کارشناس دینی و منتقد سینما:
سریال بازی مرکب سرشار از نمادها و کد‌های پنهان است
حیدری در نقد سریال بازی مرکب بیان داشت: این سریال با تمرکز بر نابرابری اقتصادی و چالش‌های زندگی، داستان جذابی را که فراتر از سرگرمی است ارائه می دهد.
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، از سلسله نشست‌های نقد و بررسی آثار سینما «سینما رسا»، نشست نقد و بررسی «سریال بازی مرکب» با حضور سرکار خانم زهرا حیدری کارشناس دینی و منتقد سینما به همت خبرگزاری رسا برگزار شد.
سرکار خانم حیدری در مقدمه بیان کرد: سریال "بازی مرکب" با ترکیب مضامین اجتماعی و اقتصادی، نابرابری‌های اقتصادی و چالش‌های زندگی روزمره در جامعه کره جنوبی را به تصویر می‌کشد؛ این سریال با داستانی جذاب، شخصیت‌پردازی قوی و استفاده از نماد‌های بصری و موسیقی، به یک پدیده جهانی تبدیل شده و توجه مخاطبان را به واقعیت‌های تلخ جامعه جلب کرده است.
این کارشناس دینی و منتقد سینما افزود: علاوه بر جنبه سرگرمی، این اثر به نقد نظام نابرابر اقتصادی و فشار‌های اجتماعی می‌پردازد و وضعیتی را بررسی می‌کند که افراد را مجبور به انتخاب‌های خطرناک برای بقا می‌کند.
سرکار خانم حیدری گفت: سریال "بازی مرکب" با ترکیب مضامین اجتماعی و اقتصادی، مسائلی، چون نابرابری اقتصادی و چالش‌های زندگی روزمره در جامعه کره جنوبی را به تصویر می‌کشد؛ این سریال نه تنها با داستانی جذاب و شخصیت‌پردازی قوی، بلکه از طریق نماد‌های بصری و موسیقی، توانسته است به یک پدیده جهانی تبدیل شود و نگاه مخاطبان را به واقعیت‌های تلخ جامعه جلب کند.
وی افزود: نکته قابل توجه‌ای که در این سریال وجود دارد این است که جدای از سرگرمی، این اثر به نقد نظام نابرابر اقتصادی و فشار‌های اجتماعی می‌پردازد و به طور عمیق‌تری، نظری به وضعیتی که افراد برای بقا، مجبور به انتخاب‌های خطرناک می‌شوند، دارد.
این کارشناس دینی و منتقد سینما در توصیف سریال‌هایی مانند «بازی مرکب» و فیلم‌هایی مانند «انگل» (Parasite) بیان کرد: این آثار به نقد رفتار‌های قشر مرفه و نمایش چالش‌های قشر ضعیف جامعه کره‌ای می‌پردازند؛ در این سریال نیز با به نمایش گذاشتن ورود شخصیت‌های بازی، به بازی به دلیل مشکلات مالی، سعی بر نمایش دادن بی‌عدالتی‌های اجتماعی موجود در کره جنوبی دارد.
حیدری در مورد هدف کلی این سریال گفت: در مرحله اول، هدف اصلی ساخت چنین سریال‌هایی، کسب درآمد و سودآوری است و مرحله دوم هدف آنان این است که با استفاده از نمادها و فضایی فانتزی، از واقعیت‌ها خبر دهند.
این کارشناس دینی و منتقد سینما در ادامه خاطرنشان کرد: بیان واقعیت و چالش‌های اجتماعی در فیلم و سریال ها، به ندرت به این شکل واضح و صریح در رسانه‌ها مطرح می‌شوند و کارگردان این سریال توانسته با نمایش این مشکلات از زاویه‌ای داستانی و سرگرم‌کننده، بیننده‌ها را به فکر وادارد و توجه آنها را به معضلات عمیق اجتماعی جلب کند.
وی در ضمن بیان این نکته که این سریال با پرداختن به مسائلی مانند فقر، نابرابری و خشونت علیه زنان، و ایجاد تعادل بین واقعیت و فانتزی، دغدغه‌های محلی را به شکلی جهانی بیان کرده، گفت: می‌توان دلیل محبوبیت جهانی سریال‌هایی مانند «بازی مرکب» و دیگر آثار کره‌ای را، ترکیب واقعیت‌های محلی با داستان‌سرایی جهانی دانست.
