هویت روحانیت، فرهنگی و معنوی است، نه فنی و سختافزاری
به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجتالاسلام والمسلمین محمد عالمزاده نوری معاون تهذیب و تربیت حوزه علمیه، در تحلیلی با اشاره به انتشار گسترده کلیپی از دو برادر طلبه که در حرفه صافکاری و نقاشی خودرو مشغول فعالیتاند، تأکید کرد: طلبه موفق کسی است که در مسیر طلبگی و انجام مأموریتهای خاص روحانیت اثرگذار باشد نه کسی که در مشاغل غیرطلبگی پیشرفت کرده است.
رسانهها در بازنمایی نقش روحانیت دقت کنند
وی با اشاره به کلیپی که در روزهای اخیر در فضای مجازی منتشر شده، اظهار داشت: در این ویدئو که ظاهراً تولید سازمان صدا و سیماست دو برادر طلبه در یکی از شهرهای کشور به عنوان الگوی «طلبه موفق» معرفی میشوند؛ طلابی که با تلاش خود در کارگاه صافکاری و نقاشی خودرو فعالیت میکنند و در خلال آن بر استقلال معیشتی و حضور طلاب در عرصههای مختلف اجتماعی تأکید میشود.
معاون تهذیب حوزه علمیه افزود: این نخستین بار نیست که صدا و سیما چنین تصاویری از طلاب منتشر میکند. در سالهای گذشته نیز در برنامههای گوناگون روحانیونی معرفی شدهاند که در مشاغلی مانند دامداری، کشاورزی یا فعالیتهای صنعتی حضور داشتهاند و با عناوینی چون «طلبه کارآفرین» یا «طلبه موفق» از آنان یاد شده است.
وی اظهار داشت: در این زمینه نیاز به اصلاح نگاه و بازتعریف مفاهیم وجود دارد تا ماهیت مأموریت روحانیت دچار خلط نشود.
حجتالاسلام والمسلمین عالمزاده نوری تصریح کرد: تعبیر «طلبه موفق» نباید صرفاً به هر نوع پیشرفت مادی یا اقتصادی نسبت داده شود بلکه این عنوان باید ناظر به موفقیت در مسیر علمی، اخلاقی و تبلیغی طلبگی باشد.
وی توضیح داد: همانگونه که پزشک موفق کسی است که در درمان بیماران و ارتقای سلامت جامعه نقش ایفا کند نه کسی که در زمینهای خارج از طبابت مانند تجارت یا ورزش موفق شده باشد طلبه موفق نیز باید در عرصه علم دین، تبلیغ، تربیت اخلاقی و هدایت مردم اثرگذار باشد.
موفقیت اقتصادی با موفقیت طلبگی یکی نیست
معاون تهذیب حوزه علمیه تأکید کرد: اگرچه اشتغال و فعالیت اقتصادی از منظر معیشتی محترم است اما نباید موفقیتهای مالی یا فنی را با موفقیت طلبگی یکسان دانست.
وی افزود: طلبهای که در کشاورزی یا صنعت موفق باشد در جای خود قابل تقدیر است اما نمیتوان آن را مصداق موفقیت حوزوی دانست. همانطور که یک جراح قلب اگر در مدیریت باشگاه ورزشی موفق باشد این امر ربطی به تبحر او در پزشکی ندارد روحانی نیز اگر در حوزهای غیر از تبلیغ و تعلیم دین فعال باشد از نظر طلبگی در مسیر اصلی خود قرار ندارد.
وی با بازتعریف مفهوم «کارآفرینی طلبگی» گفت: کارآفرین در هر حوزهای کسی است که در همان عرصه نوآوری و خلاقیت ایجاد کند. بنابراین طلبه کارآفرین باید در زمینه تبلیغ دین، تربیت طلاب، یا تولید اندیشه و معارف دینی کار جدیدی بیافریند.
حجتالاسلام والمسلمین عالمزاده نوری ادامه داد: طراحی روشهای نوین تبلیغ، راهاندازی مدارس اخلاقی، ایجاد شبکههای مردمی برای ترویج دین یا تأسیس مراکز پژوهشی دینی، مصادیق واقعی کارآفرینی در حوزه طلبگی است، نه راهاندازی کارگاه فنی یا کارخانه صنعتی.
