ورود نسل جدید پهپادهای دوربرد بمب‌افکن به نیروی دریایی سپاه

۱۹ مردادماه امسال و با حضور سرلشکر حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران، ۲۶۴۰ سامانه موشکی، پهپاد و دیگر ادوات به سازمان رزم نیروی دریایی سپاه الحاق شد که در این مراسم، انواع سامانه موشکی دور برد، میان برد، پهپادهای رزمی، شناسایی و انهدامی، سامانه‌های جنگ الکترونیک، رادارهای دریایی و ادوات رزمی دیگر به چشم می خورد.

فرمانده کل سپاه در این مراسم، نکات مهمی را در خصوص آرایش رزمی نیروی دریایی سپاه بیان و تاکید کرد: کامل‌بودن صحنه جنگ در دریا به این است که باید نبرد سطحی، نبرد در زیر سطح، رزم موشکی نبرد مین عملیات از ساحل نبرد در هوا و فضا و دفاع هوایی در مقابل تهاجمات هوایی دشمن، نبردهای موشکی رزم تفنگ‌دارها، نبرد با استفاده از سامانه‌های بی‌خدمه جنگ اطلاعاتی، نبردهای سایبری جنگ‌های الکترونیک، فرماندهی و واپایش، رادارها و همه این اجزا پیکره ساختار یکپارچه یک دفاع دریایی را شکل می‌دهند و نیروهای دریایی معمولاً بسته‌های قدرت رزمی خود را کامل می‌کنند.

بیشتر بخوانید:

آغاز یک مأموریت مهم و جدید برای خانواده مشهور پهپادهای ایرانی/ «مهاجر ۶» مهیای سرکوب پدافند هوایی دشمن می‌شود +عکس

الحاق ۲۶۵۴ سامانه موشکی و پهپادی به ندسا/ موشک کروز ضد ناوشکن؛ پیام ویژه سپاه برای ناوگروه "روزولت" +فیلم و تصاویر

وحشت اسرائیل از طرح متفاوت سپاه در "وعده صادق۲" / سجیل، فتاح و خرمشهر در صف شلیک به سمت سرزمین‌های اشغالی +فیلم و تصاویر

تداوم ورود پهپادها به نیروی دریایی سپاه

در حوزه پهپادی باید به جرات گفت که جمهوری اسلامی ایران بدل به یکی از فعال ترین کشورهای جهان در این حوزه شده و خصوصا با آغاز فعالیت های پر رنگ تروریستی در منطقه غرب آسیا بویژه در عراق و سوریه شاهد حضور اثرگذار پهپادهای ایرانی چه در نقش سنتی شناسایی و هدایت آتش و چه بحث تهاجم مسلح و انتحاری به اهداف مختلف بوده ایم. در حقیقت استفاده از این پهپادها نیز در تعداد کافی می تواند بخشی از دکترین ضد دسترسی و تهاجم فوجی نیروی دریایی سپاه در خلیج فارس باشد.

در یک سناریوی قابل تصور تعدادی از این پهپادها با قابلیت شناسایی و یا انتحاری به سمت اهداف خود پرواز می کنند. با استفاده از اطلاعات شناسایی تهیه شده توسط این پهپادها می توان مختصات مورد نیاز برای یگان های موشکی را تهیه و اجرای آتش کرد و در صورت مجهز بودن به سرجنگی می توان از آن ها بر علیه اهداف شناور بهره برد. مشخصا سر جنگی و میزان مواد منفجره قابل حمل توسط این پهپادها در حجم بالا برای غرق کردن شناورهای سنگین رزمی نیست ولی اولا هم توانایی آسیب زدن به شناورهای دشمن را داشته و هم می تواند در نقش سرگرم کردن سیستم دفاعی ناوهای دشمن و باز کردن راه برای موشک های ضد کشتی با توان تخریب بالاتر را نیز برای آنها تصور کرد.

بر این اساس، یکی از ویژگی های مراسم روزهای اخیر نیروی دریایی سپاه، ورود تعداد قابل توجهی پرده بدون سرنشین به سازمان رزم ندسا بود که اگرچه مسبوق به سابقه است اما این بار نیز تنوع و کیفیت بالایی داشت. این پهپادها شامل پرنده های شناسایی و رزمی نظیر «هدهد ۳»، «ابابیل ۵» و «ابابیل ۳؛ بهینه شده» و همچنین پهپاد «مهاجر ۶» است؛ ضمن آنکه در این الحاق برای اولین‌بار پهپادهای بدون صدا به سازمان رزم ندسا اضافه شد.

