نهضت حسینی برای همیشه جاودانه شد و این کار پایه‌گذاری گردید. اگر بازماندگان شهدا و صاحبان اصلی، در حوادث گوناگون به حفظ یاد و آثار شهادت کمر نبندند، نسلهای بعد، از دستاورد شهادت استفاده‌ی زیادی نخواهند برد... به همان اندازه که مجاهدت حسین‌بن‌علی(علیه‌السّلام) و یارانش به عنوان صاحبان پرچم، با موانع برخورد داشت و سخت بود، به همان اندازه نیز مجاهدت زینب (علیهاالسّلام) و مجاهدت امام سجّاد(علیه‌السّلام) و بقیه‌ی بزرگواران، دشوار بود... درسی که اربعین به ما می‌دهد، این است که باید یاد حقیقت و خاطره‌ی شهادت را در مقابل طوفان تبلیغات دشمن زنده نگهداشت.

اهمّیّت اربعینِ اوّل این بود که رسانه‌ی پُرقدرت عاشورا است. از روز عاشورا تا روز اربعین این چهل روز، چهل روزِ فرمانروایی منطقِ حق در میان دنیای ظلمانی حاکمیّت بنی‌امیّه و سفیانی‌ها بود. رسانه‌ی حقیقی [یعنی] فریاد زینب کبریٰ، فریاد حضرت سجّاد؛ در کجا؟ در کوفه، در شام، در آنجایی که ظلمات محض بود؛ اینها بزرگ‌ترین رسانه بود. همینها بود که عاشورا را نگه داشت، همینها بود که عاشورا را به امروز رساند. تاریخ و ریشه‌ی این روز اربعین و ماجرای اربعین این است. آن روز اهل‌بیت (علیهم‌ السّلام) طوفانی به پا کردند با این حرکت چهل‌روزه؛ یک طوفان به پا شد در آن اختناق عجیب( .بیانات رهبر معظم انقلاب در تاریخ
۲۱/۰۷/۱۳۹۸ )

مولفه ها و ویژگی های رسانه اربعین

در این بخش لازم است ، با پرداختن به مفهوم رسانه اربعین ، از مولفه های رسانه اربعین از منظر رهبر معظم انقلاب  گفت و گو نماییم.

به علت تنوع بسیاری که رسانه‌ها از نظر فناوری، شیوه سازماندهی، صور بیان و زمینه فعالیت پیدا کرده‌اند ارائه تعریفی جامع از رسانه بیش از پیش با مشکل مواجه شده است. این واژه که در طول دهه 1980 میلادی در دنیا رواج بسیار پیدا کرد قبل از هر چیز بیان کننده یک ابزار، تکنیک و یک وسیله است که به انسان‌ها امکان بیان یا ارتباط می‌دهد، صرف نظر از موضوع و یا شکل خاصی که ممکن است داشته باشد. اما در عین حال تعریف آن با کاربردش نیز که همراه با نقش خاص است ارتباط دارد و نمی‌توان آن را از وظیفه آن یعنی: عامل خبر رسانی، کسب دانش، حامل آثار هنری و یا شاهکارهای هنر جدا کرد.(محسنی، 1396: 143)

 به طور کلی، رسانه یک کارگزاری واسطه‌ای است که امکان می‌دهد ارتباطات اتفاق بیافتد. در معنایی دقیق‌تر رسانه تحولی فن‌آورانه است که بر کانال، بُرد و یا سرعت ارتباطات بسی می‌افزاید. در معنایی وسیع تر، گفتار، نوشتار، ایماء و اشاره، بیان چهره ای، لباس و... را می‌توان در زمره رسانه های ارتباطی گنجاند(سولیوان،1385، 240). در عصر شفاهی، گفتار یا نظام نشانه‌های صوتی تنها رسانه یا مهم ترین رسانه در جهان اجتماعی به شمار می رفت اما با حرکت تاریخی انسان و پیدایش خط و سپس چاپ و در نهایت رسانه های پخش نیاز به واسطه گری و انواع واسطه ها شدیدتر شد. به گونه‌ای که در قرون اخیر نیاز انسان به واسطه های انتقال پیام یکی از نیازهای مهم بشر در عصر حاضر شده است و در نتیجه رسانه تبدیل به یک نهاد اجتماعی شده است.(یوسف زاده و همکاران:132) از این رو نیازمند روشها، الگوها و قواعد مختلف،  تشکیلات و ساختار و امکانات مادی برای انتقال پیام انسانی است. بر اساس این تعاریف امروزه رسانه‌ اربعین نیز این قابلیت را پیدا کرده‌ است که تا حدّ یکی از نهادهای اجتماعی رشد کرده و دارای مولفه هایی باشد که کارکردهای ویژه‌ای را بر عهده میگیرد.

