نشست علمی «هندسه قدرت نظام اسلامی» برگزار شد

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، اولین روز از سلسه نشست‌های علمی آموزشی هندسه قدرت نظام اسلامی صبح امروز با حضور اساتید حوزه علمیه و کارشناسان مسائل سیاسی و امنیتی در سالن اجتماعات موسسه امام خمینی ره (قم، بلوار جمهوری) برگزار شد.

حجت‌الاسلام مهدی ابوطالبی عضو شورای علمی گروه تاریخ اندیشه معاصر مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در این نشست به تبیین سیر تطور تاریخی نظریه ولایت فقیه از دوره‌های نخستین فقه شیعه تا انقلاب اسلامی پرداخت و گفت: نظریه ولایت فقیه ناظر به نوعی ولایت تشریعی است که اداره امور عمومی جامعه در حوزه‌هایی چون سیاست، فرهنگ و نظامی‌گری را شامل می‌شود. در اندیشه فقهی شیعه بخشی از این مسئولیت بر عهده فقیه جامع‌الشرایط نهاده شده است.

وی با اشاره به سابقه تاریخی این اندیشه اظهار داشت: نخستین رساله مستقل درباره ولایت فقیه را مرحوم نراقی نگاشته است؛ با این حال پیش از وی نیز در آثار فقها، تعبیراتی از واژه «حاکم» به چشم می‌خورد که برخی آن را ناظر به ولی فقیه دانسته‌اند. در آثار بزرگان پیش از نراقی همچون شیخ مفید و علامه حلی به‌ویژه در تفسیر روایت «مقبوله عمربن حنظله» نشانه‌هایی از باور به ولایت مطلقه فقیه دیده می‌شود. همچنین در مباحث فقهی مربوط به زکات و قضا نیز فقیهان به این مسئله اشاره داشته‌اند.

دو ستون فکری در تثبیت ولایت فقیه در فقه شیعه

حجت الاسلام ابوطالبی با تأکید بر جایگاه محقق کرکی در تثبیت اندیشه ولایت فقیه، گفت: محقق کرکی صراحتاً بیان می‌کند که هر امری که قابلیت نیابت از امام معصوم(ع) را داشته باشد فقیه می‌تواند در آن ولایت داشته باشد. مقدس اردبیلی نیز معتقد است که آنچه برای امام جایز است برای فقیه نیز جایز است و او حاکم علی‌الاطلاق است.

وی در ادامه با اشاره به نقش فقها در دوران صفویه خاطرنشان کرد: با آغاز حکومت صفویه مناصبی برای علما تعریف شد؛ اما عملاً شاه صفوی محور اصلی قدرت بود و تنها بخشی از امور را به علما تفویض می‌کرد. عناوینی همچون «شیخ‌القضات» و «صدر» برای اداره امور قضاوت و اوقاف به علما داده می‌شد و میزان نفوذ فقیه بسته به جایگاه علمی و حمایت شاه متغیر بود.

سردار حسین اشتری مشاور رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در امور امنیتی و انتظامی نیز در ادامه نشست اظهار داشت: با صراحت و بدون تعصب عرض می‌کنم اگر تدابیر و هدایت‌های داهیانه رهبر معظم انقلاب نبود نظام اسلامی در بزنگاه‌های حساس از بین می‌رفت؛ ایشان انقلاب را از لبه پرتگاه نجات دادند.

وی افزود: امروز اگر کسی تصور کند که با تن دادن به خواسته‌های دشمن مشکلات کشور حل خواهد شد، سخت در اشتباه است. تجربه نشان داده است که با عقب‌نشینی نه‌تنها مشکلی رفع نمی‌شود بلکه امنیت و آرامش کشور نیز به خطر می‌افتد.

رهبر انقلاب گره‌گشای بحران‌ها و نقطه اتکای وحدت سیاسی

سردار اشتری با اشاره به دلسوزی عمیق رهبر معظم انقلاب برای مردم و همه جریان‌های سیاسی خاطرنشان کرد: ایشان بیش از هر فرد دیگری برای مدیریت افکار عمومی، ایجاد وحدت ملی، پاسخ به شبهات و حفظ اصول انقلاب اسلامی تلاش می‌کنند و همواره بر پایبندی به آرمان‌ها تأکید دارند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به تجربه‌های تاریخی اشاره کرد و گفت: پیش از پیروزی انقلاب اسلامی فقهای شیعه در وقایعی چون کاپیتولاسیون و تحریم تنباکو با ایستادگی در برابر ظلم به وظیفه خود عمل کردند. اما پس از پیروزی انقلاب،کشور با توطئه‌های سنگینی از سوی گروهک‌های تجزیه‌طلب مواجه شد که همچنان نیز ادامه دارد.

همچنین دکتر فؤاد ایزدی کارشناس مسائل سیاسی در نخستین نشست از سلسله جلسات علمی‌ ـ آموزشی «هندسه قدرت نظام اسلامی» در این نشست خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی تنها با آمریکا و رژیم صهیونیستی تعارض دارد؛ در حالی‌ که در میان ملت‌ها به‌ویژه پس از وقایع غزه و حمایت صادقانه ایران از مردم مظلوم فلسطین محبوبیت چشمگیری یافته است.

وی با اشاره به مواضع رژیم صهیونیستی در قبال ایران گفت: رفتارهایی نظیر سخنرانی‌های مکرر نتانیاهو علیه ایران در حقیقت موجب برجسته‌شدن جایگاه جمهوری اسلامی در افکار عمومی جهانی شده و چهره‌ای عدالت‌خواه از ایران ترسیم کرده است.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: امروز فرصت مغتنمی برای جمهوری اسلامی فراهم شده تا دیدگاه‌های خود را در سطح بین‌المللی مطرح کند. مقاومت در برابر نسل‌کشی، دفاع از عدالت و نمایش ایمان مادران شهید فلسطینی موجب گرایش بسیاری از مردم جهان به‌ویژه دانشجویان آمریکایی به اسلام به‌ویژه اسلام شیعی شده است.

نقطه تمایز جمهوری اسلامی و عامل اصلی تمرکز فشارهای جهانی

استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به ساختار منحصر‌به‌فرد نظام جمهوری اسلامی ایران اظهار داشت: نظام ولایت فقیه تنها در ایران اجرا می‌شود و همین مسئله سبب شده است که فشارهای متعددی از سوی قدرت‌های جهانی متوجه جمهوری اسلامی گردد. این شرایط وظیفه مسئولان را سنگین‌تر می‌کند؛ هرچند فرهنگ مطالبه‌گری مردم نیز در این مسیر یک سرمایه ارزشمند محسوب می‌شود.

وی ادامه داد: در شرایط حساس فعلی وجود ولایت فقیه در رأس نظام، ضامن حفظ انسجام، ثبات و امنیت کشور است. اگر صرفاً رئیس‌جمهور - که با رأی مستقیم مردم انتخاب می‌شود - رأس حاکمیت بود امکان انحراف و حتی از دست رفتن کشور وجود داشت.

دکتر ایزدی با مقایسه‌ای تاریخی گفت: اگر ایران تنها یک جمهوری بدون رکن ولایت بود و رئیس‌جمهوری با شعار تعامل با دنیا بر سر کار می‌آمد احتمال امتیازدهی‌های خسارت‌بار در برابر دشمنان وجود داشت. نمونه بارز آن کشور لیبی است؛ قذافی پس از همکاری با غرب به‌محض فراهم شدن شرایط با حمله نظامی مواجه شد، حکومتش سقوط کرد و کشورش تجزیه شد.