چرا سرویس فیبرنوری احساس نمیشود؟
سرویس فیبر نوری، به عنوان یکی از پیشرفتهترین فناوریهای ارتباطی در دنیا، اخیراً در ایران وارد فاز توسعه گستردهتری شده است. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرده که این فناوری میتواند زیرساختهای اینترنت کشور را دگرگون کند و دسترسی به اینترنت پرسرعت را برای کاربران در مناطق شهری و حتی روستایی فراهم آورد.
هرچند فیبر نوری به عنوان یک فناوری انقلابی در ارتباطات شناخته میشود، توسعه آن در ایران با چالشهایی همراه است. هزینههای بالای اجرا، نیاز به همکاری گسترده میان اپراتورها و شرکتهای دولتی و خصوصی، و زیرساختهای قدیمی در برخی مناطق، از جمله موانعی هستند که میتوانند سرعت گسترش این فناوری را کاهش دهند.
به گفته کارشناسان، حمایت دولتی و خصوصی برای تأمین هزینهها و سرمایهگذاری در این بخش حیاتی است. همچنین، فرهنگسازی و آگاهیبخشی درباره مزایای این فناوری میتواند به پذیرش سریعتر آن در میان کاربران کمک کند.
در همین خصوص «داوود زارعیان»، معاون تجاری و امور مشتریان شرکت مخابرات ایران، با اشاره به جلسهای که با حضور وزیر ارتباطات برگزار شده، درباره میزان پوششی که قرار است این شرکت تا پایان سال جاری و سالهای دیگر در حوزه فیبر نوری ایجاد کند، اظهار کرد: بحث UNSP ( پروانه شبکه و خدمات ارتباطی) و الحاقیه ای که قبلا ابلاغ شده همچنان پا برجاست و ما براساس پروانه و دو الحاقیه که به پروانه مخابرات ایران بود، جمعا هشت و نیم میلیون پوشش تعهد داریم که تا پایان سال 1404 عملی کنیم.
وی افزود: بنابراین غیر از این بحث جدیدی مطرح نیست. البته پروژههایی که خود شرکت مخابرات ایران تعریف کرده، بیشتر است و مهمترین آنها هم پروژه “نجما” است و من فکر میکنم که در نهایت این شرکت حداقل 50 درصد از طرح پوشش فیبرنوری که از قبل مطرح بوده را اجرایی کند.
زارعیان درباره آخرین آمار پوشش ایجاد شده در حوزه فیبرنوری گفت: پوششهای ما دو دسته هستند؛ به این صورت که بخشی تعهدی است و بخشی دیگر را شرکت مخابرات ایران دنبال میکند. در حال حاضر بیش از سه میلیون و نیم پوشش در کشور داریم که درحال تجهیز آن هستیم و ظرفیتسازی می کنیم که بتوان آنها را واگذار کرد.
وی در ادامه صحبتهایش به پروژه نجما اشاره و تصریح کرد: پروژه نجما قبل از اینکه شرکت مخابرات ایران پروانه UNSP را امضا کند، در این شرکت تصویب شده و ما تقریبا در هر استان پوشش بیش از 80 درصد نقطه شهری را پیشبینی کرده بودیم. اما بعد از امضای الحاقیه و پروانه مشاهده کردیم برخی از برنامههای ما در پروژه نجما با پروژه UNSP یکی است و در حال حاضر در تمامی مراکز استانهای بزرگ مشغول این پروژه هستیم و توسعه خود را ادامه میدهیم.
معاون تجاری و امور مشتریان شرکت مخابرات ایران تصریح کرد: توسعه فیبرنوری در کشور باید براساس برنامه میان مدت پنج تا 10 سال اتفاق می افتاد چراکه ایجاد نیاز کردن هم زمانبر است و بسیاری از مشتریان حس نمیکنند که به فیبر نوری نیاز دارند و نیاز خود را از طریق ADSL و اینترنت همراه پاسخ میدهند؛ در نتیجه اگر فیبر نوری در بازه زمانی گفته شده، تنظیم میشد، بسیار موفقتر بود اما پیشبینی میکنم شرکت مخابرات ایران بتواند در یک برنامه پنج ساله با پوشش حداقل 10 میلیون مشترک، 70 درصد اتصال آن را برقرار کند.
زارعیان همچنین اظهار کرد: مشتریانی که از ما فیبرنوری دریافت کردهاند، تأثیرات آن را حس میکنند اما عامل اصلی که باعث میشود مردم کاملا تاثیر فیبر نوری را حس نکنند، یکی نیاز است و اینکه هنوز بسیاری از بسترهای جامعه ما بر استفاده از دیتا نیست و محتوا به اندازه کافی وجود ندارد؛ به نظر میرسد به موازات توسعه بسترها فیبرنوری باید در زمینه توسعه دولت الکترونیک، تولید محتوا و توسعه شبکههای اجتماعی مبتنی بر بسترهای داخلی اقداماتی انجام شود تا مردم تفاوت بین فیبر و سایر بسترها را متوجه شوند.
او ادامه داد: علاوه بر موارد گفته به دلیل اینکه نگهداری شبکه همراه گران است، محصولات این شبکه گرانتر از شبکه ثابت است. با این فرض که اپراتورهای تلفن همراه هم درآمد خوبی دارند و هم هزینه توسعه کمتری می کنند، چنین اتفاقی هم باید برای ما هم رخ دهد و آن وقت مردم حس میکنند توسعهای در شبکهها ایجاد شده است.
وی با بیان اینکه مبنای توسعه اقتصاد دیجیتال بستر اتصال است، تأکید کرد: اگر بخواهید به فناوریهای جدیدی مانند سلامت و آموزش وارد شوید باید بستر انتقال مناسبی داشته باشید و این موارد بر بستر فیبرنوری میتواند پاسخگو باشد.
او در پایان صحبتهایش به اهمیت تنظیمگری اشاره کرد و گفت: در این زمینه جلساتی را با وزارت ارتباطات داشتیم و گزارشهایی از وضعیت شبکه، تعرفهها به وزیر و مشاورانشان ارائه کردیم؛ به نظر میرسد که تقریبا بخش سیاستگذاری وزارتخانه یعنی رئیس رگولاتوری، معاونان به این نتیجه رسیدهاند که باید در سیاستهای گذشته تجدیدنظر شود. ما امیدواریم و قطعا این اتفاق در آینده رخ میدهد اما اینکه کم و کیف آن چگونه است، وزارت ارتباطات در این زمینه بررسیهای لازم را انجام میدهد.
آینده فیبر نوری در ایران
با توجه به اهداف بلندمدت دولت و وزارت ارتباطات برای توسعه اقتصاد دیجیتال و ارتقای جایگاه ایران در فضای سایبری جهانی، آینده فیبر نوری در ایران بسیار امیدوارکننده به نظر میرسد. این فناوری میتواند ضمن ارتقای کیفیت خدمات اینترنتی و ارتباطی، به رشد سریعتر شرکتهای استارتاپی و فناوریمحور نیز کمک کند.
در مجموع، توسعه فیبر نوری نهتنها یک گام کلیدی برای بهبود ارتباطات در کشور است، بلکه میتواند بستری مناسب برای تحقق طرحهای بزرگتر مانند هوشمندسازی شهرها، توسعه صنعتهای فناوریمحور، و تقویت جایگاه ایران در اکوسیستم فناوری جهان فراهم آورد.