راه حل اختلافات جوامع اسلامی به دست علماست

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس مجلس خبرگان رهبری در بیست و سومین همایش وحدت اسلامی با عنوان امت اسلامی از تنوع مذهبی تا فرقه گرایی، اظهار داشت: امروز جهان اسلام با همه وسعتش که می تواند مهمترین بخش جامعه بشریت باشد دچار اختلافات است و از وحدت و همراهی، فاصله دارد که این برخلاف خواست قرآن و عقل است.

وی با اشاره به جمعیت یک میلیارد و ششصد میلیونی مسلمانان و وجود 60 کشور مستقل اسلامی بیان کرد: با راهنمایی قرآن می توانیم از همدلی و اتحاد خوبی برخوردار باشیم، ارزش اتحاد روشن است و مرزهای تشتت و اختلاف محسوس است.

رییس مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه اختلافات در جوامع بشری وجود داشته و مخصوص جهان اسلام نیست گفت: حتی در جهان مسیحیت و سایر ادیان اختلاف دیده می‌شود اما از اسلام که محور اصلی آن قرآن است و پیام آن از رسانه های متعدد در سراسر جهان پخش می شود انتظار بیشتری است چرا که این کمبود برای جامعه اسلامی درد آور است.

وی با تقسیم اختلافات میان مذاهب امت اسلامی به سه بخش فکری، فقهی و سیاسی اشاره داشت: بخش فکری و فقهی این اختلافات بر عهده علما و حوزه های علمیه است اگر در فضای آرام و منطقی بین صاحب نظران مذاهب مختلف و به دور از خشونت و نزاع مسائل کلامی را بررسی کنیم اختلافات عقیدتی کم می شود.

وی همچنین ابراز داشت: اختلاف خاص خداوند است ولی نباید اختلاف به نزاع کشیده شود بلکه این اختلافات باید باعث همدلی باشد، در این زمینه مسئولیت حل اختلافات فقهی و کلامی برعهده علما و مدارس دینی و همچنین مسئولین است.

هاشمی تصریح کرد: اگر علما و مدارس دینی نتوانند اختلافات را حل کنند نباید از توده های مردم توقع داشت اختلاف نداشته باشند چون در توده مردم اختلاف به مراتب تند تر می شود پس راه حل اختلافات در دست علمای اسلام است.

وی همچنین بخش دیگری از اختلافات موجود را مربوط به بحث استکبار با ایجاد مرزها میان امت های اسلامی دانست خاطر نشان کرد: استکبار جهانی با ایجاد مرزهای مجازی و دروغین امت های اسلامی را از یکدیگر جدا و اختلافات مرزی، سیاسی، عشیره ای و حزبی را گسترده کرد.

وی افزود: احزاب، دولت ها، مدیران کشورها، و مجالس کشورهای اسلامی باید پی گیر این موضوع شوند و این همان چیزی است که جایش در اجلاس ما خالی است. البته کشورهای اسلامی چیزی به نام اجلاس اسلامی درست کرده اند و کارهایی هم انجام داده اند ولی متاسفانه در همان اجلاس ها جای اینکه به هم برسیم نزاع مشتعل می شود.

هاشمی رفسنجانی ادامه داد: بخش فقهی و کلامی مربوط به علما و حوزه های علمیه و بخش سیاسی به دولت ها باز می گردد که اگر قضاوت سیاسی شان را علما بالا ببرند می توانند بر دولت ها تاثیر گذار باشند چون علما پل ارتباطی وحدت بخش هستند.

وی با اشاره به نقش روحانیون و دانشمندان و دانشگاهیان در وحدت گفت: به نظر من اصل راه حل مشکلات را باید از قرآن بگیریم چون سند مشترک بین همه ماست و منکر ندارد.

