«تجربهنگاری»؛ ضرورتی راهبردی در تبلیغ دین

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، نشست رونمایی از کتابهای «تا زده به بحران» و «درست مثل یک زن»، عصر چهارشنبه ۸ مرداد ۱۴۰۴ با حضور جمعی از پژوهشگران، مبلغان، نویسندگان و اهالی اندیشه در محل پژوهشکده باقرالعلوم(علیهالسلام) برگزار شد.
حجتالاسلام حامد عبدالهی، دبیر جلسه با تأکید بر ضرورت بهرهگیری از تجربههای زیسته در نظام تبلیغ دینی از تجربهنگاری به عنوان یک رویکرد نوین و ضروری در عرصه فرهنگ دینی و اجتماعی یاد کرد.
حجتالاسلام عبدالهی در ادامه سخنان خود با نگاهی تاریخی به تحولات فناوری در خدمت تبلیغ دین گفت: در سالهایی نهچندان دور با استفاده از نخستین سیستمهای رایانهای مبلغان و پژوهشگران اقدام به تایپ و ثبت احادیث میکردند. مردم از اقصینقاط کشور تماس میگرفتند، حدیث مورد نیاز را درخواست میکردند ما آن را جستجو کرده و برایشان پست میکردیم. این در زمانی بود که دسترسی سریع به منابع حدیثی هنوز فراهم نبود اما همین فناوری ساده در آن دوره تحولی در خدمترسانی به عرصه دین ایجاد کرد.
تجربهنگاری؛ پاسخ تبلیغ دینی به اقتضائات نوین اجتماعی
وی ادامه داد: امروز هم همان روحیه نوآوری باید حفظ شود. هر دورهای اقتضائاتی دارد. همانطور که در گذشته مجموعههای احکام و احادیث بر اساس نیازهای روز گردآوری و منتشر میشد اکنون نیز باید متناسب با شرایط جدید تولید محتوا کنیم. یکی از مهمترین این نیازها حرکت به سوی تجربهنگاری است؛ یعنی ثبت و تحلیل تجربههای فردی و اجتماعی در عرصه تبلیغ و فعالیتهای فرهنگی.
حجت الاسلام عبدالهی تجربهنگاری را مسیری برای تولید علم دانست و تصریح کرد: وقتی تجربهها مستند شوند، امکان تحلیل، تعمیم و تکرار پیدا میکنند. ما با ثبت دقیق تجربهها میتوانیم از دل آنها الگوهای علمی و راهبردی استخراج کنیم. این فرآیند، تنها ثبت خاطرات نیست بلکه تبدیل تجربه به دانش بومی قابل استفاده برای دیگران است.
وی با اشاره به محور دو کتاب رونماییشده در این نشست گفت: کتاب «تا زده به بحران» حاصل تجربههای مستقیم نویسنده از مواجهه با شرایط بحرانی فرهنگی و اجتماعی است؛ تجربههایی که با ادبیاتی روشمند به اشتراک گذاشته شدهاند. در کتاب «درست مثل یک زن» نیز شاهد تجربههای زیسته زنانه در عرصه تبلیغ و فعالیت فرهنگی هستیم که ظرفیت بالایی برای تبیین و فهم موقعیتهای اجتماعی دارد.
دبیر نشست تأکید کرد: در فضای امروز تبلیغ دین تنها ارائه اطلاعات کافی نیست؛ باید توان تحلیل و تشخیص موقعیت را داشت. تجربههای مستند و تحلیلشده میتوانند نقش مهمی در این مسیر ایفا کنند. به همین دلیل است که تجربهنگاری از یک مهارت فردی فراتر رفته و به یک ضرورت راهبردی تبدیل شده است.
وی همچنین خطاب به طلاب، مبلغان و فعالان فرهنگی اظهار داشت: هر یک از شما در میدان فعالیت خود با موقعیتهای منحصربهفردی مواجه هستید. ثبت این موقعیتها، تأمل بر آنها و ارائه تحلیلی روشن از چرایی و چگونگی مواجههتان میتواند برای دیگران چراغ راه باشد. اگر تجربهنگاری نهادینه شود ما در آینده با مجموعهای غنی از منابع بومی روبهرو خواهیم بود که میتواند در عرصه آموزش، تبلیغ، مدیریت فرهنگی و حتی سیاستگذاری فرهنگی مورد استفاده قرار گیرد.
حوزه و دانشگاه به علمی برآمده از تجربه نیاز دارند
حجت الاسلام عبدالهی در پایان ضمن تقدیر از نویسندگان دو اثر رونماییشده خواستار حمایت جدیتر از جریانهای تولید محتوا مبتنی بر تجربه شد و گفت: تبدیل تجربه به علم همان چیزی است که حوزه و دانشگاه امروز به آن نیاز دارند. ما اگر نتوانیم از تجربهها دانش بسازیم ناگزیر خواهیم بود از دانشهای وارداتی استفاده کنیم که نهتنها پاسخگوی مسائل ما نیستند بلکه گاهی خود بخشی از بحراناند.
گفتنی است کتابهای «تا زده به بحران» و «درست مثل یک زن» کارهایی از کارگروه تجربه نگاری پژوهشکده باقرالعلوم «علیهالسلام» و بخشی از یک پروژه گستردهتر در زمینه تدوین تجربههای تبلیغی و فرهنگی در قالبهای متنوع هستند.