احکام جنگ از دیدگاه یهود

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، نشست علمی حد و مرز عمل سربازان رژیم صهیونیستی بر اساس شریعت یهود در جنگ‌های معاصر به همت گروه سیاست و امنیت مرکز تحقیقات اسلامی مجلس و با ارائه دکتر محمد پاکدامن پژوهشگر و مدرس دانشگاه به صورت مجازی برگزار شد.

وی با بیان اینکه دو نوع جنگ در شریعت یهود مطرح است، گفت: جنگ وجوبی که برای محافظت از یهودیان و سرزمین ادعاییِ اسرائیل جنبه‌ی دفاعی دارد و جنگ جوازی که برای توسعه‌ی قلمرو یا اهداف سیاسی و حکومتی اجرا می‌شود.

استاد دانشگاه ادامه داد: ابن‌میمون (هارامبام) و دیگر علما، جنگ وجوبی را به‌عنوان یک تکلیف دینی تلقی کرده‌اند که گاه می‌تواند حتی شامل جنگ‌های پیش‌دستانه باشد. برخی خاخام‌ها با استناد به تفاسیر تلمودی، جنگ پیش‌دستانه را نیز نوعی جنگ وجوبی می‌دانند، زیرا هدف آن «حفظ جان یهودیان» است.

دکترپاکدامن خاطرنشان کرد: بحث جنگ در روز شنبه (شبات) از مسائل کلیدی فقه جنگی یهود است، در حالی که بسیاری از اعمال در شبات ممنوع هستند، جنگ در شرایطی که امنیت یهودیان در خطر باشد، جایز شمرده شده است. برخی علما مانند شلومو گورن، حکم به گسترش این جواز داده و حتی جنگ‌های پیش‌دستانه را نیز شامل آن کرده‌اند؛ در همین راستا، فرماندهی خاخامی ارتش اسرائیل مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها را ارائه کرده که بر اساس آن، اقدامات نظامی در شبات تنها در شرایط ضروری مجاز است.

وی با اشاره حضور زنان در جنگ نیز موضوعی بحث‌برانگیز در شریعت یهودی است، خاطرنشان کرد: میشنا تورات تأکید دارد که در جنگ‌های وجوبی، همه‌ی افراد جامعه موظف به مشارکت هستند، اما حضور زنان عمدتاً به فعالیت‌های پشتیبانی محدود می‌شود. بااین‌حال، برخی تفاسیر سخت‌گیرانه معتقدند که زنان نباید سلاح حمل کنند، زیرا این کار نقض قوانین پوشش دینی محسوب می‌شود.

استاد دانشگاه ادامه داد: یکی از نکات مهم مطرح‌شده بی‌تفاوتی در جنگ است. بر اساس متون تلمودی، فردی که نسبت به جنگ بی‌تفاوت باشد، مستحق مجازات الهی است. این دیدگاه در گفتمان خاخام‌های ملی_مذهبیِ معاصر نیز انعکاس دارد، به‌طوری‌که هرگونه بی‌اعتنایی به وضعیت جنگی به‌عنوان خیانت به ملت اسرائیل و حتی کفر تلقی می‌شود.

دکتر پاکدامن گفت: لزوم قتل‌عام دشمنان از دیگر نکات مهم فقه جنگی در یهودیت است، خاخام شموئل الیاهو و دیگر فقهای کاهانیست استدلال می‌کنند که نه‌تنها باید با دشمنان جنگید، بلکه باید به شیوه‌ای جنگید که امکان بازسازی قدرت برای آن‌ها باقی نماند. این دیدگاه به‌طور ویژه در مورد ساکنان غزه مطرح شده و بر لزوم سخت‌گیری کامل در برخورد با دشمنان تأکید دارد.

وی ادامه داد: همچنین بر اساس آرای برخی مفتیان یهود، در صورت ضرورت، خوردن محرمات (مانند گوشت خوک یا غذای غیرکوشر) برای بقای جنگجویان مجاز است. این مسئله بازتاب گسترده‌ای در جامعه یهودیان سکولار و مذهبی داشته و اختلاف‌نظرهایی درباره حدود و شرایط آن وجود دارد.

این پژوهشگر و استاد دانشگاه یادآورشد: آنچه از این بررسی برمی‌آید، آن است که در احکام دستوری یهود، جنگ نه‌تنها به‌عنوان یک واقعیت اجتناب‌ناپذیر در تاریخ قوم بنی‌اسرائیل شناخته می‌شود، بلکه به‌عنوان یک تکلیف دینی نیز مورد تأکید قرار گرفته است. این دیدگاه به‌ویژه در میان خاخام‌های صهیونیست مذهبی که جنگ را عاملی برای نزدیکی به ظهور ماشیح (مسیحای یهود) می‌دانند، برجسته‌تر شده است.

وی با اشاره به تحولات معاصر و نقش فتاوای جنگی گفت: در دوران معاصر، آرای علمای یهودی به‌طور مستقیم بر سیاست‌های نظامی اسرائیل تأثیر گذاشته‌اند. استناد به فتاوای جنگی برای توجیه عملیات‌های نظامی، حملات پیش‌دستانه و حتی توجیه لزوم بی‌رحمی در جنگ نشان می‌دهد که چگونه مفاهیم احکام قدیمی در بستری جدید به‌عنوان مبنای مشروعیت‌بخشی برای اقدامات نظامی استفاده می‌شوند.