سرکار خانم حیدری در خصوص پیام‌های این سریال خاطرنشان کرد: سریال بازی مرکب (Squid Game) سرشار از نمادها و کد‌های پنهانی است که با نگاهی دقیق‌تر می‌توان آنها را رمزگشایی کرد و این سریال با بهره‌گیری از نمادها و ارجاعات فرهنگی در فصل اول، توانسته داستانی پیچیده و تأثیرگذار را روایت کند.
این کارشناس دینی و منتقد سینما با اشاره به استفاده کارگردان از نمادها در این سریال، توضیح داد: بازی‌ها، رنگ‌ها، اعداد و شخصیت‌ها هرکدام پیامی برای مخاطب دارند؛ بازی‌های ساده‌ای که در فصل اول نمایش داده می‌شوند، به چالش‌های سخت و مرگبار تبدیل می‌شوند و این تضاد، نه تنها جذابیت داستانی ایجاد می‌کند، بلکه استعاره‌ای از زندگی و نابرابری‌های اجتماعی است؛ جایی که قوانین ظاهراً عادلانه، در عمل برای برخی سخت‌تر و ناعادلانه‌تر هستند.
وی در خصوص ابزار به‌کار گرفته شده برای انتقال پیام در سریال "بازی مرکب"(Squid Game)، گفت: استفاده از رنگ‌ها و طراحی صحنه به‌عنوان ابزاری قدرتمند برای انتقال مفاهیم و تقویت روایت داستان به کار گرفته شده است؛ این سریال که توسط هوانگ دونگ-هیوک ساخته شده، با ترکیب رنگ‌های زنده و متضاد، فضایی سورئال و در عین حال هشداردهنده خلق کرده است که مخاطب را درگیر می‌کند.
سرکار خانم حیدری در توضیح خلق فضای سورئال بیان داشت: فضای سورئال محیطی است که در آن واقعیت و خیال به شکلی عجیب و غیرمنطقی ترکیب می‌شوند؛ این فضا با احساس غریبگی و تعجب همراه است و مرز بین ممکن و غیرممکن محو می‌شود.
این کارشناس دینی و منتقد سینما ادامه داد: اتفاقات غیرمنطقی و رویایی به راحتی رخ می‌دهند و قوانین عادی دنیا زیر پا گذاشته می‌شوند؛ این مفهوم در هنر، ادبیات و سینما برای ایجاد تجربه‌های فراواقعی استفاده می‌شود که در این سریال از این مفهوم هنری به وفور می توان نام برد.
وی در خصوص پیامی که در رنگ‌ها قرار داده شده، بیان کرد: رنگ و طراحی صحنه در سریال بازی مرکب (Squid Game) نقشی کلیدی در تأثیرگذاری بر مخاطب دارد؛ استفاده هوشمندانه از رنگ‌ها و ترکیب آنها با طراحی صحنه، نه تنها به جذابیت بصری سریال افزوده، بلکه در انتقال پیام‌های نمادین نیز بسیار مؤثر بوده است.
سرکار خانم حیدری ادامه داد: رنگ‌ها در این سریال، علاوه بر جنبه‌ی زیبایی‌شناسی، معنای عمیق‌تری دارند و به‌طور غیرمستقیم به شکل‌گیری و تقویت روایت کمک می‌کنند که در نهایت باعث می‌شود مخاطب درگیر احساسات و تفکراتی شود که فراتر از تجربیات روزمره است و گاهی اوقات به درک جدیدی از واقعیت دست پیدا می کند.
این کارشناس دینی و منتقد سینما افزود: یکی از رنگ‌های کلیدی سریال، رنگ صورتی است که در لباس نگهبانان و طراحی برخی صحنه‌ها استفاده شده است؛ صورتی، رنگی است که معمولاً با ملایمت، معصومیت و دنیای کودکانه تداعی می‌شود، اما در اینجا، کارگردان به شکل متناقضی از این رنگ استفاده کرده است.
وی در توضیح پیامی که در این رنگ نهفته است، گفت: این تضاد، پیام اصلی سریال را "جهانی که در آن مرز‌های اخلاق و انسانیت از بین رفته و جذابیت ظاهری تنها یک نقاب برای خشونت و بی‌عدالتی است" تقویت می کند.
سرکار خانم حیدری در مورد استفاده از رنگ‌ها در شخصیت‌های سریال توضیح داد و اشاره کرد که تغییر رنگ مو‌های شخصیت اصلی، سونگ گی هون (بازیکن ۴۵۶)، از پایان فصل اول به رنگ قرمز در فصل دوم، تنها یک تغییر ظاهری نیست بلکه این تغییر نشان‌دهنده‌ی تحول درونی او است.
