شکست یک ارتش از یک مرد: اسرائیل چگونه شهید السنوار را اسطوره کرد
رژیم صهیونیستی در ماجرای شهادت شهید «یحیی السنوار» رهبر حماس، مرتکب یک حماقت رسانهای-تبلیغاتی شد. اسرائیلیها با انتشار ویدیوی لحظات آخر عمر و مبارزهی شهید السنوار[۱] قصد تحقیر او و بزرگنمایی قدرت نظامی-تجهیزاتی خود را داشتند، اما آنچه اتفاق افتاد، دقیقاً عکس این بود. در حقیقت، صهیونیستها با دستان خود از نفر اول فهرست ترور خود یک اسطورهی افسانهای ساختند که ضامن تداوم مقاومت در غزه مقابل اشغالگران خواهد بود. «هانی محمود» خبرنگار شبکهی قطری الجزیره مستقر در نوار غزه، در خصوص دیدگاه فلسطینیان ساکن این باریکه دربارهی شهادت السنوار میگوید: «حتی برداشتِ افرادی که با راهبردهای السنوار مخالف بودند هم این است که خداوند به او مرگ [عزمندانهی] یک سلحشور در حال مبارزه با ظلم را عطا کرد[۲].»
در روایتهای مختلفی که عمدتاً خود صهیونیستها منتشر کردهاند یک نکته بیش از همه جلبتوجه میکند: ارتش رژیم صهیونیستی از مبارزان فلسطینی بیشتر از خود مرگ میترسد. اینگونه که خود ارتش اسرائیل تعریف میکند، شهید السنوار همراه با چند همرزم خود، از جمله «محمود حمدان» فرماندهی گردان «تلالسلطان» حماس، در ساختمانی که اکنون دیگر شهرت دارد، حضور داشتهاند. نیروهای ارتش اسرائیل با رصد رفتوآمد مبارزان حماس به این ساختمان، به تانکهای این رژیم دستور میدهند تا ساختمان را تخریب کنند. به این ترتیب، همرزمان شهید السنوار به شهادت میرسند و خود او نیز بهشدت مجروح میشود. اسرائیلیها که البته ادعا میکنند از حضور شخص شهید السنوار در ساختمان اطلاعی نداشتهاند، برای ارزیابی نتیجهی حمله به ساختمان یک کوادکوپتر داخل آن میفرستند [ویدیوی پایین] .
پس از آنکه کوادکوپتر تأیید میکند شهید السنوار هنوز زنده است، یک تکتیرانداز اسرائیلی، او را از ناحیهی سر مورد هدف قرار میدهد. با این حال، تصاویر دلخراشی که از پیکر شهید السنوار منتشر شده و اصابت مستقیم گلولهی تکتیرانداز را اثبات میکنند، این شهید را در حالی نشان میدهند که زیر آوار قرار دارد. این مسئله، مؤید روایتی است که میگوید حتی پس از شهادت شهید السنوار نیز تانکهای اسرائیلی دوباره به ساختمان حمله کردهاند. اگرچه صحتوسقم برخی از روایتها قابلاثبات نیست، اما گفته میشود خود نظامیانی که شهید السنوار را به شهادت رساندهاند، اذعان کردهاند که او حتی پس از جراحت نیز دست از مبارزه با آنها برنداشته و ضمن پرتاب نارنجک به سوی آنها، حتی یکی از نیروهای اسرائیلی را مجروح کرده است.