1. همبستگی اجتماعی و بسیج افکار عمومی

رسانه اربعین یک رسانه تبلیغی سازنده برای تأثیرگذاری بر توده‌ها و افکار عمومی نسبت به اعتقادات دینی است. به عبارت دیگر رسانه اربعین رسانه‌ای است که در آن فرآیند انتقال اطلاعات و حقایق به گیرنده به شیوه اسلامی صورت می‌گیرد. از این رو، فراتر از یک جریان خبری یا رسانه‌ای است و معنای پروپاگاندایی ندارد و عاری از تحریف و فریب و باطل است. اگر رسانه‌ها آن چه را که در یک دوره تاریخی اتفاق می‌افتد و با اهمیت به نظر می‌رسد تعیین می‌کنند. بر اساس نظریه کاشت گربنر نیز در تحولات فرهنگی جامعه، رسانه بر کل فرهنگ تأثیر عمومی دارد و فرهنگ عمومی یکنواخت و هم نواخت می شود.(لیتل جان، 1384: 754)

از آنجائیکه اربعین یک رسانه بدون واسطه است که در آن ظرف زمانی و مکانی  ارتباطات بصورت چهره به چهره برقرار می‌شود، اثرگذاری و بازخورد آن نیز سریع انجام می‌گیرد. امام سجاد علیه السلام و زینب کبری و در امتداد حرکت این دو شخصیت تاریخی ایمه اطهار علیهم السلام و علما و خطبا نیز از این ظرفیت برای مقابله با ظلم و ستم و تهییج مردم استفاده می‌کردند. مردم نیز در اندک زمانی دعوت آنها را اجابت می‌کرده اند.

اوّلین نهضتى که بعد از عاشوراى حسینى از طرف شیعیان به وجود آمد، نهضت توّابین بود. اینها آمدند در آن مرقد پاک دور هم جمع شدند، مبلغ زیادى اشک ریختند... گمانم گفته‌ام یک شبانه‌روز یا دو شبانه‌روز اتّصالاً اشک [ریختند]؛ بعد از این گریه‌ها بود که دست به دست هم دادند، تصمیم گرفتند که بروند تا جانشان را در راه خدا بدهند و تا کشته نشده‌اند، دست از جنگ برندارند و از این جنگ زنده برنگردند؛ همین هم شد. مردمان بزرگی؛ سلیمان‌بن‌صرد خزاعى -صحابى امیرالمؤمنین، حوارى امام حسن- و امثال اینها رفتند و آنجا جان دادند و کشته شدند؛ [شروعش] از کربلا بود؛ ببینید چه این حقیقت جلوه‌دار و جلوه‌گرى بوده در آن روزگار! در ذهن مردم ما امروز البتّه، این حقیقت به آن زیبایى و به آن شکوهمندى باقى نمانده؛ جور دیگر است. بنابراین، مسئله‌ى اربعین یک مسئله‌ى مهمّى است. .بیانات رهبر معظم انقلاب در تاریخ۲۴/۱۲/۱۳۵۲
از همین‌جا [زیارت اربعین] بود که ماجرای توابین به وجود آمد؛ اگرچه ماجرای توابین سرکوب شد؛ اما بعد با فاصله‌ی کوتاهی ماجرای قیام مختار و بقیه‌ی آن دلاوران کوفه اتفاق افتاد و نتیجه‌ی در هم پیچیده شدن دودمان بنی‌امیه‌ی ظالم و خبیث بر اثر همین شد. البته بعد از او سلسله‌ی مروانی‌ها آمدند؛ اما مبارزه ادامه پیدا کرد؛ راه باز شد. این خصوصیت اربعین است. یعنی در اربعین افشاگری هم هست، عمل هم هست، تحقق هدفهای آن افشاگری هم در اربعین وجود دارد(.بیانات رهبر معظم انقلاب در تاریخ. ۲۸/۱۱/۱۳۸۷ )