ابابیل ۵ در مراسم اخیر نیروی دریایی سپاه برای اولین بار به یگانهای ندسا ملحق شد

علاوه بر پهپادی که نام آن اعلام نشد و صرفا ویژگی برجسته آن یعنی "بدون صدا" بودن و امکان رصد نزدیک شناورهای رزمی دشمن مورد توجه قرار گرفت، الحاق پهپاد پیشرفته و مجهز "ابابیل ۵" مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است. برای اولین بار، مهرماه سال ۱۳۹۹ بود که یکی از دستاوردهای مهم و قابل توجهی که توسط نیروی دریایی سپاه به نمایش درآمد، تجهیز شناورهای تندرو این نیرو به یکی از اعضای خانواده مشهور پرنده های ابابیل یعنی پهپاد انتحاری ابابیل-۲ بود که در این ابتکار عملیاتی، با نصب سکوی پرتاب پهپاد بر روی سقف قایق، شناورهای تندرو سپاه از آن پس قابلیت حمل پهپادهای انتحاری را داشتند.

شناورهای تندرو سپاه مجهز به پهپاد ابابیل-۲

این پهپاد که یکی از گزینه‌های ارزان قیمت به منظور استفاده از آن در نقش پهپاد انتحاری است، با استفاده از پرتابگر (JATO) عمل برخاستن و پرواز را انجام می‌دهد، در دو نمونه قابل بازیابی به وسیله چتر و یا ارابه‌(اسکید) است و به همین دلیل نیازی به باند برای نشست و برخاست ندارد و قابلیت برنامه ریزی پروازی از قبل و یا حین پرواز را به وسیله اپراتور دارد.

ورود رسمی ابابیل ۵ به سازمان رزم نیروی دریایی سپاه

اگرچه نمونه های مختلفی از تجهیز یگانهای دریایی کشورمان به سامانه های ویژه رزم و شناسایی در دریا، وجود دارد اما در رژه روز ارتش جمهوری اسلامی ایران در ۲۹ فروردین ماه سال گذشته، یک دستاورد خاص دیده شد که آن هم یک پهپاد ابابیل ۵ مجهز به رادار جستجوگر سطحی بود.

ابابیل ۵ مجهز به رادار جستجوی سطحی

پهپاد چندمنظوره شناسایی-رزمی ابابیل-۵، با مداومت پروازی ۱۲ ساعته، حداکثر ارتفاع پروازی ۲۵ هزار پا و سرعت کروز ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت گزینه مناسبی برای انجام‌ مأموریت‌های مراقبت و شناسایی، جمع‌آوری اطلاعات و جنگال در کنار مأموریت‌های رزمی با قابلیت حمل بمب‌های هواپرتاب محسوب می شود و همین خصوصیات، باعث جلب نظر مسئولان نیروی دریایی ارتش و حالا نیروی دریایی سپاه برای استفاده از آن در نسخه های متفاوت شده است.

رونمایی از نسل جدید پهپادهای ایرانی در نقش گشت دریایی و رزمی، نشان از فتح قلمرویی جدید و بزرگ برای پرنده های بدون سرنشین ایرانی دارد و از آنجایی که هنوز تهدیدات متنوع و مهمی برای کشورمان از سمت آبهای جنوب متصور است، لذا استفاده گسترده از این محصولات، منافع زیادی برای استراتژی دفاعی کشورمان خواهد داشت.

نمونه ای رادارهای جستجوگر سطحی روی قایق های تندرو سپاه

پیش از آن نیز در رژه روز ۲۹ فروردین سال ۱۴۰۱ یعنی دو سال قبل، پهپاد جدیدی در معرض دید قرار گرفت که سه عدد از آن، بر پشت یک کشنده سوار شده بود. حداقل در یکی از پهپادها و در زیر یک بال، دو تیر موشک الماس و در یک مورد دیگر در زیر هر بال ۳ تیر بمب هدایت شونده و دورایستا از کلاس قائم مشاهد شد که پهپادهای جدید سری ابابیل ۵ بودند.