در این تصویر، که اکنون شهرت جهانی پیدا کرده، شهید «یحیی السنوار» در حالی دیده میشود که در نتیجهی درگیری با نیروهای اسرائیلی و شلیک چندبارهی تانکهای این رژیم به ساختمان، دست راستش از ساعد به پایین مجروح شده و عملاً قادر به نگه داشتن سلاح نیست. شهید السنوار که تا لحظهی ضبط این تصاویر، صهیونیستها از هویت او باخبر نبودهاند، با دست چپش اقدام به پرتاب یک تکه چوب به سمت کوادکوپتر اسرائیلی میکند. سپس یک تکتیرانداز اسرائیلی او را از ناحیهی سر هدف قرار میدهد و به شهادت میرساند. با این حال، تانکهای اسرائیلی باز هم به ساختمان حمله میکنند و بخشی از آوار روی پیکر شهید السنوار فرو میریزد. تمام این اتفاقات و توصیفات، اکنون او را به اسطورهی مقاومت در مقابل اشغالگران صهیونیست تبدیل کرده و رشد نسلهای بعدی فلسطینیان با آرمان آزادی فلسطین را تضمین نموده است. (+)
اگرچه در ظاهر، ارتش رژیم صهیونیستی موفق شد رهبر حماس را از بین ببرد، اما واقعیت این است که انتشار تصاویری که در آن شهید السنوار، با لباس کامل رزم، در حالی که در نتیجهی جراحت، دستانش عملاً از کار افتادهاند، اما تسلیمناپذیر، چشمدرچشم مرگ به کوادکوپتر اسرائیلی زل میزند، و تا لحظهی آخر مبارزه میکند، از او اسطورهای ساخت که هرگز نخواهد مُرد. به عبارت دیگر، تصاویری که خود رژیم صهیونیستی به جهان مخابره کرد، دروغ بودنِ روایتهای خود این رژیم دربارهی پنهان بودن شهید السنوار در تونلهای حماس و استفادهی او از غیرنظامیان فلسطینی و اسرای اسرائیلی به عنوان سپر انسانی را ثابت کرد. در ادامهی این گزارش معرفی مختصری از شهید یحیی السنوار و توضیحاتی دربارهی عملیات ۷ اکتبر حماس خواهید خواند.
روایت شبکهی الجزیره و بازسازی مبارزهی آخر شهید «یحیی السنوار» با اشغالگران صهیونیست. در این روایت، اشارهای به شلیک تکتیرانداز اسرائیلی که عامل اصلی شهادت السنوار بوده، نشده است. منابع صهیونیستی از ابتدای جنگ غزه ادعا میکردند شهید السنوار در عمیقترین بخش از مجموعهی پیچیدهای از تونلهای حماس در غزه پنهان شده و دورتادور خودش را با اسرای اسرائیلی پر کرده تا از آنها به عنوان سپر انسانی برای نجات جانش استفاده کند. قطعاً رژیم صهیونیستی برای ترور هدفمند السنوار برنامههای تبلیغاتی زیادی داشت، اما برخورد ناگهانی با رهبر حماس در ساختمانی نیمهخرابه در منطقهای که اسرائیلیها چهار ماه بود در آن عملیات میکردند، دروغ بودنِ تمام روایتهای اسرائیلیها را افشا کرد؛ به گونهای که عالیرتبهترین سران این رژیم اعتراف کردند السنوار نه در تونلها مخفی بوده و نه هیچ اسیر اسرائیلیای اطراف او حضور داشته.
از آوارگی و اسارت تا جهاد و شهادت
یحیی ابراهیم حسن السنوار[۳] ۲۹ اکتبر ۱۹۶۲ (۷ آبان ۱۳۴۱) در اردوگاه آوارگان خان یونس در غزهی تحت حاکمیت مصر در خانوادهای به دنیا آمد که طی جنگ سال ۱۹۴۸ در فلسطین و واقعهی «نکبت» توسط صهیونیستها از خانهی خود آواره شده بودند و در نهایت در نوار غزه ساکن شدند. السنوار تحصیلات ابتدایی خود را در خان یونس سپری کرد و سپس با مدرک کارشناسی مطالعات عربی از دانشگاه اسلامی غزه فارغالتحصیل شد. اولین بار سال ۱۹۸۲ به علت سرکشی از دانشجویان دختر فلسطینی که در شهر «جنین» در کرانهی باختری توسط صهیونیستها مصموم شده بودند، دستگیر شد و شش ماه در زندان بود[۴]. در همین مدت، با دیگر مبارزان فلسطینی در زندان آشنا شد و پس از آزادی، فعالیتهای خود را با جدیت بیشتری ادامه دارد و خود را وقف آرمان فلسطین کرد. سال ۱۹۸۵ مجدداً به زندان افتاد و پس از آزادی اقدام به تأسیس سرویس امنیتی حماس موسوم به سازمان «مجد» (مخفف «منظمة الجهاد والدعوة») کرد.
