فقه خبر؛ ضرورت عصر جنگ شناختی

حجت‌الاسلام والمسلمین عباس رفعتی نایینی، استاد حوزه علمیه قم، در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، با تأکید بر اهمیت ورود فقه به عرصه رسانه و خبر، اظهار داشت: امروز در عصری زندگی می‌کنیم که «جنگ شناختی» در جریان است و «جنگ روایت‌ها» یکی از اضلاع اصلی آن، محسوب می‌شود؛ دشمن با روایت‌سازی می‌کوشد شکست خود را پیروزی جلوه دهد.

وی با بیان اینکه مسئله «خبر، تولید، نشر و اعتماد به خبر» از ضروریات دنیای کنونی است، افزود: در گذشته چنین نیازی احساس نمی‌شد، اما امروز با گسترش رسانه‌ها و ارتباطات، فقه باید به صورت جدی به این حوزه ورود کند، چرا که جامعه و نظام اسلامی نمی‌تواند بدون مبانی فقهی روشن در حوزه خبر فعالیت مؤثر رسانه‌ای داشته باشد.

استاد حوزه علمیه قم تأکید کرد: ناآشنایی با «فقه خبر» موجب شده است برخی بدون در نظر گرفتن آثار اجتماعی و روانی، هر خبری را منتشر کنند، در حالی که گاه یک خبر می‌تواند آرامش جامعه یا امنیت روانی مردم را خدشه‌دار سازد؛ کارکرد خبر در امروز بسیار تغییر کرده است.

وی با بیان اینکه «تجارت خبر» نیز از مسائل نوپدید رسانه‌ای است، افزود: امروز تولید و نشر خبر به کالایی اقتصادی تبدیل شده و همانند هر متاعی در بازار خرید و فروش می‌شود؛ از این رو باید بررسی شود که این کالا چه احکام فقهی و حتی مالیاتی دارد.

حجت‌الاسلام والمسلمین رفعتی نائینی در پایان تصریح کرد: یکی دیگر از ابعاد فقه خبر، بررسی مسئولیت مدنی خبرنگار است؛ چرا که گاه یک خبر نادرست می‌تواند به حیثیت فرد یا اعتبار یک مؤسسه لطمه وارد کند. فقه باید مشخص کند در این موارد، ضمان و جبران ضرر بر عهده چه کسی است.