هاشمی رفسنجانی با اشاره به الگوی اخلاقی پیامبر و چگونگی شکل گیری حکومت اسلامی در سایه وحدت در زمان پیامبر اظهار داشت: بیشتر اختلافات به نادانی و بی اخلاقی انسان ها برمی‌گردد حتی اگر بین علما کسی سوء اخلاق داشته باشد این اشکال بروز می کند پس در این میان، علم اخلاق کار عمده ای دارد و ما از این لحاظ دارای غنی ترین منبع هستیم ولی متاسفانه اخلاق حتی در حوزه ها مورد توجه قرار نمی گیرد به طوری که ما در حوزه متون ادبیات و فقهی داریم و به آن می پردازیم ولی اخلاق و متونی که به طور تحلیلی آن را مورد بررسی قرار دهد به طور رسمی تدریس نمی شود جز برخی بحث های جنبی که مفید است ولی کافی نیست وبه طور کلی علم اخلاق در حد مطالعه و جز اختیارات خودمان است.

وی با بیان اینکه بحث های اخلاقی قرآن بیش از بحث های فقهی آن است گفت: باید به صورت علمی و فصل بندی شده بعد میدانی وحدت را از راه تقویت اخلاق دنبال کنیم.

وی با اشاره به اهمیت اجتهاد در اسلام اظهار داشت: از آنجایی که فروع دین بسیار است و هر روز هم زیاد تر می شود باید برای مسائلی از اعماق زمین تا کهکشان ها فکر کنیم و اینها بستگی به اجتهاد دارد چون این مسائل نه در قرآن وجود دارد و نه در سنت .

رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در جمع علما و دانشمندان اسلامی با بیان اینکه هر چه از زمان پیامبر دور می شویم میدان تفقه گسترده تر می شود بیان کرد: اجتهاد حتما مکمل خاتمیت است یعنی اگر آن را نداشتیم از اسناد زمان پیامبر چیزی که به دست ما رسیده کافی نبود.

وی افزود: اجتهاد یعنی باید در فضای آزاد اندیشی و آزاد به هرچه بخواهی بتوان فکر کرد و آن را مطرح کرد و این می تواند موثر باشد و در حقیقت آزاد اندیشی عنصر اصلی اجتهاد است.

هاشمی تاکید کرد: قرآن هیچ وقت به ما نمی گوید چشم ها و گوش هایتان را ببندید.

وی گفت: ما به عقل بها می دهیم چون پایه اجتهاد است و تعقل با تعصب غلط هیچ گونه اجماعی ندارد و فرقه گرایی که قسمتی از آن ریشه های استعماری دارد را خودمان با تعصب و افراط کاری به وجود می آوریم.

هاشمی رفسنجانی با اشاره به اینکه ریشه اصلی فرقه ها در خوارج است یاد آور شد: اسلام دین تندروی و کند روی نیست به گونه ای که امیرالمومنین علی (ع) می فرمایند تفریط مذلت است و راه خیر راه وسط است.

وی با اشاره به کتاب احتجاج افزود: در این کتاب بین علامه شرف الدین و شیخ سلیم رییس دانشگاه الازهر 111 نامه رد و بدل شده است که نهایتا شیخ سلیم در آن قضاوتی می کند که برای ما مهم است، پرسش و پاسخ ها رسمی است و باید این کارها را بین علمای بزرگ تکثیر کنیم.

وی خطاب به مدعوین حاضر در بیست و سومین اجلاس وحدت اسلامی گفت: چرا باید فضای ما اینطور باشد آن فجایعی که در غزه بوجود آمد هرگز فراموش نمی‌شود در آن جریان مسیحیان آمدند و گفتند که این جنایت بشریت است اما مسلمانان این کار را نکردند، در لبنان طی جنگ 33 روزه نیز این اتفاق افتاد ، در یمن مسلمانان همدیگر را می کشند و خارجی ها به ما می خندد در پاکستان و افغانستان هر روز خبر کشتار است، اصلا این با فضای اسلامی و قرآنی سازگاری ندارد.

وی ضمن بزرگداشت یاد امام خمینی (ره) برای تاکید بر وحدت اسلامی و مقام معظم رهبری برای ایجاد مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی گفت: ما از همان روز اول که انقلاب اسلامی پیروز شد فکر وحدت اسلامی را داشتیم و هفته وحدت فکر امام راحل بود و رهبر انقلاب فرمان ایجاد مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی را صادر کردند.

وی در پایان گفت: همین حالا موج فتنه را در منطقه می بینیم که عمده اش اختلافات سیاسی است و اشکالش در اخلاق است و اخلاقیون باید به داد جامعه برسند. /955/پ202/ع