پهپاد ابابیل ۵ در رژه سال ۱۴۰۱- به دهانه بال و نصب سه بمب در کنار دم H شکل دقت کنید

وقتی به ابابیل ۵ ملحق شده به ارتش نگاهی می کنیم در بخش عقبی بدنه و خصوصا دم، همان طراحی معروف H شکل که در مدل های اولیه ابابیل ۳ و همچنین طرح ارتقاء یافته اطلس استفاده شده بود می رسیم. اما در بخش جلویی و به نوعی دماغه، با طراحی پیشرفته تری از خانواده مهاجر ۶ رو به رو هستیم. تصاویر موجود همچنان نشان می داد که در بحث دهانه بال نیز با افزایش رو به رو هستیم و همچنان که اشاره شد، حجم مهمات قابل حمل نیز در این پرنده بدون سرنشین افزایش پیدا کرده است.

با توجه به اینکه پهپاد «ابابیل ـ ۵»‌ یک هواپیمای بدون سرنشین چند منظوره با قابلیت انجام ماموریت‌های رزمی، شناسایی، مراقبت، جمع آوری اطلاعات و جنگ الکترونیک ساخت صنایع هوایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح بوده و قادر است تا سکوهای الکتروپتیک چند منظوره دید در شب، محموله‌های جمع آوری اطلاعات سیگنالی و محموله‌های راداری را حمل کند، تجهیز یگانهای رزمی و شناسایی نیروی دریایی سپاه به این پرنده، نشان می دهد علاوه بر افزایش کمیت سامانه های بدون سرنشین، با ارتقاء قدرت رزمی و شعاع عملیاتی پهپادهای این نیرو نیز مواجه هستیم.

ضمن آنکه پهپاد «ابابیل ـ ۵»‌ قادر به حمل محموله‌ای با وزن ۱۲۰ کیلوگرم شامل بمب‌های هوشمند خانواده قائم و موشک‌های خانواده الماس است و می تواند تا ۶ موشک نقطه‌زن با کلاهک شدید الانفجار را با خود حمل و در صورت نیاز به سوی اهداف شلیک کند که با توجه به تعداد تحویل شده به نیروی دریایی سپاه، می توان تخمین زد فقط با همین پرنده حداقل ۱۰۰ موشک الماس یا بمب قائم، در چند دقیقه به سمت شناورها یا مراکز فرماندهی و عملیاتی دشمن شلیک خواهد شد.

رکوردشکنی ابابیل ۵ در رصد ۲۴ ساعته ناوشکن آمریکایی

از سوی دیگر، بر اساس اطلاعات منتشره در سالهای گذشته، پهپاد «ابابیل ـ ۵»‌ از بدنه جاذب امواج راداری برخوردار بوده و به سختی قابل شناسایی است. یکی از مصادیق این پنهانکاری را می توان در عملیاتی دانست که ابابیل توانست رصد و شناسایی ناوشکن آرلی‌برک آمریکایی را در ساعتهای طولانی در شمال اقیانوس هند انجام بدهد، بدون آنکه شناسایی یا هشداری از سوی شناور مشهور و مجهز آمریکایی یا پرنده های محافظ آن، صورت بگیرد.

الحاق حجم انبوهی از پهپادهای رزمی و شناسایی به نیروی دریایی سپاه که گستره وسیعی از سواحل و آب‌های جنوبی کشورمان خصوصا در منطقه حساس و راهبردی تنگه هرمز و خلیج فارس را تحت پوشش خود دارد، گویای اهمیت مسئله به کارگیری پهپاد در ماموریت‌های مختلف نیروهای مسلح کشورمان است که تاکنون کمک شایانی به ارتقاء امنیت و بازدارندگی نیروهای مسلح کشورمان بویژه در خلیج فارس و تنگه هرمز کرده اند و این روند، تا اطمینان کامل از عدم تعدی نیروهای فرامنطقه ای به منافع و مرزهای کشورمان ادامه خواهد داشت. بخصوص آنکه رفتن به سمت توسعه استفاده از ابابیل ۵ در نیروی دریایی سپاه و ارتش این قابلیت را ایجاد می کند که یک پرنده بدون سرنشین بتواند برای مدتی طولانی تر عملیاتهایی را در یک منطقه نسبتا وسیع آن هم با هزینه ای نه چندان بالا به انجام برساند و طبیعتا چنین محصولی، برای انجام عملیات هایی خارج از محدوده جغرافیایی و آبهای سرزمینی کشور نیز در صورت نیاز، آمادگی و توانمندی بالایی دارد.