شهید «یحیی السنوار» از ابتدای دوران جوانی مبارزه با رژیم صهیونیستی را آغاز کرد و بارها توسط این رژیم دستگیر و زندانی شد. این اتفاق، آخرین بار، سال ۱۹۸۹ رخ داد که السنوار به چهار بار حبس ابد محکوم شد، اما پس از ۲۲ سال در جریان تبادل اسرا میان حماس و رژیم صهیونیستی، آزاد شد.
سال ۱۹۸۹ به اتهام قتل دو سرباز اسرائیلی و چهار جاسوس فلسطینی همدست با اسرائیل، توسط رژیم صهیونیستی دستگیر و به چهار بار حبس ابد (۴۵۱ سال حبس) محکوم شد. در زندان زبان عبری را یاد گرفت و اخبار رژیم صهیونیستی را بهدقت دنبال میکرد تا دشمن خود را بهتر بشناسد. همچنین خودزندگینامههای رؤسای سابق شینبت (یا شاباک، سازمان امنیت داخلی رژیم صهیونیستی) را به عربی ترجمه میکرد و به سایر زندانیان میداد تا با تاکتیکهای ضدتروریستی آشنا شوند. خودش در اینباره گفته بود: «آنها میخواستند زندان برای ما قبر باشد؛ آسیابی باشد که عزم، اراده، و جسم ما را خرد کند؛ اما، خدا را شکر، ما به لطف اعتقادی که به آرمانمان داشتیم، زندان را تبدیل به عبادتگاه و دانشگاه کردیم[۵].» روزنامهی اسرائیلی «معاریو» مینویسد السنوار در زندان، طی هفت سال، از سال ۱۹۹۵ به بعد، در ۱۵ کلاس «دانشگاه آزاد اسرائیل» (که کلاسهای غیرحضوری ارائه میدهد) اکثراً با موضوع تاریخ یهودیان (شامل هولوکاست و صهیونیسم) و همچنین علوم سیاسی ثبتنام کرده بود[۶].
یکی از خویشاوندان خردسال شهید «یحیی السنوار» اوایل ماه آوریل سال ۲۰۰۷، در خانهی السنوار در جنوب نوار غزه، تصاویری از او را در دست گرفته است. رهبر فقید حماس چهار سال بعد از زندان رژیم صهیونیستی آزاد شد. السنوار اگرچه از درون زندان یکی از مذاکرهکنندگان دربارهی این تبادل بود، السنوار در مذاکرات با اسرائیلیها بر سر تبادل اسرا اصرار داشت همهی زندانیان فلسطینی باید در ازای آزادی «گیلعاد شلیط» سرباز اسرائیلی، آزاد شوند. در نهایت، رژیم صهیونیستی السنوار را به سلول انفرادی منتقل کرد و مقامات دیگر حماس، ادامهی مذاکرات را بدون حضور او انجام دادند. شهید السنوار تقریباً بلافاصله پس از آزادی از زندان ازدواج کرد.
السنوار پس از بیش از ۲۲ سال، در سال ۲۰۱۱، در جریان تبادل اسرای فلسطینی با «گیلعاد شلیط» سرباز اسرائیلی، آزاد شد و به نوار غزه بازگشت. بهسرعت در سلسلهمراتب حماس ترفیع پیدا کرد، و به رهبری دستگاه امنیتی و سپس نظامی و سیاسی این سازمان رسید. سال ۲۰۱۲ در جریان حملهی اسرائیل به نوار غزه، در تهران با شهید حاج قاسم سلیمانی دیدار کرد و از سال ۲۰۱۷ به بعد، زمانی که رهبری حماس در غزه را به عهده گرفت[۷]، روابط این سازمان با ایران و حزبالله لبنان را تقویت کرد. السنوار همیشه به دنبال آزادی سایر اسرای فلسطینی از زندانهای اسرائیل بود و به گردانهای قسام، شاخهی نظامی حماس، توصیه میکرد سربازان اسرائیلی را برای تبادل بربایند. عملیات ۷ اکتبر نیز، که عمدتاً السنوار را اصلیترین مغز متفکر آن میدانند، اگرچه عملیاتی با همین ماهیت بود، اما این ضربهی مهلک به رژیم صهیونیستی که شهید السنوار تا ابد با آن به خاطر سپرده خواهد شد، انگیزههای گستردهتری نیز داشت که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهد شد.
