یادداشت؛
سخنگوی دولت؛ آرام‌بخش جامعه یا منبع دوقطبی؟
نقش سخنگوی دولت فراتر از یک وظیفه تشریفاتی است و سخنگوی دولت باید منبع آرامش، امید و انسجام ملی باشد هشتگ‌هایی نظیر مهاجرانی سخنگوی انحراف و دولت پزشکیان بی‌مسئولیت نشان‌دهنده موجی از انتقادات کاربران به این مسئله است.
به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، در هر نظام سیاسی، نقش سخنگوی دولت فراتر از یک وظیفه تشریفاتی است. او پل ارتباطی میان حکومت و مردم است و مسئولیت سنگین انتقال شفاف و مسئولانه پیام‌ها را برعهده دارد. در شرایطی که جامعه با چالش‌های متعدد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی روبرو است، سخنگو باید منبع آرامش، امید و انسجام ملی باشد و از هرگونه رفتاری که به دوقطبی شدن جامعه دامن می‌زند، پرهیز کند.
با این حال، اظهارات و عملکرد اخیر خانم فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت سیزدهم، نگرانی‌هایی را در خصوص ایفای صحیح این نقش برانگیخته است. منتقدان معتقدند که به جای کاهش تنش‌ها و ایجاد وفاق ملی، برخی از مواضع و سخنان او به اختلافات موجود دامن زده است.
بررسی انتقادات مطرح‌شده؛ از رسانه‌ها تا فضای مجازی
روزنامه کیهان و نگرانی‌های اولیه
روزنامه کیهان در تاریخ ۸ مرداد ۱۴۰۳، در مطلبی با عنوان «انتصابات نابجا»، نگرانی خود را از انتصاب افرادی که سوابق سوء دارند، ابراز کرد. این روزنامه به طور مشخص به سوابق خانم مهاجرانی اشاره کرده و او را به «التهاب‌آفرینی و آشوب علیه نظام» متهم نمود. کیهان در این گزارش، سخنان او در جریان سفرهای انتخاباتی را نقل می‌کند که در آن به کشته‌شدگان اعتراضات ۱۴۰۱ اشاره کرده و گفته بود: «به عنوان یک مادر اجازه نخواهد داد مهرشاد شهیدی دیگری بر خاک بیفتد، اجازه نمی‌دهیم اندکی تمامیت‌خواه کوچه‌های ما را پر از خون جوانان کنند». این روزنامه همچنین به ابهاماتی درباره اعتبار مدرک دکتری و عملکرد او در مسئولیت‌های قبلی، به‌ویژه در سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان، اشاره کرده است.
اظهارات جنجالی و دوگانگی در گفتار
با گذشت نزدیک به یک سال از انتصاب خانم مهاجرانی، اظهارات او در خصوص مسائل حساس اجتماعی و سیاسی مورد توجه قرار گرفته و واکنش‌های گسترده‌ای را در پی داشته است. منتقدان معتقدند که این مواضع با گفتمان رسمی نظام فاصله دارد و به جای وفاق ملی، به ایجاد شکاف اجتماعی می‌انجامد. برخی از این موارد عبارتند از:
موسیقی «کوچه به کوچه» و تقابل با ارزش‌های انقلابی: در حالی که این فستیوال به دلیل رقص مختلط و حواشی مرتبط با آن با انتقاد شدید خانواده شهدا و نیروهای مذهبی روبرو بود، مهاجرانی در دفاع از آن، این برنامه‌ها را «کمک به شادی مردم» دانست و خواستار عدم سیاسی کردن آن شد. این موضع‌گیری به عنوان بی‌توجهی به ارزش‌های دفاع مقدس و ترویج سبک زندگی غربی تفسیر شده است.