از این رو ایمه اطهار علیهم السلام توانسته اند با تبیین و تشویق شیعیان به زیارت اربعین بمثابه نوعی رسانه در بین ایشان همبستگی اجتماعی و بسیج افکار عمومی ایجاد نمایند. طبق روایتی که از امام حسن عسکری نقل شده است :

یکى از علائم ایمان زیارت اربعین است؟ ... شیعه یک جمع متفرّقى بود... امّا مثل دانه‌هاى تسبیح، یک رشته و یک نخ، همه‌ى اینها را به هم وصل می‌کرد. آن رشته چه بود؟ رشته‌ى اطاعت و فرمان‌بَرى از مرکزیّت تشیّع، از رهبرى عالى تشیّع یعنى امام... ممکن بود دو نفر از حال هم خبر نداشته باشند، امّا بودند کسانى که از حال همه باخبر بودند... فقط یک عیبى کار آنها داشت و آن اینکه همدیگر را کمتر میدیدند. اهل یک شهر و شیعیان یک منطقه، البتّه یکدیگر را میدیدند، امّا یک کنگره‌ى جهانى لازم بود براى شیعیانِ روزگار ائمّه (علیهم‌السّلام). این کنگره‌ى جهانى را معیّن کردند، وقتش را هم معیّن کردند؛ گفتند در این موعدِ معیّن، در آن کنگره هرکس بتواند شرکت کند. آن موعد، روز اربعین است؛ و جاى شرکت، سرزمین کربلا است؛ چون روح شیعه روح کربلائى است، روح عاشورائى است.(بیانات رهبر معظم انقلاب در تاریخ ۲۴/۱۲/۱۳۵۲ )

امروز هم مردم ایران و عراق با شرایط ویژه‌ای که برای حضور زایران اباعبداله در صحنه ایجاد کرده اند زمینه یک بسیج جهانی را فراهم کرده اند به طوری که روز به روز بر همبستگی آنها افزوده می‌شود. و در واقع کارکرد ایدئولوژیکی و روشنگری و بسیج افکار عمومی بیشتر با این رسانه انجام می گیرد.

یادآورى خاطره‌ى عاشورا و خاطره‌ى آن جهاد و ازخودگذشتگى و فداکارى عظیم، در روز اربعین انجام میگرفته؛ و در آن سرزمین. اگر امروز هم بتوانند شیعیان آن سرزمین پاک و مقدّس را یک چنین میعادى قرار بدهند، البتّه بسیار کار بجا و جالبى خواهد بود و هم دنباله‌گیرى از راهى است که ائمّه‌ى هدیٰ (علیهم‌السّلام) به ما ارائه دادند (.بیانات رهبر معظم انقلاب در تاریخ. ۲۴/۱۲/۱۳۵۲ )

2. آگاهی بخشی دینی

در مورد نقش آگاهی بخشی دینی رسانه اربعین به عنوان یک رسانه ارتباطی هیچ اختلافی وجود ندارد.
ماهیت این رسانه ایجاد ارزش‌های دینی و نقش‌های اجتماعی برای معرفی فرهنگ و تمدن و افکار و عقاید و رفتارهای انسانی اسلامی است.