شهید «یحیی السنوار» (چپ) رهبر فقید حماس در نوار غزه، در دیدار با رهبر انقلاب (دوم از راست)، اواخر بهمن ۱۳۹۰، در تهران. شهید السنوار نقش مهمی در برقراری روابط نزدیک میان حماس و جمهوری اسلامی داشت و ضمن قدردانی از حمایتهای ایران از مقاومت فلسطین، این کمکها را با خیانتهای برخی کشورهای عربی و اسلامی مقایسه میکرد.
آیا شهید السنوار در طراحی عملیات ۷ اکتبر اشتباه کرد؟
عملیات ۷ اکتبر قطعاً لایههای مختلفی داشت: اولین و سطحیترین لایه را شاید بتوان تلاش برای آزادی اسرای فلسطینیای دانست که رژیم صهیونیستی طی سالها ظالمانه آنها را گروگان گرفته است. موضع حماس در مذاکرات مبنی بر آزادی تمامی اسرای فلسطینی در ازای تمامی اسرای اسرائیلی، انعکاس موضعی است که السنوار حتی در مذاکرات منتهی به آزادی خودش در سال ۲۰۱۱ نیز داشت. شهید السنوار که از درون زندان با اسرائیلیها مذاکره میکرد، اصرار داشت تمام زندانیان فلسطینی، بهویژه زندانیان سرشناسی که به حبس ابد محکوم شده بودند، باید در ازای آزادی شلیط از زندان آزاد شوند. این در حالی بود که حتی اعضای دیگر حماس که در زندان نبودند نیز به السنوار فشار میآوردند تا در مقابل خواستههای رژیم صهیونیستی کوتاه بیاید و نهایتاً مستقلاً با اسرائیل در اینباره به توافق رسیدند. اگرچه هنوز (و چهبسا در نتیجهی شهادت السنوار) سرنوشت اسرای دو طرف در هالهای از ابهام است[۸]، اما به هر حال، آزادی زندانیان فلسطینی نمیتواند تنها انگیزهی پشت عملیات ۷ اکتبر بوده باشد؛ بهخصوص در مقطعی که اسرائیل و حماس درگیر یک جنگ مستقیم و گسترده با یکدیگر نبودند.
شهید «یحیی السنوار» (چپ) در کنار «یووال بیتون» دندانپزشک و رئیس ادارهی اطلاعات زندان «بئر السبع» در جریان مذاکراتی که منجر به آزادی السنوار در سال ۲۰۱۱ شد.
دومین انگیزهی عملیات ۷ اکتبر را میتوان رقم زدن یک شکست بزرگ برای کابینهی افراطی نتانیاهو دانست. نهتنها غافلگیری اولیهی رژیم صهیونیستی برای نهادهای اطلاعاتی این رژیم که ادعای تسلط بر اوضاع امنیتی فلسطین اشغالی را دارند، یک تحقیر بزرگ محسوب میشد[۹]، بلکه ناتوانی این رژیم در نجات اسرایش از باریکهای کوچک، بهرغم حملهی زمینی همهجانبه، تا امروز شکستی ادامهدار را برای صهیونیستها رقم زده است. حتی اگر تمام اسرای رژیم صهیونیستی هم همین امروز زنده به فلسطین اشغالی برگردند، قطعاً واکنش وحشیانهی بنیامین نتانیاهو به عملیات ۷ اکتبر و ارتکاب جنایت جنگی و نسلکشی در نوار غزه چهرهی واقعی او و ماهیت رژیم کودککش صهیونیستی را در معرض دید جهان قرار داده است. چنانکه تحلیلگران عملاً اتفاقنظر دارند، رژیم صهیونیستی به موازات پیروزیهایش در جنگ نظامی، در جنگ سیاسی شکست میخورد. بارزترین نمود این شکستها، انزوای این رژیم در عرصهی بینالمللی و محکومیت جنایتهای آن توسط کشورهایی است که تا پیش از این بیطرف یا حتی حامی اسرائیل بودند.
