جنگ روایتها بدون قرارگاه مرکزی به نتیجه نمیرسد

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجتالاسلام محمدحسین پیشاهنگ، مدیر گروه تبلیغی نجات و از فعالان تبلیغی فضای مجازی، عصر چهارشنبه اول مردادماه در نشست علمی «بازخوانی تجارب مدیران رسانهای در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه» که از سلسله نشستهای «بازکاوی جنگ و صلح تحمیلی از منظر آموزههای اسلامی» در محل خبرگزاری رسا برگزار شد، با تقدیر از حضور پررنگ رسانهها در ایام درگیریها بر ضرورت عبرتآموزی از این تجربه در جهت ارتقاء آمادگی رسانهای تأکید کرد.
وی با بیان اینکه در جریان جنگ اخیر همه رسانهها، اعم از رسانههای رسمی، جهادی و مردمی، با تمام ظرفیت وارد میدان شدند و هیچکدام کوتاهی نکردند، افزود: انصاف آن است که از همه این تلاشها قدردانی شود؛ اما نباید از این واقعیت غافل شد که کمکاریها و ناهماهنگیهایی در مقاطع پیش و پس از جنگ وجود داشت که باید به صورت جدی جبران و برای آینده اصلاح شود.
روایت نخستین، خط مقدم نبرد رسانهای است
حجت الاسلام پیشاهنگ در ادامه سخنان خود با تکیه بر تجربیات میدانی گروههای تبلیغی حوزوی، پنج راهبرد اصلی برای پیروزی در جنگ روایتها را تبیین کرد و گفت: اولین تکنیک مهم «تولید روایت اول» است. روایت نخستین نقشی تعیینکننده در شکلدهی به افکار عمومی دارد؛ اما متأسفانه گاهی فضای امنیتی اجازه نمیدهد رسانههای متعهد و دروننظامی وارد میدان روایتگری شوند و همین خلأ عرصه را برای روایتهای معارض باز میگذارد.
وی افزود: روایت اول باید به موقع و بدون تأخیر عرضه شود و در عین حال از تقلیل آن به کلیشههای امنیتی یا صِرف بیانیههای رسمی پرهیز گردد؛ چراکه در میدان جنگ رسانهای، سرعت، صراحت و صِدق سه مؤلفه حیاتی برای مؤثر بودن روایت است.
مدیر گروه تبلیغی نجات، دومین اصل در جنگ روایتها را «تکرار و استمرار روایت» دانست و تصریح کرد: یکی از دلایل تثبیت روایت دشمن استمرار بیوقفه و تکرار چندلایه آن در کانالها و بسترهای مختلف است. ما نیز باید روایت صحیح و متقن را با زبانها و قالبهای متنوع و متناسب با مخاطبان مختلف تکرار و استمرار ببخشیم.
وی با تأکید بر اینکه استمرار روایت، نیازمند هماهنگی میان رسانههای جریانساز و انقلابی است، گفت: متأسفانه در برخی مواقع نبود یک خط ارتباطی فعال و منسجم بین رسانهها موجب تضعیف و یا اختلال در استمرار روایت جبهه خودی میشود. این ضعف پیش از آغاز جنگ نیز مشهود بود و لازم است از همان ابتدا چنین همافزاییای میان رسانهها شکل گیرد.
همه ظرفیتهای رسانهای باید همزمان و هماهنگ وارد میدان شوند
حجت الاسلام پیشاهنگ، سومین رکن موفقیت در نبرد روایتها را «فراگیری و پوشش حداکثری» عنوان کرد و ادامه داد: برای آنکه روایت ما در برابر سیل روایتهای دشمن شنیده شود باید تمامی ظرفیتهای رسانهای از رسانههای رسمی و نهادی گرفته تا رسانههای مردمی و شبکههای اجتماعی به صورت همزمان و همافزا وارد عمل شوند.
وی اضافه کرد: هر روایت محدود و در چارچوبهای اداری تأثیر لازم را نخواهد داشت. آنچه کارساز است تبدیل روایت به یک موج گسترده رسانهای در مقیاس ملی و حتی بینالمللی است که این نیز تنها با نگاه فراگیر به میدان رسانه و بهرهگیری از ظرفیتهای متنوع نخبگانی، فرهنگی، هنری و محلی امکانپذیر است.
این مبلغ فضای مجازی، اصل چهارم و پنجم پیروزی در نبرد رسانهای را در «اعتبار روایت» و «استنادپذیری آن» دانست و گفت: روایتهای ما باید برای مخاطب باورپذیر باشد. اگر روایتی شتابزده، اغراقآمیز یا فاقد مستندات روشن باشد، حتی اگر واقعیت را بازگو کند به باور مخاطب نمینشیند. بنابراین اتقان، صداقت، وضوح و استنادپذیری روایت، رمز جلب اعتماد عمومی است.
حجتالاسلام پیشاهنگ در ادامه تأکید کرد: همه این اصول در صورتی قابل تحقق است که پیش از وقوع جنگ یک قرارگاه مرکزی روایت در کشور فعال باشد. همچنان که فرماندهان نظامی پیش از جنگ آمادگی کامل داشتند، فرماندهان رسانهای نیز باید از قبل آماده و مجهز به نقشه عملیاتی باشند.
جنگ رسانهای همسنگ جنگ نظامی است
وی در همین زمینه افزود: نباید منتظر آغاز جنگ باشیم تا ساختار روایتگری را شکل دهیم. ساختمانی که در میانه جنگ مورد هدف قرار گرفت پیام روشنی داشت؛ اینکه امروز جنگ رسانهای هموزن جنگ نظامی است و اگر قرار است از خاکریز فکری و فرهنگی انقلاب دفاع کنیم باید با همان جدیت، آمادگی و پیشبینی در میدان رسانه حضور داشته باشیم.
این فعال تبلیغی با اشاره به نقش رسانههای حوزوی در ایام جنگ، اظهار داشت: ظرفیت نهادهای تبلیغی حوزههای علمیه، بهویژه گروههای تبلیغی جوان یک ذخیره بینظیر برای جبهه رسانهای انقلاب اسلامی است که متأسفانه هنوز به صورت راهبردی به آن نگاه نمیشود. گروههای تبلیغی در این جنگ نشان دادند میتوانند در سریعترین زمان، محتوای دقیق و اقناعی تولید و در فضای مجازی نشر دهند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: یکی از برکات جنگ روایتها این بود که بسیاری از نقاط قوت و ضعف جبهه رسانهای ما عیان شد. اکنون زمان آن است که با عبرتگیری از این تجربه به سمت ایجاد ساختارهای پیشینی، هماهنگ و با مشارکت همه اجزای مؤثر فرهنگی، حرکت کنیم.
مهدی الهی