این کارشناس دینی و منتقد سینما ادامه داد: رنگ قرمز معمولاً نماد خشونت، خشم و شورش است و در اینجا نشان‌دهنده‌ی خشم فروخورده گی هون نسبت به سیستم بی‌عدالتی و انگیزه‌ی او برای اجرای عدالت به کار گرفته شده است.
وی با اشاره به نقش موسیقی در سریال «بازی مرکب»، گفت: آهنگ‌های این سریال با الهام از ملودی‌های ساده و کودکانه، احساس نوستالژی را در مخاطب برمی‌انگیزند و همزمان با فضای مرگبار صحنه‌ها، حس ترس و اضطراب ایجاد می‌کنند؛ موسیقی‌های سریال، مانند دیگر نماد‌های به‌کار رفته در آن، به نماد‌های جهانی تبدیل شده اند.
سرکار خانم حیدری تأکید کرد که استفاده هنرمندانه از رنگ‌ها، نمادها، موسیقی و طراحی صحنه، «بازی مرکب» را به اثری تأثیرگذار تبدیل کرده که پیام‌های اجتماعی و روان‌شناختی خود را به شکلی ماندگار به مخاطبان منتقل می‌کند؛ این ترکیب منحصربه‌فرد از عناصر هنری، سریال را به یکی از موفق‌ترین و تأثیرگذارترین آثار جهانی تبدیل کرده است.
وی با اشاره به شخصیت‌های متنوع سریال «بازی مرکب»، اظهار کرد: هر یک از بازیکنان در این سریال نماینده بخشی از جامعه هستند و روایتی منحصر به‌فرد از مشکلات اقتصادی، اجتماعی و خانوادگی را به تصویر می‌کشند که به عنوان مثال می‌توان به دو شخصیت کلیدی اشاره کرد: نخست، پیرزنی که برای نجات پسرش از زیر بار بدهی‌های سنگین وارد بازی می‌شود؛ این شخصیت نمادی از قربانیان نظام اقتصادی است که افراد مسن را بدون حمایت کافی رها می‌کند.
این کارشناس دینی و منتقد سینما در مورد شخصیت دوم که دختری باردار است گفت: او نقش یک زن قوی و مقاوم را ایفا می‌کند که به عنوان نماینده‌ی زنانی به نمایش در آمده که با وجود شرایط نامساعد اقتصادی و اجتماعی، تلاش می‌کنند تا امید و پایداری خود را حفظ کنند.
سرکار خانم حیدری تأکید کرد که این شخصیت‌ها، با وجود تفاوت‌هایشان، همگی بازتاب‌دهنده‌ی چالش‌های واقعی در جامعه کره جنوبی و بسیاری از جوامع دیگر هستند که کارگردان با خلق این شخصیت‌ها، نه‌تن‌ها به نقد نظام اقتصادی و اجتماعی می‌پردازد، بلکه صدای کسانی را بلند می‌کند که اغلب نادیده گرفته می‌شوند.
وی با اشاره به جزئیات طراحی در سریال پربیننده «بازی مرکب»، گفت: ساختار داستان، انتخاب شخصیت‌ها و حتی عناصر کوچک مانند گردنبند‌ها و رنگ‌ها، همگی در خدمت انتقال پیام‌های عمیق‌تر به مخاطب هستند.
این کارشناس دینی و منتقد سینما به عنوان مثال به گردنبند صلیب یکی از شخصیت‌های سریال اشاره کرد و افزود: این گردنبند به‌عنوان نمادی مهم، در لحظات بحرانی به شخصیت کمک می‌کند؛ انتخاب صلیب به‌جای نماد‌های دیگر، نشان‌دهنده نگاه هوشمندانه کارگردان به مفاهیم نمادین و پیام‌های پنهان در سریال است.
خانم حیدری تأکید کرد که این توجه به جزئیات، نه تنها به غنای بصری سریال می‌افزاید، بلکه به مخاطب امکان می‌دهد تا با لایه‌های عمیق‌تر داستان ارتباط برقرار کند؛ این رویکرد نشان می‌دهد که هر عنصر در سریال، از کوچک‌ترین جزئیات گرفته تا کلیت داستان، با دقت و هدف‌مندی طراحی شده است.