هویت روحانیت، فرهنگی و معنوی است نه فنی و سختافزاری
حجتالاسلام والمسلمین عالمزاده نوری با تأکید بر اینکه مأموریت روحانیت در جامعه، «خدمت نرمافزاری» است، گفت: روحانی باید در عرصه هدایت فکری، پاسخگویی به شبهات، ترویج معارف اسلامی و تربیت اخلاقی جامعه فعال باشد.
وی افزود: روحانیت مأموریت فنی یا اجرایی ندارد؛ شأن او هدایت و تربیت است. اگر جامعه از روحانیت انتظار داشته باشد که مشکلات صنعتی یا اقتصادی را برطرف کند در واقع ماهیت مأموریت روحانی را نادیده گرفته است.
معاون تهذیب حوزه علمیه هشدار داد: اگر روحانیت برای پاسخ به انتظارات نادرست از جایگاه اصلی خود فاصله بگیرد دچار نوعی پرتابشدگی یا گسست هویتی خواهد شد.
وی گفت: طلاب باید بدانند که ارزش و اثرگذاری آنان در اصلاح فکر و اخلاق جامعه است نه در رقابت با مشاغل اقتصادی. هرقدر هم فعالیتهای اقتصادی مفید باشند اگر به قیمت کنار گذاشتن رسالت علمی و فرهنگی روحانیت تمام شود نوعی خروج از هویت طلبگی به شمار میآید.
حجتالاسلام والمسلمین عالمزاده نوری در ادامه افزود: همانگونه که از پزشک انتظار نمیرود در زمینه ساختوساز یا ورزش فعالیت کند از روحانی نیز نباید انتظار داشت در مشاغل فنی یا خدماتی به عنوان الگو معرفی شود.
وی تصریح کرد: هر صنف جایگاه تخصصی خود را دارد. اگر روحانیت مأموریتش را رها کند و به مشاغل غیرمرتبط بپردازد همانقدر ناپسند است که یک مهندس از مهارت خود جدا شود و وارد عرصه غیرتخصصی گردد.
رسانهها باید مفهوم طلبه موفق را درست تبیین کنند
معاون تهذیب حوزه علمیه با انتقاد از برخی برنامههای رسانهای گفت: رسانهها باید در بازنمایی جایگاه روحانیت دقت کنند.
وی خاطرنشان کرد: اگر قرار است از طلبهای به عنوان فرد موفق یاد شود باید موفقیت او در عرصه علم، تبلیغ، اخلاق یا خدمات فرهنگی سنجیده شود. معرفی روحانی در قامت دامدار یا صنعتگر هرچند از جهت اخلاق کار آموزنده است اما اگر بهعنوان الگوی طلبگی معرفی شود در واقع شأن روحانیت را نادرست بازنمایی کرده است.
روحانیت مأمور تربیت و هدایت جامعه است
حجتالاسلام والمسلمین عالمزاده نوری تأکید کرد: روحانیت دارای کارویژههای مشخصی است که از تحصیلات حوزوی و تخصص در علوم اسلامی برمیخیزد. فعالیتهایی که هیچ ارتباطی با علوم دینی و مأموریتهای تبلیغی ندارند، فعالیت روحانی محسوب نمیشوند حتی اگر فینفسه کار نیکی باشند.
وی افزود: روحانی باید در خدمت هدایت و رشد معنوی جامعه باشد و نقش خود را در تربیت دینی مردم ایفا کند. هرگونه فاصلهگیری از این مأموریت به تضعیف جایگاه روحانیت منجر میشود.
معاون تهذیب حوزه علمیه در پایان یادآور شد: کارآمدی در حوزه علمیه به معنای توانایی در تبیین معارف دین، پاسخ به نیازهای فکری و تربیت نفوس انسانی است. طلبهای که بتواند در هدایت جوانان، تبلیغ مؤثر یا ایجاد حرکتهای فرهنگی نو نقشآفرینی کند مصداق واقعی «طلبه موفق» و «کارآفرین حوزوی» است.
وی تأکید کرد: همانگونه که طبیب جسم مأمور درمان دردهای بدنی است روحانی نیز طبیب روح و ایمان مردم است. اگر هر دو جای خود را عوض کنند هر دو زیان خواهند دید. بنابراین ضروری است که نگاه جامعه و رسانهها به جایگاه روحانیت بازتعریف و تصحیح شود تا مسیر خدمت طلاب در چارچوب هویت اصیل خود استمرار یابد.