محوریت در رسانه اربعین گفتار و ارتباطات چهره به چهره است که نقش بسزایی در آگاهی بخشی دینی دارد. در دوره‌ای که از رسانه‌های جمعی امروزی اثری نبود مردم با جمع شدن بمنظور پیاده روی از گفتار علما و خطبا بهره مند می شدند و نقش مهمی در تقویت ایمان و باورشان دارد. شروع جاذبه‌ی مغناطیس حسینی، در روز اربعین است. جابربن‌عبداللَّه را از مدینه بلند می‌کند و به کربلا می‌کشد. این، همان مغناطیسی است که امروز هم با گذشت قرنهای متمادی، در دل من و شماست. کسانی که معرفت به اهل‌بیت دارند، عشق و شور به کربلا همیشه در دلشان زنده است. این از آن روز شروع شده است(بیانات رهبر معظم انقلاب در. ۰۱/۰۱/۱۳۸۵) . در واقع زیارت اربعین حرکتِ عشق و ایمان محسوب می گردد. (بیانات رهبر معظم انقلاب در ۰۹/۰۹/۱۳۹۴ )

این حرکت حسینی [پیاده روی اربعین]  در گسترش معرفت به امام حسین (علیه ‌السّلام) نقش دارد. اربعین با این حرکتی که عمدتاً بین نجف و کربلا در راه‌پیمایی هر سال به وجود می‌آید بین‌المللی شد؛ چشمهای مردم دنیا به این حرکت دوخته شد؛ امام حسین (علیه‌السّلام) و معرفت حسینی به برکت این حرکت عظیم مردمی بین‌المللی شد، جهانی شد(بیانات رهبر معظم انقلاب در. ۲۷/۰۶/۱۳۹۸ )

قطعا یکی از نیاز های تبلیغی جهانی این است حسین‌بن‌علی را به دنیا بشناسانیم... امروز با صدها وسیله علیه اسلام و علیه معارف اسلامی تبلیغ میشود؛ در مقابل این حرکت خصمانه‌ی جبهه‌ی کفر و استکبار، حرکت معرفت حسینی میتواند یک‌تنه سینه سپر کند، بِایستد و حقیقت اسلام را، حقیقت قرآن را به دنیا معرّفی کند. منطق حسین‌بن‌علی‌ (علیهما ‌السّلام)، منطق دفاع از حق است، منطق ایستادگی در مقابل ظلم و طغیان و گمراهی و استکبار است. این منطقِ امام حسین است؛ امروز دنیا به این منطق نیازمند است؛ امروز دنیا شاهد حاکمیّت کفر و استکبار و حاکمیّت فساد است، دنیا شاهد حاکمیّت ظلم است؛ این پیام امام حسین، پیام نجات دنیا است؛ حرکت عظیم اربعین این پیام را در دنیا منتشر میکند و به فضل الهی و به حول و قوّه‌ی الهی و به توفیق الهی، این حرکت بایستی روزبه‌‌روز تقویت بشود. (بیانات رهبر معظم انقلاب در ۲۷/۰۶/۱۳۹۸ )

3. ایجاد روحیه انتقادی در برابر ظالمان و ستمگران جهانی

یکی از مولفه هایی که برای اربعین به مثابه یک رسانه قابل تصور است نقد وضعیت حاکم بر جامعه جهانی است . رسانه اربعین نقش بسزایی در تقویت روحیه انتقادی در برابر ظالمان و ستمگران جهانی دارد چراکه پدیده‌ی اربعین یک پدیده‌ی غیر قابل توصیفی است، اصلاً بی‌نظیر است؛ یک رزمایش عظیم و شگفتی‌ساز است این حرکت فوق‌العاده، در دنیا دیگر نظیری ندارد. . (بیانات رهبر معظم انقلاب در ۲۲/۰۸/۱۳۹۶ )

در روزگاری که دشمنان اسلام و دشمنان امّت اسلامی با انواع و اقسام ابزارها و وسایل، با پول، با سیاست، با سلاح علیه امّت اسلامی دارند کار میکنند، خداوند متعال ناگهان حادثه‌ی راه‌پیماییِ اربعین را این ‌جور عظمت میدهد، این‌ جور جلوه میدهد. این آیت عظمای الهی است، این نشانه‌ی اراده‌ی الهی بر نصرت امّت اسلامی است، این نشان میدهد که اراده‌ی خدای متعال  بر نصرت امّت اسلامی تعلّق گرفته است. . (بیانات رهبر معظم انقلاب در۲۷/۰۶/۱۳۹۸ )

