اخلاق، ستون تمدن نوین اسلامی است

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، مراسم افتتاحیه سال تحصیلی جدید مؤسسه اخلاق و تربیت و مرکز تخصصی تعلیم و تربیت اسلامی با حضور اساتید، دانشپژوهان و مسئولان در محل این موسسه برگزار شد. در این مراسم حجتالاسلام والمسلمین زارعان با اشاره به فعالیتهای مشترک در بنیاد اخلاق و تربیت افزود: امیدوارم خداوند به شما، خانوادهها و فرزندانتان سلامتی و توفیق عطا کند. این روزها ایام شادی و برکت است. هرچند چند روزی از هفدهم ربیعالاول گذشته است، اما همچنان در پرتو نور قرآن کریم و برکات اهلبیت علیهمالسلام قرار داریم.
وی در ادامه، ولادت امام جعفر صادق علیهالسلام را تبریک گفت و اظهار داشت: از خداوند متعال میخواهم ما را در زمره پیروان راستین اهلبیت علیهمالسلام قرار دهد و توفیق ادای دین در برابر تلاشها، پیامها و مجاهدتهای بزرگان اسلام را نصیب ما کند. امیدوارم همواره جزء مسلمانان حقیقی باشیم و از زحمات رهبران و مجاهدان انقلاب اسلامی پاسداری کنیم.
تجربههای علمی و شکلگیری مؤسسه اخلاق و تربیت
حجتالاسلام زارعان در ادامه به خاطرات و تجربههای علمی در دهه شصت اشاره کرد و گفت: از سال ۱۳۶۱ تا حدود سالهای ۱۳۶۷ و ۱۳۶۸، در مؤسسه امام مهدی علیهالسلام جلسات هفتگی منظمی داشتیم. این جلسات تقریباً بدون وقفه و هر هفته یکشنبهها برگزار میشد. بخشی از جلسات به مباحث علمی و بخشی به موضوعات اجتماعی اختصاص داشت. یکی از موضوعات اصلی این بود که نیاز جامعه در حوزه اخلاق و تربیت چیزی فراتر از پاسخهای سطحی به مشکلات بیرونی است. ما به این نتیجه رسیدیم که باید عرصه اخلاق و تربیت توسعه یابد.
وی افزود: در آن سالها خدمت بزرگان و اساتید رسیدیم و درخواست کردیم این فعالیتها گسترش یابد. نظر آیتالله مصباح یزدی رحمهالله این بود که اصل کار ارزشمند است، اما توسعه آن در چارچوب مؤسسه امام خمینی(ره) در آن زمان ممکن نبود، زیرا اگر بنا بود یک بخش اخلاقی توسعه یابد، باید در حوزههای اقتصاد، مدیریت و سایر علوم هم چنین گسترشی ایجاد میشد. در نهایت ایشان اجازه دادند این فعالیتها بهصورت مستقل پیش برود.
رئیس موسسه آموزش اخلاق و تربیت توضیح داد: پس از دو سال فعالیت، ساختمانی برای مؤسسه جدید فراهم شد و افتتاح آن با حضور آیتالله مصباح یزدی انجام گرفت. ایشان بارها تأکید داشتند که حتی اگر دهها مرکز علمی در حوزه اخلاق و تربیت ایجاد شود، باز هم برای پاسخگویی به نیازهای جامعه کافی نیست. چراکه اخلاق، بنیادیترین رکن زندگی اجتماعی است.
جایگاه اخلاق در تمدنسازی اسلامی
وی با تأکید بر اهمیت اخلاق گفت: امروز یکی از مسائل مهمی که در جامعه ما زمین مانده و کمتر به آن بهصورت سازمانیافته توجه شده، موضوع اخلاق است. اخلاق گاه در معنای عام بهکار میرود؛ مثل آداب زندگی، خوشرویی، قناعت و رعایت حقوق دیگران. اما در معنای خاص، اخلاق بهمثابه بنیان ارزشهای اجتماعی و تربیتی است. وظیفه آموزش و مشاورههای تربیتی نیز دقیقاً در همین راستا تعریف میشود.
حجتالاسلام زارعان با اشاره به روند پذیرش در مؤسسه گفت: طی دوازده سال گذشته بیش از شش هزار نفر برای ورود به این مؤسسه ثبتنام کردهاند، اما کمتر از ششصد نفر پذیرش شدهاند. این سختگیری به این دلیل است که تنها افراد باانگیزه و توانمند باید در این مسیر گام بردارند. از این رو، هر فارغالتحصیل مؤسسه در واقع حامل یک رسالت سنگین اخلاقی و اجتماعی است.
وی در ادامه به بیانیه گام دوم انقلاب و اندیشه تمدن نوین اسلامی اشاره کرد و گفت: رهبر معظم انقلاب اسلامی تأکید کردهاند که اخلاق و معنویت، ستون اصلی تمدن نوین اسلامی است. اگر جامعهای در اخلاق و معنویت غنی نباشد، سایر حوزهها نیز دچار مشکل خواهند شد. پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله فرمود: إنّما بُعثت لأتمم مکارم الأخلاق. بنابراین بعثت پیامبر، بر محور تکمیل فضایل اخلاقی استوار است.
نیاز جامعه به نظریهپردازی اخلاقی
رئیس موسسه آموزش اخلاق و تربیت ادامه داد: امروز اگر کسی از ما در آینده بپرسد که در زمانی که رهبران انقلاب بر ضرورت تمدنسازی اسلامی تأکید داشتند، شما چه میکردید، نباید پاسخی جز خدمت به این آرمان داشته باشیم. در جامعهای که پر از دشمنیها و جهالتهاست، تنها اخلاق نیکو میتواند سبب پذیرش و تحول شود. درست همانگونه که پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله با اخلاق خود توانست جامعه جاهلی را دگرگون کند.
وی با بیان اینکه حوزه و دانشگاه باید پاسخگوی نیازهای واقعی جامعه باشند، گفت: رسالت علمی ما فقط تولید دانش برای خود دانش نیست، بلکه باید راهحلهایی برای رفع مشکلات جامعه ارائه کند. امروز جامعه اسلامی بیش از هر زمان دیگری نیازمند نظریهپردازی در حوزه اخلاق و تربیت است. اگر صرفاً در پی تولید علمی باشیم که بیارتباط با نیاز جامعه است، از وظیفه اصلی خود غافل شدهایم.
حجتالاسلام زارعان در پایان خاطرنشان کرد: ما امروز در شرایطی قرار داریم که باید اخلاق و تربیت را نهتنها بهعنوان یک رشته علمی، بلکه بهعنوان یک ضرورت اجتماعی و تمدنی دنبال کنیم. خوشبختانه طی سالهای اخیر مراکز متعددی در این زمینه تأسیس شدهاند و این خود گامی بزرگ در مسیر تحقق تمدن نوین اسلامی است. با این حال، هنوز راهی طولانی در پیش داریم و باید همت همگانی برای توسعه علمی و عملی اخلاق اسلامی بهکار گرفته شود.