چرا ساسی برای نوجوانان به الگو تبدیل می‌شود؟
شماره ۵۵ نشریه «دیده‌بان اندیشه» با سرمقاله‌ای از محمدمتین کریمی، با عنوان «چرا ساسی برای نوجوانان به الگو تبدیل می‌شود؟» منتشر شد.
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، شماره ۵۵ نشریه «دیده‌بان اندیشه» با سرمقاله‌ای از محمدمتین کریمی، سردبیر این نشریه، منتشر شد.
در این سرمقاله با عنوان «چرا ساسی برای نوجوانان به الگو تبدیل می‌شود؟» تأکید شده است که بخشی از نوجوانان امروز به‌جای قرار گرفتن در مسیر تربیت صحیح فرهنگی، به سمت الگوهایی چون ساسی کشیده می‌شوند. نویسنده علت این پدیده را در «قرائت ناقص از نسل جدید و بی‌توجهی به نیازها و ذائقه فرهنگی آنان» دانسته و هشدار داده است که «فقدان تولید فرآورده‌های فرهنگی متناسب، هر روز نوجوانان را بیش از پیش در معرض تأثیر چنین الگوهایی قرار می‌دهد».
کریمی در ادامه تأکید می‌کند که این روند صرفاً خطای نوجوانان نیست، بلکه حاصل قصور جریان‌های فرهنگی است که با بی‌توجهی خود، میدان را برای نفوذ الگوهای انحرافی باز گذاشته‌اند. او در پایان خاطرنشان کرده است: «راز الگوشدن ساسی برای نسل جدید، خود ما هستیم».
در بخشی از این مقاله می‌خوانیم:
مقدمه
شورای عالی، وزارت، سازمان، سازمان، مرکز مدیریت، دفتر، شورای هماهنگی، کانون، معاونت‌های و... تنها بخشی از پازل نهادهای فرهنگی کشورند که مسئولیت ساماندهی و برنامه‌ریزی فرهنگی برای نسل‌های مختلف علی‌الخصوص جوانان و نوجوانان را بر عهده دارند. با اینکه متولیان فرهنگی کشور سال‌هاست که با بودجه‌های کلان و نیروی انسانی در عرصه فرهنگ فعالیت می‌کنند، اما شواهد نشان‌گر آن است که چندان به مقاصد خود پیرامون نسل جدید نرسیده‌اند. اما چرا با این‌همه امکانات و ظرفیت هنوز نتوانسته‌اند بر طیف وسیعی از نسل جدید اثرگذار باشند؟
نوجوان گرفتار در نگاه تک قطبی
در سپهر حکمرانی کشور، قرائت شاخص از نوجوان، قرائتی سنتی است. این قرائت، تنها به یک تیپ از نسل جدید توجه می‌کند و در تلاش است که ارتباط عمیق میان تیپی از نسل جدید و ارزش‌های دینی را به مثابه دست‌آوردی در عرصه فرهنگ عرضه کند. برای مثال، در این قرائت، آمار بالای حضور نوجوانان در اعتکاف، دلالتی جدی است بر پیوند عمیق بین نوجوان و ارزش‌های دینی. این نگاه بر این عقیده است که سرودهایی مانند «سلام فرمانده»، توانسته طیف وسیعی از نوجوانان را به ارزش‌های دین و انقلاب اسلامی جذب کند. در این رویکرد، این نوع آثار فرهنگی و هنری به‌عنوان موفقیت‌هایی برجسته تلقی می‌شوند که نشان می‌دهند نسل جدید، همچنان به اصول دینی و انقلابی وفادار است. اما در حقیقت، شواهد موجود چنین چیزی را کاملا تایید نمی‌کند! به‌عنوان مثال، طیفی از نوجوان در اغتشاشات ۱۴۰۱ شرکت داشتند و به‌عنوان مخاطب جدی افرادی مانند ساسی مانکن ظاهر شدند. این پدیده‌ها و تمایلات فرهنگی در میان بخشی از نسل جدید، گواهی است بر اینکه نگاه یک‌جانبه به نوجوان خطای دید بزرگی است که منجر به عدم درک صحیح از هویت آن‌ها می‌شود.
در شناخت نوجوان توسط نهادهای فرهنگی، مغالطه‌ای رخ داده است. حکمران فرهنگی، به دنبال فهم کلان‌روایت فرهنگی از نسل تازه -مثل سایر نسل‌ها- است. این درحالی است که اساسا خلق کلان‌روایت فرهنگی از این نسل محال است و این نگاه تک بعدی، باعث می‌شود که درک درستی از ویژگی‌های متنوع نوجوان نداشته باشیم. نسل جدید، به دلیل رشد و نمو در دنیای دیجیتال و قرار گرفتن در انفجار اطلاعات، فرهنگی چهل تکه دارد؛ یعنی ممکن است با انبوهی از نوجوان مواجه شد که در هیئت امام حسین (ع) حضور دارند، در حالی که التزامی به رعایت حجاب ندارند. نمی‌توان با این نسل مواجه شد و گفت یا ضد ارزش‌های دین، جمهوری اسلامی و... است و یا طرفدار آن‌هاست. در واقع اگر چنین کنیم، تیپ‌های وسیعی که بین این دو تیپ وجود دارد را نادیده خواهیم گرفت؛ تیپ‌هایی که ممکن است بخشی از ارزش‌های دینی در آن‌ها مقبول و بخشی دیگر نامقبول باشد.
پیامد سرگردانی در فهم هویت نوجوان
پیامد اصلی سرگردانی نهادهای فرهنگی در فهم هویت نوجوان، این است که فرآورده‌های فرهنگی تنها برای یک تیپ خاص تولید خواهد شد و سایر تیپ‌ها گرسنه و تشنه در دنیایی که از هر سو فرآورده فرهنگی برای آن‌ها وجود دارد، رها خواهند شد. این رهاسازی فرهنگی، تبعاتی بسیار بزرگ‌تر از آنچه قابل تصور است را محقق خواهد کرد.
مشتی نمونه خروار آنکه در اثر تولید یک‌جانبه برای یک تیپ، شکاف میان آن تیپ مطلوب و سایر تیپ‌ها عمیق‌تر خواهد شد. تیپ‌های مذهبی از آنجا که فرآورده‌های فرهنگی جمهوری اسلامی متناسب با ذائقه آن‌هاست، از آن استفاده می‌کنند و این امری مطلوب است؛ لکن عدم تولید فرآورده فرهنگی برای سایر تیپ‌ها، آن‌ها را روز به روز بیشتر در دامان ساسی‌ها خواهد انداخت. در واقع قرائت ناقص ما از نسل جدید و عدم تولید فرآورده فرهنگی متناسب، آن‌ها را لحظه به لحظه بیشتر به لحظه «در دام ساسی‌ها افتادن» نزدیک می‌کند. لذا ما، راز الگوشدن ساسی برای نسل جدیدیم!
علاقه مندان جهت تهیه شماره ۵۵ نشریه دیده‌بان اندیشه، می‌توانند به آیدی @didebane_andisheh_admin پیام دهند.
ارسال نظرات