4. تمدن ساز

بدون شک موتور محرک هر مبنای تمدنی عناصر فرهنگی آن جامعه میباشد که علاوه بر وجه تمایز با مبانی تمدنی دیگر موجب رشد و بالندگی یک تمدن در نقاط عطف تاریخی جامعه میشود. ارتباط تعاملی و تنگاتنگ

فرهنگ و تمدن اینگونه خود را نشان میدهد که علاوه براین که فرهنگ، هویت بخش تمدنها و موجب تمایز و

انفکاک از سایر تمدنها به حساب می آید، میتواند ملاک داوری و قضاوت انسانها پیرامون آن تمدن باشد و از

دیگر سو تمدن پدیدآورند فرهنگ در کلیت جامعه است، بدین معنا که ارزشها و باورها و اعتقادات اجتماعی

برای رسوخ و نهادینه شدن و فراگیری خود نیاز به بستر مناسب و سازوکارهایی دارد که تمدن هر جامعه ای آن

را در اختیار اجتماع میگذارد؛ افزون بر اینکه پیشرفت تمدنها و ثبات آن پای فرهنگ را استوار میسازد و زوایای آن را گسترش میدهد. یکی از این فرهنگها، فرهنگ زیارت اربعین حسینی میباشد که ظرفیت فراوانی برای ایجاد تمدن اسلامی دارد.

امروز هدف هر مسلمان باید ایجاد تمدّن اسلامی نوین باشد؛ ما امروز این را میخواهیم. ملّتهای اسلامی ظرفیّتهای عظیمی دارند که اگر از این ظرفیّتها استفاده شود، امّت اسلامی به اوج عزّت خواهد رسید؛ ما باید به این بیندیشیم، به این فکر کنیم؛ ایجاد تمدّن عظیم اسلامی، هدف نهایی ما است . (بیانات رهبر معظم انقلاب در  ۲۷/۰۶/ ۱۳۹۸ )  آنچه امروزه در جهان به عنوان تمدن ریشه دار و وسیع اسلامی شناخته میشود، حاصل حضور همه جانبۀ دین مبین اسلام در تمامی عرصه های فردی و اجتماعی مسلمین جهان با جغرافیای بسیار گسترده میباشد. چهارده قرن است که مسلمین جهان با مبانی دینی خود زندگی میکنند یعنی سعی نمودهاند تا دیدگاه شان راجع به جهان هستی و خالق جهان و نیایش هایشان و آداب و معاشرت و معاملاتشان و ازدواج و زاد و ولدشان و جشنها و ماتمهایشان و .. بر پای هایی از اعتقادات و دستورات اسلامی تنظیم نمایند . رسانه اربعین توانسته همایشی فراملیتی و فراقومی، مرزها و زبانها و ادیان مختلف را درنوردیده و در سالهای اخیر به گنگرهای بین المللی و با حضور دهها میلیونی انسانها شده است که مدل مینیاتوری آرمان شهر موفق تمدن نوین اسلامی را تحقق بخشیده است. ارتباطات بین المللی میان فرهنگی در این همایش بین المللی فراهم کنندفرصتی است که این پتانسیل را دارا بوده که چالشهای فرا روی جهان اسلام را پس از اولویت سنجی بنا به درجه اهمیت برای حل آن چاره اندیشی شده و از ظرفیت آن استفاده شود.

برجسته ساز مساله فلسطین و زمینه ساز نصرت امت اسلامی

در تحولات سیاسی نیز رسانه‌ها توانایی بالقوه برای موضوع‌سازی برای عموم مردم دارند. آنچه مردم در مورد وضعیت امور در زمانی مشخص می‌دانند تا حد زیادی محصول خروجی‌های رسانه‌هاست.(لیتل جان، 1384: 756). اربعین نیز به مثابه یک رسانه دینی به ویژه در سده اخیر توانسته با اتکا به افکار عمومی و هدایت آن، عموم مسلمانان را در مساله فلسطین مورد توجه قرار داده است.