جلد هفتهنامهی انگلیسی «گاردینویکلی» با عنوان «انزوای اسرائیل» به مناسبت گذشت یک سال از جنگ غزه. رژیم صهیونیستی به موازات پیروزیهای ظاهری در میدان جنگ نظامی، در میدان سیاست متحمل شکستهای جبرانناپذیری شده است که در آیندهی نهچنداندور باید با عواقب آنها روبهرو شود. عیان شدن چهرهی کریه سران جنایتکار این رژیم نزد ملتهای جهان، صرفاً یکی از این عواقب است. اگرچه باید منتظر ماند و دید آیا سعودیها روی حرف خود باقی میمانند یا نه، اما زمزمههای عادیسازی روابط میان عربستان و رژیم صهیونیستی به عنوان یکی از مهمترین گامها به سوی حل بحران میان این رژیم و جهان اسلام، اکنون جای خود را به بیانیههای «محمد بنسلمان» ولیعهد سعودی، داده که میگوید تا وقتی کشور فلسطین تشکیل نشود، عربستان با اسرائیل روابط رسمی برقرار نخواهد کرد.
علاوه بر همهی اینها، عمیقترین و چهبسا مهمترین تأثیر عملیات ۷ اکتبر را باید دمیدن روح تازه در آرمان فلسطین دانست. شاید باور این واقعیت دشوار باشد، اما شهید السنوار[۱۰] سال ۲۰۱۸ حتی پس از آنکه ایالات متحده، در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ، اعلام کرد بیتالمقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت میشناسد و سفارتش را از تلآویو به این شهر منتقل کرد، در مصاحبهای با شبکهی الجزیره اعلام نمود که حماس لباس رزم را از تن درآورده و دست به تظاهرات و اعتراض غیرمسلحانه زده است[۱۱]. السنوار که سال قبل، رهبری حماس در نوار غزه را به عهده گرفته بود، صراحتاً گفت حماس حاضر است در ازای لغو محاصرهی نوار غزه با اسرائیل اعلام آتشبس کند؛ و تأکید کرد وقوع جنگ دیگری در نوار غزه «قطعاً به نفع ما نیست. از طریق جنگ هیچ چیزی به دست نخواهد آمد[۱۲].» شهید السنوار با این وجود، هشدار داده بود که اگر شرایط ایجاب کند، نیروهای حماس ابایی از ورود دوباره به درگیری مسلحانه نخواهند داشت. باید دید بین سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ چه اتفاقی افتاد که این معادله را بر هم زد و نظر السنوار را تغییر داد.
شهید «یحیی السنوار» رهبر وقت حماس در نوار غزه، اواخر آوریل ۲۰۲۲، در سالنی در ساحل شهر غزه سخنرانی میکند. السنوار سال ۲۰۱۸ گفته بود جنگ در نوار غزه به نفع هیچکس، بهویژه حماس، نخواهد بود. با این حال، با روی کار آمدن افراطیترین کابینهی تاریخ رژیم صهیونیستی در سال ۲۰۲۲ و تعهدی مکرر وزاری این کابینه به مسجدالاقصی، از یک سو، و خیانت کشورهای عربی در مسیر عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی، از سوی دیگر، حماس و مبارزان فلسطینی راهی جز تغییر ناگهانی و زلزلهمانند معادلات برای احیای روح تازه در آرمان فلسطین نمیدیدند. اگرچه تلفات در غزه بیسابقه و دردناک است، اما هیچ ملت آزادهای نمیپذیرد از خانهی اجدادیاش آواره شود، بدون آنکه با نیروهای اشغالگر مبارزه کند.