«گشت ارشاد» و بی‌اعتنایی به ارزش‌های دینی: سخنان وی مبنی بر اینکه «اجباری کردن حجاب نتیجه معکوس دارد» و «حتی اگر گشت ارشاد وجود داشته باشد، عملاً اتفاقی نمی‌افتد»، این تصور را ایجاد کرد که دولت نسبت به اجرای ارزش‌های دینی بی‌تفاوت است و می‌تواند نگرانی قشر متدین جامعه را برانگیزد.
فیلترینگ و توجیه‌های غیرکارشناسی: در مورد فیلترینگ واتساپ، به جای ارائه توضیحات فنی و مدیریتی، اظهار داشت که «دشمن کاری کرد که واتساپ را فیلتر کنیم و دست رقبا پر شود!». این نوع ادبیات نه تنها ضعف مدیریتی را آشکار می‌سازد، بلکه با مقصرتراشی، زمینه را برای دوقطبی‌سازی فراهم می‌کند.
«قطع برق، دستاورد دولت!»: یکی از جنجالی‌ترین اظهارات وی، نامیدن شفاف‌سازی درباره قطع برق به عنوان «یکی از دستاوردهای دولت» بود. این سخن در حالی که قطع برق یک بحران مدیریتی است، از سوی کاربران فضای مجازی به سخره گرفته شد و به بی‌اعتمادی مردم نسبت به عملکرد دولت افزود.
دوگانگی در مواضع و ادبیات تهاجمی: منتقدان به تناقض در مواضع او اشاره دارند؛ از یک سو از «لشکرکشی خیابانی» در گذشته دفاع کرده، اما امروز هرگونه تجمع اعتراضی را با برچسب «اغتشاش» مواجه می‌کند. همچنین استفاده از ادبیات تندی همچون «تمامیت‌خواهانی که می‌خواهند کوچه‌ها را پر از خون جوانان کنند» به جای وحدت‌آفرینی، جامعه را بیشتر به سمت دوقطبی شدن سوق داده است.
اظهارات تضعیف‌کننده وحدت ملی: جمله «اگر قانون حجاب به شدت اجرا می‌شد، مردم در جنگ ۱۲ روزه از نظام دفاع نمی‌کردند»، به عنوان توهین به پایبندی مردم به ارزش‌های اسلامی و ایجاد دوگانگی بین حجاب و دفاع از میهن تلقی شد. این سخن می‌تواند وحدت ملی را تضعیف کرده و شکاف میان حاکمیت و مردم را عمیق‌تر کند.
بازتاب در رسانه‌ها و فضای مجازی
مجموعه این اظهارات، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها و فضای مجازی داشته است. هشتگ‌هایی نظیر مهاجرانی سخنگوی انحراف و دولت_پزشکیان بی‌مسئولیت نشان‌دهنده موجی از انتقادات کاربران است. این انتقادات، دولت را تحت فشار قرار داده تا در رویکرد ارتباطی خود تجدیدنظر کند.
سخنگوی دولت چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
اگر دولت آقای پزشکیان به شعار «وفاق ملی» پایبند است، باید سخنگویی را انتخاب کند که ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
آرامش‌بخش و وحدت‌گرا: سخنگو باید با ادبیات خود به آرامش جامعه کمک کرده و از دامن زدن به اختلافات پرهیز کند.
شفاف و مسئولیت‌پذیر: باید به جای مقصرتراشی، مسئولیت تصمیمات را برعهده بگیرد و با شفافیت مشکلات را مطرح کند.
نماینده تمام مردم: سخنگو باید قادر به برقراری ارتباط با همه اقشار جامعه، از جمله قشر مذهبی و انقلابی، باشد و از اتخاذ مواضعی که به ایجاد شکاف اجتماعی منجر می‌شود، خودداری کند.
زمان آن رسیده که دولت با بازنگری در شیوه ارتباطات خود، گامی جدی در جهت اعتمادسازی و امیدآفرینی بردارد. سخنگوی دولت باید به جایگاهی فراتر از یک بلندگوی سیاسی تبدیل شود و به عنوان صدای همبستگی و انسجام ملی عمل کند.
ارسال نظرات