رسانه اربعین برای اینکه بتوانند نقش جدی در فرایند رشد افکار عمومی بین الملل داشته باشند، باید به‌سمت فراهم کردن زمینه های مشارکت در حل مسئله‌ فلسطین در راستای شکل‌گیری حامیان بزرگ فلسطین حرکت کنند. این تغییر راهبردی باید تأثیر خود را در تبلیغات و شعارهای خود برای جذب سایر مردم دنیا  و گروه های آزاد نیز بگذارد. این قرن شاهد تحولات نوینی است که با وقوع انقلاب اسلامی در گستره تاریخ پدید آمده است؛ و وعده دهنده ی تمدنِ مقدمه عصر ظهور است. ظهور انقلاب اسلامی – و بهتر بگویم، بعثت تاریخی انسان در وجود مردی چون حضرت امام خمینی(ره)- سبب شده تا باور کنمی که عصر تمدن غرب سپری شده است و تا وضع موعود که انتظار اوست، فاصله چندانی باقی نمانده است. به‌این ترتیب، با کوچکتر شدن جهان، آگاهی جهانی انسان‏ها در مساله فلسطین بیشتر می‏شود و هر چه انسان‌ها درخصوص مردم غزه همرنگی و همگرایی احساسی جهانی بیشتر شود، فرهنگ‌ها و هویت‌های فراگیرتر در زمینه فلسطین شکل می‌گیرد. اين مکتب فکري و نظام معنايي که گفتمان جهاني‌شدن مساله الاقصی را بوجود آورده فرصت گسترش و توسعه شعار دفاع از مردم مظلوم فلسطین را پيدا کرده است. در برابر پيشرفت اين محتواي گفتماني، گفتمان مقابل عقب‌نشيني کرده است. اين امر، حاکي از آن است که اديان توحیدی با ارائه طرح کامل و جامعی براي نجات مردم غزه از دست صهیونزیم های خونخوار به یک همگرایی نزدیک شوند .چراکه تقابل گفتمان غرب و گفتمان مقاومت در عرصه رسانه های نوین، فرصت مناسبي براي همگرایی انسجام دینی بین الادیانی را به وجود آورده است

در روزگاری که دشمنان اسلام و دشمنان امّت اسلامی با انواع و اقسام ابزارها و وسایل، با پول، با سیاست، با سلاح علیه امّت اسلامی دارند کار می‌کنند، خداوند متعال ناگهان حادثه‌ی راه‌پیماییِ اربعین را این ‌جور عظمت می‌دهد، این‌ جور جلوه می‌دهد. این آیت عظمای الهی است، این نشانه‌ی اراده‌ی الهی بر نصرت امّت اسلامی است، این نشان می‌دهد که اراده‌ی خدای متعال  بر نصرت امّت اسلامی تعلّق گرفته است. (بیانات رهبر معظم انقلاب در ۲۷ /6/ 1398 )

 منابع:

سوليوان، تيم او و ديگران، مفاهيم كليدي ارتباطات، ترجمه ميرحسن رئيس‌زاده، تهران: نشر فصل نو،1385.

فتحي، اصغر، منبر يك رسانه عمومي در اسلام، تهران: پژوهشكده علوم ارتباطي و توسعه،1358.

 لیتل جان، 1384: 756
بیانات رهبر معظم انقلاب در ۲۷ /6/ 1398

بیانات رهبر معظم انقلاب در  ۲۷/۰۶/ ۱۳۹۸

بیانات رهبر معظم انقلاب در ۲۲/۰۸/۱۳۹۶

بیانات رهبر معظم انقلاب در ۲۷/۰۶/۱۳۹۸

(.بیانات رهبر معظم انقلاب در تاریخ. ۲۴/۱۲/۱۳۵۲ )

(بیانات رهبر معظم انقلاب در. ۲۷/۰۶/۱۳۹۸ )

(بیانات رهبر معظم انقلاب در تاریخ ۲۱/۰۷/۱۳۹۸ )

(بیانات رهبر معظم انقلاب در تاریخ۲۱/۰۷/۱۳۹۸ )