گزارشی از مراسم افتتاحیه سال تحصیلی جدید مؤسسه آموزش عالی امام صادق

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، مراسم افتتاحیه سال تحصیلی ۱۴۰۵-۱۴۰۴ مؤسسه آموزش عالی امام صادق(ع) عصر شنبه ۵ مهرماه در سالن همایش این مؤسسه برگزار شد. در این مراسم علاوه بر آغاز سال تحصیلی از نسخه چهارم نرم‌افزار مجموعه آثار حضرت آیت‌الله سبحانی و منشورات موسسه رونمایی شد. 

این مراسم با حضور حضرت آیت‌الله جعفر سبحانی، آیت‌الله علیرضا اعرافی، حجت‌الاسلام نجفی و جمعی از طلاب و اساتید حوزه‌های علمیه برگزار شد و جلوه‌ای از تلاش مستمر حوزه علمیه در تربیت نیروهای متخصص در عرصه علوم کلامی را به نمایش گذاشت.

آینده‌نگری حوزه و پاسخ به نیازهای فکری جامعه

حضرت آیت‌الله جعفر سبحانی در این مراسم با تأکید بر ضرورت آینده‌نگری در حوزه‌های علمیه، ایجاد رشته تخصصی کلام را پاسخی به نیازهای زمان خواند و اظهار داشت: همان‌گونه که امام صادق(ع) در برابر جریان‌های انحرافی ایستادند امروز نیز حوزه باید با پژوهش و تربیت متخصصان دینی به شبهات و نیازهای فکری جامعه پاسخ دهد.

وی با اشاره به اهمیت شکل‌گیری رشته تخصصی کلام در حوزه علمیه افزودند: ایجاد این رشته پاسخی به نیاز زمان بود؛ چرا که هر دوره‌ای ضرورت‌های خاص خود را دارد و خوشبختانه این نهال در حوزه علمیه به‌تدریج به بار نشسته است.

این مرجع تقلید تصریح کرد: حوزه نباید صرفاً امروز را ببیند بلکه باید نگاهش به آینده باشد و مشخص کند چه تعداد مبلغ و محقق در این عرصه نیاز خواهد داشت. خوشبختانه نگاه آینده‌نگر در حوزه نهادینه شده و در زمینه تبلیغ، تحقیق و ارتقای علمی مسیر رشد و پیشرفت قابل توجهی به چشم می‌خورد.

حضرت آیت‌الله سبحانی با اشاره به تاریخ اسلام و نقش امام صادق(ع) در دفاع از مبانی دینی بیان داشت: در زمان آن حضرت جریان مرجئه فعالیت گسترده‌ای داشت و بر این باور بود که صرف ایمان کافی است و ارتکاب گناه زیانی ندارد. امام صادق(ع) در برابر این تفکر انحرافی به‌صورت قاطع ایستادند و از حقیقت دین پاسداری کردند. امروز نیز حوزه‌های علمیه باید با اتکا به پژوهش‌های دقیق و تربیت نیروهای متخصص در رشته‌هایی مانند علم کلام، به نیازهای فکری و اعتقادی جامعه پاسخ دهند.

گسترش مرزهای علم کلام تا مواجهه با الحاد نوین

آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور دیگر سخنران این مراسم با گرامی‌داشت یاد و خاطره شهدای مقاومت به‌ویژه شهدای جنگ ۱۲ روزه و با تقدیر ویژه از خدمات علمی و معنوی حضرت آیت‌الله سبحانی، مرکز تخصصی کلام مؤسسه امام صادق(ع) را یکی از سرمایه‌های ارزشمند حوزه در عرصه علوم کلامی دانست.

وی با اشاره به سوره مبارکه «اعلی» گفت: این سوره یادآور جایگاه عظیم پیامبر اکرم(ص) در تبلیغ معارف الهی است؛ شأنی که پس از ایشان به حوزه‌های علمیه منتقل شد تا عهده‌دار رساندن پیام غیب و معارف الهی به بشر باشند.

آیت‌الله اعرافی سه رکن بنیادین برای تبلیغ و تبیین معارف اسلامی را «تزکیه و طهارت نفس»، «آگاهی و دانش عمیق» و «بهره‌گیری از حکمت و روش‌های صحیح» برشمرد و افزود: حوزه‌های علمیه امروز در برابر امواج گسترده فکری و فرهنگی قرار دارند و بدون این سه شرط نمی‌توانند در میدان جهانی نقش‌آفرینی کنند.

وی در ادامه بر ضرورت آینده‌نگری در حوزه تأکید کرد و گفت: هیچ تردیدی نیست که آینده حوزه و جامعه با پیچیدگی‌ها و چالش‌های بیشتری روبه‌رو خواهد شد؛ بنابراین نباید منتظر شرایط بمانیم بلکه باید آتش به اختیار در مسیر هدایت انسان‌ها قدم برداریم. هر طلبه و استاد باید خود را به این سه عنصر مجهز کند تا بتواند در تحقق اهداف بلند اسلامی سهیم باشد.