واقعیت این است که بنیامین نتانیاهو سال ۲۰۲۲ برای به دست گرفتن قدرت در فلسطین اشغالی، با دراز کردنِ دست وحدت و دعوت به سوی تروریستهای شناختهشدهای مانند «ایتامار بنگویر» وزیر امنیت ملی کنونی این رژیم، افراطیترین کابینهی تاریخ رژیم صهیونیستی را تشکیل داد و از همان زمان، اقدامات تحریکآمیز، از جمله تعدی به بیتالمقدس توسط وزرای کابینهی نتانیاهو، بهویژه بنگویر، آغاز شد. اما آنچه به نظر میرسد السنوار و سایر رهبران حماس را متقاعد کرد که زمان بازگشت به مبارزهی مسلحانه فرا رسیده، علاوه بر اقدامات افراطی کابینهی رژیم صهیونیستی، زمزمههای جدی دربارهی عادیسازی روابط میان اسرائیل و عربستان بود[۱۳]. با توجه به سکوت خائنانهی کشورهای عربی در قبال تحولات فلسطین و تعدی صهیونیستها به بیتالمقدس، اگر ۷ اکتبر اتفاق نمیافتاد، چهبسا عادیسازی روابط میان رژیم صهیونیستی و عربستان نهایی میشد و آرمان فلسطین را بهکلی و برای همیشه به فراموشی میسپرد.
اگرچه نسلکشی رژیم صهیونیستی در نوار غزه غیرقابلباور است و جنایات جنگی «هیتلر دوران ما» با حمایت رژیم تروریست آمریکا ادامه دارد، اما فلسطینیان راهی جز وارد کردن شوک به جهان پیش پای خود نمیدیدند. واقعیتی که به اندازهی قتلعام زنان و کودکان در غزه تلخ است، این است که جهان تا پیش از ۷ اکتبر، اشغالگری رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخته بود و آرمان بازتشکیل کشور فلسطین را رها کرده بود. با این وجود، آنچه اکنون در عرصهی بینالملل میبینیم، تأکید کشورهای مختلف بر ضرورت تشکیل دولت فلسطین به عنوان پیششرط ضروری برای برقراری صلح در منطقه است. به عبارت دیگر، رژیم صهیونیستی تا پیش از این با پنبهی محاصره و فشار همهجانبه داشت سرِ ساکنان غزه را میبرید و جهان در قبال این جنایت سکوت کرده بود. اکنون حجم جنایت در این باریکه آنقدر وقیحانه است که جهان نمیتواند در مقابل آن سکوت کند. به علاوه، عاقبت این جنگ، آن چیزی نیست که امروز میبینیم، بلکه وعدهی الهی به پیروزی نهایی مستضعفین نوید پیروزی حماس و مردم مقاوم غزه را میدهد.
شهید «یحیی السنوار» سال ۲۰۲۱ پس از بمباران خانهاش توسط جنگندههای رژیم صهیونیستی، این تصویر تاریخی را روی خرابههای خانهاش گرفت. انتشار گستردهی این تصویر در فضای مجازی موجب شد تا بسیاری از فلسطینیان تصاویر مشابهی از خود بگیرند و منتشر کنند. این تنها یکی از دهنکجیهای شهید السنوار به اسرائیلیها بود که تصور میکردند از مرگ میترسد. جالب اینجاست که شهید السنوار آخرین لحظات عمر و مبارزهی خود را نیز روی یک مبل و کموبیش با همین ژست سپری کرد؛ گویی که بخواهد یکی از حدیثهایی را به اشغالگران بفهماند که به طور گسترده از امام علی علیهالسلام از او نقلقول شده است: «کدامیک از این دو روز، از مرگ بگریزم؟ روزی که مرگ [برای من] تقدیر شده، یا روزی که تقدیر نشده؟ روزی که مرگ برایم تقدیر نشده، از آن هراسی ندارم؛ و روزی که تقدیر شده، گریختن از آن برایم سودی ندارد.» شهید السنوار میگفت روزی که مرگ برای من مقدر نشده باشد، از اشغالگران هراسی ندارم؛ چون میدانم زندگی به دست خداوند متعال است و تهدیدها، اراده، و هواپیماهای آنها نمیتواند حتی یک روز از عمر من کم کند. (+)