وی در خصوص پیامی که در نماد صلیب نهفته است، گفت: این صلیب در نگاه اول ممکن است صرفاً یک وسیله مذهبی به نظر برسد، اما نقش مهم‌تری در داستان ایفا می‌کند؛ این گردنبند درواقع محل نگهداری مواد مخدری است که شخصیت مربوطه از مواد مخدر داخل این گردنبند برای بهبود موقت حال خود استفاده می‌کند.
کارشناس دینی در مورد تفسیری که از این نماد می شود، ارائه داد، بیان داشت: این قسمت از سریال، تفسیری نمادین از نقش برخی تفکرات مذهبی در جامعه می‌باشد به این شکل که کارگردان دارد به‌نوعی به مخاطبان خود می‌گوید: این تفکرات، اگرچه ممکن است در لحظاتی کوتاه تسکین‌دهنده یا امیدبخش باشند، اما صرفاً اثری موقتی دارند و نمی‌توانند مشکلات ریشه‌ای را حل کنند.
سرکار خانم حیدری با تمجید از کارگردان سریال «بازی مرکب»، گفت: این سریال به شکل هنرمندانه و هوشمندانه به نقد مشکلات و مسائل اجتماعی، نابرابری‌های اقتصادی و حتی روش‌های تربیتی مذهبی می‌پردازد و آنها را به شکلی تأثیرگذار به نمایش می‌گذارد.
وی در توضیح این فرایند توسط کارگردان اضافه کرد: کارگردان با استفاده از نمادها و شخصیت‌های متنوع، نه تنها نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی را به تصویر می‌کشد، بلکه به مسائل فرهنگی و مذهبی نیز می‌پردازد؛ این رویکرد چندلایه، سریال را به اثری عمیق و تأمل‌برانگیز تبدیل کرده است.
این کارشناس دینی و منتقد سینما با اشاره به فصل اول سریال، به شخصیت کشیش به عنوان نماد قشر مذهبی کره جنوبی اشاره کرد و افزود: «کشیش در این سریال درگیر دعا و نیایش با خدا است، اما کارگردان از این شخصیت برای نقد نحوه گسترش مسیحیت در کره و روش‌های تربیتی مبلغان مذهبی استفاده می‌کند.
سرکار خانم حیدری ادامه داد با اشاره به گسترش مسیحیت در کشور کره جنوبی ابراز داشت: کارگردان به نحوه گسترش مسیحیت در کره اشاره می‌کند و نقد‌هایی به روش‌های تربیتی مبلغان مذهبی دارد که بیشتر بر ترس و ارعاب تمرکز دارند.
وی در ادامه تحلیل خود از سریال «بازی مرکب»، درباره روش‌های تربیتی مذهبی گفت: این سریال علاوه بر نقد مسیحیت، به باور‌های شمنیستی و سنتی نیز می‌پردازد و آنها را در قالب شخصیت‌ها و موقعیت‌های مختلف به چالش می‌کشد.
این کارشناس دینی و منتقد سینما به شخصیت زنی شمن‌گرا در سریال اشاره کرد که برای حل مشکلات خود به ارواح و خدایان متوسل می‌شود و گفت: این شخصیت نمادی از باور‌های سنتی و شمنیستی است که در کره جنوبی ریشه دارد، اما کارگردان با قرار دادن این شخصیت در مقابل فردی با دیدگاه متفاوت، نقدی ظریف به این باور‌ها وارد می‌کند.
سرکار خانم حیدری در توضیح شیوه بکار برده شده توسط کارگردان در این فرایند، گفت: این اتفاق در سریال به این شکل رغم می خورد که شخصیت دوم به او نهیب می‌زند و از او می‌خواهد که از این تفکرات فاصله بگیرد و تمرکز بیشتری بر بازی داشته باشد.
وی ادامه داد: این صحنه نشان می‌دهد که در شرایط بحرانی، موفقیت نه از طریق نیایش و توسل، بلکه از طریق عملگرایی و تمرکز حاصل می‌شود، این نگاه، رویکردی مدرن و واقع‌گرایانه به مسائل زندگی است و کارگردان با مهارت آن را در دل داستان گنجانده است.
این کارشناس دینی و منتقد سینما با اشاره به تلاش کارگردان سریال «بازی مرکب» برای نقد هنجار‌های اجتماعی در کره جنوبی، اظهار کرد: شخصیت ترنس در این سریال به‌عنوان نمادی از افرادی معرفی می‌شود که با هویت‌ها یا گرایش‌های متفاوت، در جامعه کره جنوبی با چالش‌ها و تبعیض‌های فراوانی روبه‌رو هستند.