مدیر حوزه‌های علمیه کشور همچنین گستره علم کلام را تشریح کرد و گفت: مرزهای کلام باید بسیار وسیع دیده شود. این علم ابتدا باید پاسخ‌گوی نیازهای درون‌مذهبی و جامعه اسلامی باشد؛ سپس در سطح جهان اسلام با انواع اندیشه‌ها مواجه است و باید معارف اسلامی را عرضه کند. گام بعدی ورود به عرصه گفت‌وگوی ادیان توحیدی است و پس از آن حوزه‌ای عام و فرادینی شامل جریان‌های الحاد نوین است که نیازمند مواجهه جدی و اندیشه‌ورزانه است.

آیت‌الله اعرافی با تأکید بر ضرورت حضور رویکرد کلامی در همه علوم اظهار داشت: روح نظام اسلامی کلام اسلامی است. حوزه باید نظامات اسلامی را با تکیه بر مبانی کلامی تبیین کند و این رویکرد باید در علوم بشری نیز جاری شود. به‌عنوان مثال در موضوعاتی چون هوش مصنوعی نباید تنها به آن به چشم ابزار نگاه کرد بلکه باید ارتباط‌های گوناگون میان این فناوری نوین و علوم اسلامی را بررسی نمود.

وی جایگاه مرکز تخصصی کلام مؤسسه امام صادق(ع) را «کانون معیار حوزه در عرصه علم کلام» خواند و افزود: ضروری است یک برنامه پنج‌ساله قوی برای این مرکز طراحی و اجرا شود تا مباحث کلامی به‌صورت مجتمع و منسجم گسترش یابد. همچنین باید به مسائل اخلاقی اهتمام بیشتری داشت؛ چراکه اخلاق پشتوانه اصلی تبلیغ و تبیین معارف است.

کلاس‌ها سنگر دفاع از اعتقادات

حجت‌الاسلام نجفی معاون آموزشی مرکز تخصصی کلام، مؤسسه امام صادق(ع) را بزرگ‌ترین و پربرکت‌ترین مجموعه کلامی کشور خواند و گفت: این مجموعه در ۳۴ سال فعالیت خود توانسته صدها متخصص کلامی تربیت کند و در خط مقدم پاسخ‌گویی به شبهات و دفاع عقلانی از اعتقادات اسلامی قرار گیرد.

وی با ارائه گزارشی از دستاوردهای آموزشی مرکز افزود: تاکنون ۵۰۴ دانش‌پژوه در سطح چهار و بیش از ۷۰۰ دانش‌پژوه در سطح سه تربیت شده‌اند که از میان آن‌ها ۴۰۰ نفر از رساله‌های خود دفاع کرده‌اند. همچنین در سطح دو ۴۵۰ دانش‌پژوه مشغول تحصیل هستند. این آمار نقش‌آفرینی مؤسسه امام صادق(ع) در تربیت متخصصان کلامی را به روشنی نشان می‌دهد.

حجت‌الاسلام نجفی همچنین به فعالیت‌های علمی و پژوهشی مؤسسه اشاره کرد و گفت: این مؤسسه نخستین نهادی است که رشته‌های کلام نوین را تدوین کرده و جریان نقد الحاد را در فضای علمی کشور پی گرفته است. بیش از ۵۰۰ عنوان کتاب در حوزه کلام و سه جلد دانشنامه از دستاوردهای شاخص این مجموعه است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به رویکرد جهادی مرکز پرداخت و اظهار داشت: ما اینجا را خط مقدم نبرد می‌دانیم؛ نبردی که در عرصه اراده‌ها و باورها جریان دارد. مأموریت ما تنها نوشتن پایان‌نامه و تولید مقاله نیست بلکه باید علم کلام را به عرصه عمل آورد. از نگاه ما هر کلاس درس یک سنگر است؛ سنگری برای دفاع از اعتقادات و همزمان فرصتی برای حمله علمی به باورهای نادرست و انحرافی.

معاون آموزشی مرکز تخصصی کلام در پایان تأکید کرد: آنچه امروز در این مؤسسه جریان دارد ترکیبی از پژوهش عمیق، تربیت نیروی متخصص و فعالیت تبلیغی جهادی است. این مجموعه تلاش دارد تا با استفاده از ظرفیت‌های علمی و معنوی خود، رسالت اصلی علم کلام را در دفاع عقلانی و منطقی از اعتقادات اسلامی محقق سازد.

دیگر برنامه‌های مراسم

در پایان مراسم عمامه‌گذاری پنج تن از طلاب مرکز امام صادق(ع) انجام شد و از دانش‌پژوهان برتر تقدیر به عمل آمد. این مراسم نمادی از اهتمام جدی حوزه‌های علمیه به تربیت نیروی متخصص و پاسداشت دستاوردهای علمی و معنوی حوزه بود.

افتتاح سال تحصیلی جدید مؤسسه آموزش عالی امام صادق(ع) نشان از تلاش مستمر حوزه‌های علمیه در تربیت متخصصان کلامی و پاسخ‌گویی به نیازهای اعتقادی و فکری جامعه دارد.