بزرگترین ظرفیت احیای اخلاق جهانی در همآوایی ادیان الهی است

به گزارش خبرنگار گروه فرق و ادیان خبرگزاری رسا، حجتالاسلام والمسلمین محمد تقی سبحانی، رئیس قطب تعمیق ایمان و باورهای دینی، در آیین اختتامیه دومین همایش بینالمللی مطالعات تطبیقی اخلاق در اسلام و مسیحیت، فلسفه برگزاری سلسله نشستهای مطالعات تطبیقی اخلاق را تشریح کرد و گفت: «برگزاری این همایشها تأکیدی است بر ضرورت استمرار این برنامهها در سالهای آینده و در مناطق مختلف. انشاءالله اهدافی که در آغاز مطرح شد، تا حدودی محقق خواهد شد.»
رئیس قطب تعمیق ایمان و باورهای دینی با تأکید بر وجود بحران اخلاق در دنیای امروز اظهار داشت: در جهان امروز هیچ تردیدی نیست که ما با مقولهای به نام بحران اخلاق در برابر انسان و انسانیت مواجهیم. این بحران اخلاقی که شاید در تاریخ به این گستردگی و عمق سابقه نداشته، همراه با قدرت تکنولوژیک، نظامی و امنیتی در دنیا، بیم و نگرانیهای جدی را نسبت به آینده بشریت پدید آورده است. آیندهای که میتواند بحرانهای دیگر را نیز به دنبال خود داشته باشد.
وی افزود: بحران اخلاق، مهمترین بحران انسانی امروز و فردای جهان ماست. شاید بتوان گفت چهار عامل بزرگ در دوران معاصر این بحران را تشدید کرده و توسعه داده است. نخست، ظهور مکاتب بشری است که پایههای نظری اخلاق را به تدریج فرسوده و بنیاد آن را با طرح تئوریهای مختلف آسیب زدهاند. دوم، نگاه حقوقمحورانه غرب پس از جنگ جهانی دوم که در نظم جدید جهانی عنصر اخلاق را فراموش کرد و به جای آن، حقوق وضعی سکولار را حاکم ساخت. سوم، سرمایهداری بیمهار و سودگرا که اخلاق را در مناسبات اقتصادی و اجتماعی به حاشیه رانده است. و چهارم، نقش رسانههای جدید که با گسترش سبک زندگی مصرفی، به تضعیف اخلاق در خانواده و جامعه دامن زدهاند.
حجتالاسلام والمسلمین سبحانی تأکید کرد: مجموعه این عوامل، جهان امروز را با بحران معنویت و اخلاق مواجه کرده است. اکنون این پرسش جدی مطرح است که چه باید کرد و راه برونرفت از این فضای پرچالش چیست؟ آیا میتوان به قدرتهای جهانی و نظم نوین برای احیای اخلاق تکیه کرد؟ پاسخ روشن است: خیر. این قدرتها خود عاملان اصلی ضد اخلاق در جهاناند و نباید انتظار احیای ارزشهای اخلاقی را از آنان داشت.
وی تصریح کرد: اعتقاد مجموعه برگزارکننده این همایش آن است که بزرگترین ظرفیت برای احیای اخلاق جهانی، در ادیان بزرگ الهی نهفته است. اگر بزرگان ادیان در یک همآوایی و همافزایی، به بازگشت به بنیادهای اخلاقی و احیای اخلاق جهانی بیندیشند، میتوان به آیندهای روشنتر برای بشریت امید داشت.
حجتالاسلام والمسلمین سبحانی خاطرنشان کرد: برای تحقق این هدف، دو دین بزرگ جهانی، اسلام و مسیحیت، باید سه اقدام اساسی را دنبال کنند. نخست آنکه اخلاق را از ساحت کلی و آسمانی به عرصه زندگی روزمره انسان بیاورند و در حیات اجتماعی و فردی حضور دهند؛ اخلاق موعظهگرایانه و کلی برای حل بحران امروز کافی نیست. دوم، بزرگان ادیان باید شبکهای از نخبگان اخلاقباور را در جهان سامان دهند؛ انسانهای بسیاری در اقشار مختلف به اخلاق ایمان دارند، اما پراکنده و بیارتباطاند. این نخبگان باید در صفی مستحکم و هماهنگ، مطالبهگر اخلاق در جهان شوند.
وی ادامه داد: نکته سوم آن است که گفتمان دینی و اخلاقی باید گفتمانی فعال، قاطع و مطالبهگر باشد. حضور انفعالی و توصیهای در برابر هجمههای ضد اخلاقی کارایی ندارد. پیام این همایشها باید این باشد که طرفداران اخلاق در دنیا باید با رویکردی تهاجمی و بدون واهمه در میدان دفاع از اخلاق حضور یابند.
حجتالاسلام والمسلمین سبحانی با اشاره به دستاوردهای این دوره گفت: همایش دوم ما در این مرحله در حال پایان است و دوستانی که با روند این همایشها آشنا هستند، مشاهده میکنند که بحمدالله این گفتمان در حوزههای فکری و دینی جای خود را باز کرده است. در این همایش اقداماتی صورت گرفت که از جمله آنها، انتشار گسترده آثار علمی در نهادهای مختلف جهانی است.
وی تأکید کرد: امیدواریم در مراحل بعدی، همراهی اساتید و بزرگان را همچنان داشته باشیم و محققان، بهویژه محققان جوان را به همیاری در این مسیر دعوت میکنیم. هدف آن است که این سلسله نشستها در مناطق مختلف جهان گسترش یابد تا صدای اخلاق و اخلاقخواهی به یک مطالبه عمومی انسانی و جهانی تبدیل شود.
حجتالاسلام والمسلمین سبحانی در پایان ضمن قدردانی از همه دستاندرکاران گفت: از همه اساتید، محققان، مدیران و همکارانی که در این مسیر یاری کردند، بهویژه مسئولان همایش، ریاست محترم دفتر تبلیغات اسلامی که همواره پشتیبان این فعالیتها بودهاند، و ریاست پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی که اداره علمی این مجموعه را بر عهده داشتهاند، صمیمانه تشکر میکنم.