لزوم بازاندیشی در مبانی حکمی و قرآنی خبر/ نقدی بر صنعت جهانی رسانه
حجتالاسلام علیاصغر اسلامیتنها، استادیار گروه مطالعات فرهنگی و ارتباطات دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در گفتوگو با خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، با اشاره به ضرورت بازاندیشی در مبانی نظری خبر، اظهار داشت: ما در ظاهر در «عصر ارتباطات و اطلاعات» زندگی میکنیم، اما در واقع در «عصر فقر خبر» بهسر میبریم؛ زیرا اگرچه اقیانوسی از داده و اطلاعات در اختیار بشر امروز است، اما قطرهای از حقیقتِ خبر در آن یافت نمیشود.
وی با بیان اینکه امروز پدیدهای به نام «صنعت خبر» بر جهان حاکم شده است، افزود: خبر برای فروش تولید میشود نه برای آگاهیبخشی؛ در واقع بخشی از چرخه سرمایهداری جهانی، بر پایه «اقتصاد توجه» و مصرفگرایی رسانهای شکل گرفته است. انسان معاصر قرار نیست انسان باخبر باشد، بلکه انسان مصرفکنندهی اطلاعات است؛ مشتریای که خبر برایش جذاب و سرگرمکننده است، اما نه الزاماً آگاهیآور.
استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: برای اصلاح این وضعیت، باید از سطح نیازهای حرفهای خبرنگار و مخاطب فراتر رفت و مسئلهی خبر را در سطوح عمیقتر، از جمله «هستیشناسی خبر»، «مبانی حکمی و قرآنی خبر» و «فقه خبر» مورد واکاوی قرار داد. خبر در نگاه اسلامی مفهومی بنیادین و معرفتی است و تفاوتی اساسی با مفهوم مدرن «نیوز» دارد.
وی تأکید کرد: اگر نظریهپردازی دربارهی خبر در حوزه و دانشگاه جدی گرفته نشود، کنش رسانهای ما خواهناخواه در چارچوب الگوهای غربی تعریف خواهد شد. باید مبانی فلسفی و دینی خبر در سطح نظری تبیین شود تا در نهایت به نهادها و رفتارهای رسانهای ما جهت اسلامی و بومی ببخشد.