روحانیت به تقویت قدرت نرم کمک میکند

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، مسعود کاویانی مدیر رادیو معارف در نشست «بررسی تلقی روحانیت از انتظارات مردم از نهاد روحانیت» که روز چهارشنبه در خبرگزاری رسا و در چارچوب سلسله نشستهای علمی هویت طلبگی برگزار شد، به دلیل سابقه خود در عرصه رسانهای از منظر تخصصی به موضوع قدرت نرم نظام پرداخت.
کاویانی با تأکید بر جایگاه ویژه روحانیت به عنوان یکی از مولفههای قدرت نرم، توضیح داد: قدرت به دو شکل سخت و نرم تعریف میشود. قدرت سخت بر پایه زور و خشونت است در حالی که قدرت نرم بر اغنا، تولید زیبایی و ایجاد جذابیت مبتنی است. دنیا امروز از ابزارهای مختلفی برای پیشبرد این شیوه استفاده میکند.
مدیر رادیو معارف گفت: سه محور اصلی قدرت نرم را میتوان مهربانی، هوشمندی، و زیبایی و جذابیت دانست. یهودیان و صهیونیستهایی که در گذشتهای نه چندان دور در اروپا به شدت منفور بودند و به آنها به چشم "موش کثیف" نگاه میشد، توانستهاند از طریق ایجاد تصاویری مثبت و جذاب از خود در رسانهها و فیلمها، جایگاه دیگری پیدا کنند در فیلمهایی نظیر "نجات سرباز رایان" و حتی مجموعهای مثل "هری پاتر" شخصیتهایی با ویژگیهای مهربانی، هوشمندی و جذابیت کودکانه و انسانی، زیبندگی جدیدی به این جوامع بخشیدهاند.
کاویانی با تاکید بر اینکه ایجاد تصویر مطلوب از خود و ارزشهای خود یکی از ارکان کارآمدی قدرت نرم است، همانطور که تخریب چهره رقیب نیز یکی دیگر از ابزارهای آن محسوب میشود، گفت: مردم به اصل دین و جایگاه روحانیت اعتقاد دارند؛ اما وظیفه روحانیون این است که این تصویر مثبت را با رفتار خود نشان دهند، نه فقط با حرف زدن.
وی بیان کرد: یک روحانی یا یک کارشناس دینی باید در ابتدا فردی متعهد و اخلاقمدار باشد و سپس در علوم دینی تخصص داشته باشد و همچنین از مهارتهای بیانی و رفتاری لازم برخوردار باشد، اخلاق و تعهد باید مقدم بر سایر موارد باشد.
مدیر رادیو معارف در بخش انتقادی صحبتهایش دو ایراد جدی را مطرح کرد و گفت: ما بیش از اندازه به رسانه و منبر نزدیک شدهایم و همزمان از خدا و مردم فاصله گرفتهایم که این یک نقص مهم است، انتظار مردم اصلاح این روند است و اینکه روحانیت بتواند این فاصله را جبران کند.
مدیر رادیو معارف اظهار کرد: حضرت امام(ره) تأکید دارند که حتی اگر علوم را به طور کامل فرا گرفته باشیم، اما اخلاق و تهذیب را در نظر نگیریم، آن علم به حجاب اکبر تبدیل خواهد شد.
وی افزود: متأسفانه این روزها تصور میشود روحانیت باید پاسخگوی تمامی مشکلات کشور باشد. انتظارات مردم به حدی بالاست که گویی همه امور بر عهده روحانی است، وقتی در رسانهها میبینند که روحانی در مراسم کلنگزنی، مسابقات وزنهبرداری، یا مناسبتهای مختلف حاضر است، طبیعی است که او را مسئول همه چیز بدانند. بهویژه در برخی استانها، این انتظار بیشتر هم دیده میشود. دلیلش هم شاید این است که روحانی بهنوعی شخصیت ثابت محسوب میشود، درحالیکه مدیران مختلف ممکن است تغییر کنند. این حضور گسترده در رسانهها و فاصله گرفتن از محلهها و مساجد باعث شده ارتباط نزدیک روحانیت با مردم کمرنگ شود.
کاویانی گفت: انتظار مردم این است که روحانی مثل آنها زندگی کند، در همان محله باشد و با شرایط یکسان زندگی کند. اما به نظر میرسد روحانیون از این موضوع فاصله گرفتهاند و گاهی ویژگیهای متمایزی برای خود قائل هستند که مردم انتظار ندارند.
وی افزود: مردم دوست دارند که روحانی در حوزهی مشخص خود صحبت کند و تخصصی عمل کند نه اینکه در مورد هر موضوعی اظهار نظر نماید،این تصور اشتباه که هر کاری تبدیل به فضیلتی برای روحانیت شده البته این به معنی نفی تخصصگرایی نیست، بلکه باید بر این نکته تأکید داشت که تخصص ابتدا باید محدود به حوزه اصلی روحانیت باشد. اگر روحانی صرفاً بر امور مرتبط با تخصصش تمرکز کند، انتظارات مردم نیز معقولتر خواهد شد و آن گمان گستردهای که درباره پاسخگویی او در همه زمینهها وجود دارد، کاهش پیدا میکند.
مدیر رادیو معارف اظهار کرد: روحانیهایی که در عرصه رسانه حضور پیدا میکنند، بازخوردهای گستردهتری دریافت میکنند و همین وظیفه آنها را حساستر میکند. نکتهای که اینجا اهمیت دارد، توانایی نه گفتن یا حتی اعلام ندانستن است که مورد توجه کمتری قرار گرفته است. همچنین زیبایی و جذابیت در ارائه محتوا هم بسیار مهم است. متأسفانه در بسیاری از موارد، روحانیت نتوانسته توقعات مردم را در این زمینه برآورده کند. مردم انتظار دارند روحانیون با سخنان زیبا، محتوای جذاب و نظم در بیان مسائل حضور پیدا کنند و باور به آنچه میگویند را در عمل نیز نشان دهند.
وی در پایان گفت: به نظرم مهمترین نکته همین جایگاه مردمی روحانیت است. مردم دوست دارند روحانیون را نزدیک به خود ببینند، نه دور از خود. ما متأسفانه تا حد زیادی از جامعه فاصله گرفتهایم و این موضوع باید جدی تر مورد بررسی قرار بگیرد.