اسطورهای برای نسلهای بعد
یکی از دلایل شهرت بینالمللی شهید السنوار، بیباکی او در مقابل مرگ بود. رهبر حماس طی یک سخنرانی در سال ۲۰۲۱، کمتر از دو هفته پس از سوءقصد ناکام رژیم صهیونیستی به جانش، علناً خطاب به «بنی گانتز» وزیر دفاع وقت این رژیم، گفت پس از سخنرانی به خانهاش خواهد رفت، و از او دعوت کرد دستور ترور السنوار را صادر کند. وی سپس در خیابانهای غزه با پای پیاده به سوی خانهاش راهی شد. شهید السنوار در آخرین لحظات عمرش نیز بار دیگر نشان داد از مرگ هیچ هراسی ندارد. چنانکه خودش میگفت بزرگترین هدیهای که دشمن اشغالگر میتوانست به او بدهد این بود که او را ترور کند. میگفت ترجیح میدهد به دست دشمن شهید شود، تا اینکه با کرونا یا سکته یا تصادف کشته شود. اما فقط شهید السنوار نبود که شهادت در راه اسلام و آزادی فلسطین را بر هر مرگ دیگری ترجیح میداد. مردم مقاوم نوار غزه نیز سالها پیش از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ اثبات کردند حاضرند در راه آزادسازی کشورشان از جان خود بگذرند. برای ملتی مانند ملت ایران که تجربهی تلخ جنگ بر سر خاک خود را دارد، این فداکاریها غیرقابلدرک نیست؛ اگرچه که این واقعیت، چیزی از دردناکی آنچه امروز در نوار غزه میگذرد، نمیکاهد.
یک معترض حامی فلسطین، اواسط ماه آگوست سال ۲۰۲۴، در یکی از مراسمهای تبلیغاتی «کاملا هریس» نامزد حزب دموکرات در انتخابات ریاستجمهوری آتی آمریکا در نیویورک، تصویری از شهید «یحیی السنوار» را روی دست بلند کرده است. قطعاً شخصیت، زندگینامه، و مبارزات شهید السنوار الگویی برای نسلهای بعدی مجاهدان فلسطینی خواهد بود و حماقت ارتش رژیم صهیونیستی در انتشار تصاویر آخرین مبارزهی این شهید با اشغالگران، به تثبیت و جهانیسازی این الگو خواهد انجامید.
امید میرود هرچه زودتر ضمن پایان جنگ وحشیانهی رژیم صهیونیستی علیه غزه، لبنان، و نقاط دیگر، مقدمات نابودی این رژیم تروریست، و مجازات صهیونیستهای جنایتکار و حامیان آنها فراهم آید، و وعدهی خداوند عملی شود. اما تا آن روز، شهادت قهرمانانهی شهید السنوار تضمینکنندهی رویش نسلهای بعدی مجاهدان در فلسطین و سراسر کشورهای محور مقاومت خواهد بود. چنانکه تشدید عملیاتهای مقاومت در نوار غزه و افزایش آمار هلاکت نظامیان صهیونیست پس از شهادت شهید السنوار نشان میدهد، حماس نهتنها با شهادت این فرماندهی بزرگ تضعیف نشده، بلکه نیروهایی که تا پیش از این به دستور شهید السنوار عملیات میکردند، اکنون با کینهی بیشتر نسبت به اشغالگران و در خونخواهی این شهیدِ راه قدس با سربازان جنایتکار رژیم صهیونیستی مبارزه خواهند کرد.
یک پسربچهی فلسطینی، ۱۸ اکتبر ۲۰۲۴، دو روز پس از شهادت «یحیی السنوار»، تصویر او را در یک راهپیمایی در «رامالله» در منطقهی اشغالی کرانهی باختری، روی دست گرفته است. خون اسطورههایی مانند شهید السنوار ضامن ادامهی راه مقاومت در مقابل اشغالگری در فلسطین، لبنان، و سایر کشورهای مظلوم در منطقه و جهان است.