سرکار خانم حیدری افزود که این شخصیت، نمایان‌گر افرادی است که با هویت‌ها یا گرایش‌های متفاوت، در جامعه کره جنوبی با نگاه‌های کلیشه‌ای، تبعیض‌ها و نابرابری‌های اجتماعی روبه‌رو هستند که پذیرش این افراد در جامعه کره جنوبی همچنان به عنوان یک چالش بزرگ مطرح است.
وی ادامه داد: کارگردان با معرفی این شخصیت، تلاش کرده تا این موضوع را به شکلی هنرمندانه و تأثیرگذار به تصویر بکشد؛ این نقد اجتماعی، نشان‌دهنده تلاش سریال برای پرداختن به مسائل عمیق‌تر و نادیده گرفته‌شده در جامعه است.
این کارشناس دینی و منتقد سینما با تأکید بر نحوه به تصویر کشیدن این چالش‌های اجتماعی توسط کارگردان، گفت: در بازی اول، شخصیت ترنس با رفتاری قهرمانانه و همدلانه وارد عمل می‌شود و به زخمی‌ها کمک می‌کند؛ این انتخاب هوشمندانه کارگردان نشان می‌دهد که شجاعت، انسانیت و نقش‌های مثبت در جامعه، به هویت یا گرایش افراد محدود نمی‌شوند.
سرکار خانم حیدری افزود که این شخصیت، نمادی از افرادی است که در جامعه کره جنوبی با تبعیض و نگاه‌های کلیشه‌ای مواجه‌اند، در حالی که می‌توانند نقش‌های مؤثرتری در جامعه ایفا کنند و محدود کردن چنین افرادی به کلیشه‌های منفی، نه‌تن‌ها ناعادلانه است، بلکه باعث تداوم نابرابری‌های اجتماعی می‌شود؛ این نگاه، بازتابی از تلاش کارگردان برای نقد ساختار‌های اجتماعی و تشویق به پذیرش تفاوت‌ها در جامعه است.
وی در توضیح دیگر پیام‌های این سریال گفت: یکی از مفاهیم کلیدی سریال، نقد به نابرابری‌های اقتصادی و فاصله طبقاتی در کره جنوبی است چرا که کشور کره جنوبی، با وجود رشد اقتصادی و جایگاهش به‌عنوان یکی از اقتصاد‌های پیشرفته، با چالش‌های اجتماعی عمیقی از جمله تبعیض طبقاتی و اختلاف شدید بین فقرا و ثروتمندان مواجه است.
این کارشناس دینی و منتقد سینما ادامه داد: به سبب وجود مشکلات اجتماعی عمیق از جمله تبعیض طبقاتی و اختلاف شدید بین فقرا و ثروتمندان، علاوه بر تأثیر بر زندگی روزمره مردم، به‌طور مستقیم در آثار سینمایی و تلویزیونی آن کشور نیز بازتاب پیدا کرده است.
سرکار خانم حیدری در بیان روش بکار برده شده برای نقد نابرابری‌های اقتصادی گفت: بازی مرکب انتقاد جدی به نظام سرمایه‌داری وارد می‌کند؛ شخصیت‌های ثروتمند (همان VIP ها) در سریال، نمایندگان طبقه‌ای هستند که با استفاده از قدرت و ثروت خود، دیگران را به بازی می‌گیرند.
وی افزود: این شخصیت‌ها نشان‌دهنده نظامی هستند که برای سرگرمی، زندگی افراد دیگر را قربانی می‌کند و بازیکنان، نماینده قشر‌های فرودست و گرفتار جامعه هستند که در چرخه‌ای از بدهی و فشار‌های اقتصادی اسیر شده و بازی‌ها نماد رقابت بی‌رحمانه‌ای است که در دنیای مدرن نیز وجود دارد.
سرکار خانم حیدری در پایان، در تحلیل سریال «بازی مرکب» به تغییر ذائقه‌های مخاطبان و استراتژی‌های نتفلیکس اشاره کرد و گفت: نمایش خشونت و روایت‌های پرهیجان در این سریال، بخشی از روندی است که نتفلیکس برای جذب مخاطبان، به‌ویژه جوانان و نوجوانان، دنبال کرده است؛ این ذائقه‌سازی تأثیر قابل‌توجهی بر اولویت‌های تماشاگران در انتخاب محتوای سرگرم کننده داشته است.
ارسال نظرات