خیمه‌کوبی نوش‌آباد آیینی به قدمت یک قرن + عکس
کاشان- شهر نوش‌آباد یکی از شهر‌های آیینی کشور محسوب می‌شود و دو مراسم خیمه‌کوبی و خیمه‌برداری این شهر شهره عام و خاص است که در روز هشتم و یازدهم محرم برگزار می‌شود.
به گزارش خبرنگار خرگزاری رسا در کاشان، شهر تاریخی نوش‌آباد در پنج کیلومتری شمال کاشان، با آیین‌های سنتی آن از روز هشتم تا یازدهم محرم، مرکز گردشگری مذهبی است و از صبح روز هشتم، گوشه گوشه شهر، دهان به دهان نقل آیین خیمه‌کوبی است و کاروانی که در بعد از ظهر آن روز، ورود کاروان حسینی به کربلا را بازآفرینی می‌کند.
نوش‌آباد شهربزرگی نیست، اما به روایت اهالی، نزدیک به یک قرن است که بزرگترین آیین‌های عاشورایی در این شهر برگزار می‌شود؛ پرچم‌های سیاه و سرخ و سفید در مسیر کاشان به نوش‌آباد نصب شده و ادامه آن به همه کوچه پس‌کوچه‌های آن رسیده است.
جلال جلیلی، کارشناس آیینی در رابطه با آیین خیمه‌کوبی و خیمه برداری از آیین‌های مهم و شناخته شده نوش‌آباد در ماه محرم و فلسفه آیین خیمه‌کوبی در نوش‌آباد گفت: نزدیکی ظهر روز هشتم، بازیگران کاروان، خود را به خانه‌هایی می‌رسانند که برای همه شناخته شده است و غذای سنتی گوشت و لوبیا، بین عزاداران پخش می‌شود.
وی افزود: آیین سنتی و مذهبی خیمه کوبی نوش‌آباد در سه بخش اجرا می‌شود؛ گروه اولیا، گروه اشقیا و گروه فرشتگان که هر کدام از گروه‌های کاروان در یکی از خانه‌ها لباس تعزیه می‌پوشند و گروهی در نقش اولیا و کاروان حسینی از کوچه حسینیه حرکت می‌کنند.
به گفته وی لشکر اولیا در خانه‌ای دیگر آماده حرکت شده‌اند، جماعتی اندک که لباس سبز پوشیده‌اند، سوار بر اسب و شتر در نقش اولیا به حرکت در می‌آیند با همان غربت کاروانی که به دعوت مردم کوفه روانه دیار عراق شد و پیشاپیش آنها صدای دمام، خبر آمدنشان را آورده است.
جلیلی ادامه داد: کاروان خیمه‌کوبی نوش‌آباد، با حرکت پیامبران از حضرت آدم تا حضرت خاتم، در ابتدای کاروان و با پای پیاده آغاز می‌شود و شتر‌ها با محمل‌هایشان آرام در حرکت هستند، اما چون به میانه راه می‌رسند جماعتی با تجهیزات و نفرات دو چندان راه را بر کاروان می‌بندند و آنها را به مسیری دیگر رهنمون می‌شوند و این حربن یزید ریاحی است که قافله را به کربلا روانه می‌کند.
این کارشناس آیینی گفت: لشگر اشقیا، جماعتی که لباس قرمز پوشیده‌اند و با تجهیزات نظامی و اسبانی سرکش که به بدرقه کاروان اولیا حرکت می‌کنند که فرمان رسیده است که حسین بن علی (ع) باید به بیابان کرب و بلا روانه شود.
وی افزود:صدای بلند طبل و ضجه دمام و شیهه اسبان سرکش و مردانی که مهار آنها را محکم به دست گرفته‌اند، به تنهایی روضه مظلومیت قافله کربلا را روایت می‌کند و در حلقه تماشای مردم به سمت زمین تعزیه می‌روند.
جلیلی گفت: دو کاروان تعزیه‌خوان «اولیا و اشقیا» با تشریفات خاص در سفر تاریخی خود به وسیله پرچمهایی برافراشته از هم مشخص شده و هر کدام نیز با نوعی از دسته‌های موزیک همراهی می‌شوند.
به گفته وی بدرقه این دو قافله را کاروانی از کودکانی هستند که لباس فرشتگان را پوشیده‌اند و خیمه‌های حسینی را در طبقهایی که با پارچه سبز پوشیده شده دست به دست بر سر‌های خود حمل می‌کنند و در مسیر حرکت کاروان، کتیبه‌های متفاوتی نشان‌دهنده عبور کاروان است.
کارشناس آیینی ادامه داد: کاروان خیمه‌کوبی نوش‌آباد در حرکت است و راوی در مسیر راه آنچه را که بر قافله مظلومان تاریخ در ۱۴ قرن پیش گذشت، روایت می‌کند و نزدیک غروب آفتاب، کاروان به زمین خیمه‌گاه می‌رسد و تعزیه برپا می‌شود.
جلیلی گفت: آنگاه، کاروان در سفر خود به خیمه‌گاه می‌رسد و این فرزند رسول خداست که دستور می‌دهد تا خیمه‌ها آنگونه چیده شود که از گزند جنگ در امان باشد و خیمه‌های اولیا در گوشه میدان به شکل نیم‌دایره قرار گرفته و در دیگر سوی این میدان نیز در کنار نهر علقمه خیمه‌های اشقیا برافراشته می‌شود.
وی افزود: خیمه‌کوبی عصر هشتم نوش آباد، مقدمه‌ای برای آیین خیمه‌برداری عصر یازدهم محرم است تا حماسه رویارویی حق در برابر باطل را به روشنی روایت کند و آیین خیمه برداری، با تعزیه شهادت حضرت حسین بن علی (ع) آغاز می‌شود.
کارشناس آیینی گفت: آنگاه با شهادت آن حضرت، لشگریان یزید به خیمه‌های حمله برده و پیکر شهیدان را به زیر سم اسبان می‌گیرند و آنها که پیاده هستند با نیزه و سنگ بر پیکر شهدا می‌تازند و انبوهی از جمعیت است که زنان و کودکان را با تازیانه می‌نوازند و خیمه‌ها را به آتش می‌کشند.
به گفته وی هنگامی که آتش خیمه ها نشست، جماعتی که سر و روی خود را با پارچه سیاه پوشاندهاند و تکه هایی از چوب نی را از بالای سر برهم می‌زنند و به میدان می‌آیند، و نوحه‌گری می‌کنند.
وی افزود: آنان در نوحه‌ها می‌خوانند «ای خیل عرب، خیل عرب، حرمت از این کشته بدارید / هرچند شهید است، غریب است، به خاکش بسپارید» و اینان، حماسه زنان بنی‌اسد را باز آفرینی می. کنند که، چون بی‌وفایی مردان را دیدند به یاریپی میهمان کربلا آمدند.
جلیلی یادآور شد: مراسم خیمه‌کوبی تا غروب ادامه یافته و عزاداران به روشنترین تصویر، حماسه کربلا را دیده‌اند و باید انتخاب کنند که بعد از این حسینی بمانند یا یزیدی شوند.
وی افزود: قریب یک قرن است که مردم نوش‌آباد، چون به یازدهم محرم می‌رسند، حماسه رویارویی حق در برابر باطل را با شیوا‌ترین تصویر به قضاوت نسل‌ها و عصر‌ها می‌گذارند تا مباد آنکه این شعله خاموش شود. /۱۳۰۷/
خبرنگار: محمد ملک آبادی
ارسال نظرات