پژوهشگر و فعال رسانه:
اسناد جاسوسی آمریکا یکی از منابع مهم برای شناخت جریان‌های فعال دهه شصت است
محمدی گفت: اسناد جاسوسی آمریکا یکی از منابع مهم برای شناخت جریان‌های فعال دهه شصت است که با بررسی این اسناد، بازتاب دقیق جایگاه مردمی امام و خط امام در دهه ۶۰ است.
به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، حسن محمدی، پژوهشگر و فعال رسانه در نشست جریان شناسی دهه شصت که به همت خبرگزاری رسا و با حضور اساتید جریان شناسی و صاحب نظران حوزوی در سالن شهید دهقانی این رسانه حوزوی برگزار شد با تمرکز بر منابع مستند اظهار داشت: اسناد جاسوسی آمریکا یکی از منابع مهم برای شناخت جریان‌های فعال دهه شصت است؛ زیرا در این اسناد، خط امام، جریان‌های میانه‌رو، چپ و معاند به صورت واضح و تحلیلی معرفی شدند و تصویری از نحوه تداوم خطوط فکری پس از انقلاب ارائه شده است.
وی افزود: برخی تصور می‌کنند اسناد جاسوسی محدود به سال ۵۸ است، اما به نظر من این‌طور نیست. این اسناد، مبانی و خطوطی را ترسیم کرده‌اند که استمرار آن‌ها در دهه شصت کاملاً قابل مشاهده است. بسیاری از شخصیت‌های ذکرشده در این اسناد در همان دهه یا سال‌های بعد همچنان در مسئولیت‌های کلیدی حضور داشته‌اند.
جریان‌های چهارگانه در اسناد جاسوسی
پژوهشگر و فعال رسانه حوزه ابراز کرد: در اسناد جاسوسی آمریکا چهار جریان اصلی شناخته می‌شود: جریان خط امام، جریان میانه‌رو، جریان چپ، و جریان معاند (سلطنت‌طلبان). در کنار جریان خط امام که برجسته‌ترین بخش اسناد است، جریان میانه‌رو یکی از مهم‌ترین محورهای بررسی در سفارت آمریکا بوده است.
وی با اشاره به نمونه‌ها و صفحات مختلف اسناد جاسوسی ابراز کرد: در این اسناد، افراد و گروه‌هایی چون نهضت آزادی، برخی مسئولان دولت موقت، افرادی مانند بازرگان، امیرانتظام، شریعتمداری و حتی بازماندگان رژیم پهلوی مانند درخشش و امینی در قالب «جریان میانه‌رو» معرفی می‌شوند.
محمدی افزود: در سند شماره سوم، صفحه ۳۵، به صراحت می‌گوید این جریان در روابط با آمریکا “بسیار مهربان و خوش‌بین” است و از کمک‌های واشنگتن قدردانی می‌کند. حتی در برخی موارد از سفارت درخواست می‌شود مراقب باشند کسی متوجه این علاقه‌مندی نشود؛ یعنی نوعی پوشش برای پنهان‌سازی وابستگی این جریان به غرب.
وی اضافه کرد: در سند جلد سوم، صفحه ۳۴۷ نیز آمده است «هر گروهی که علیه ملاها برخیزد، برای ما گروهی مترقی و روشنفکر محسوب می‌شود». همین عبارت نشان می‌دهد که جریان میانه رو در مبارزه تبلیغی علیه امام و جریان انقلاب، به شدت مورد حمایت و پوشش سفارت بوده است.
تساهل فرهنگی و ناسیونالیسم غیرمذهبی
پژوهشگر و فعال رسانه یکی دیگر از شاخص‌های جریان میانه‌رو را تساهل فرهنگی دانست و بیان کرد: در سند جلد نهم، گزارش مصاحبه‌ای با آیت‌الله شریعتمداری وجود دارد که در آن آمده «ایشان حجاب را امری شخصی دانسته و معتقد است زنان خود باید درباره پوشش تصمیم بگیرند». این سطح از تساهل فرهنگی در اسناد متعدد مشاهده می‌شود.
وی افزود: در کنار این، ناسیونالیسم غیرمذهبی نیز از شاخص‌های این جریان است. سفارت آمریکا در چند گزارش پیشنهاد می‌دهد که باید روی چهره‌های ملی‌گرا که از مذهب فاصله دارند سرمایه‌گذاری شود.
بی‌اعتمادی و فاصله گرفتن از مردم
محمدی در ادامه بیان داشت: اسناد فراوانی از بازرگان و امیرانتظام نقل شده که مردم را مزاحم و مانع کار دولت می‌دانستند؛ عبارتی صریح که گفته شده «مردم مزاحمند، دائم شعار و مطالبه دارند» و باعث دشواری کار دولتی می‌شوند. این نگاه ضد مردمی از شاخص‌های بنیادین جریان میانه‌رو است.
خط امام در اسناد جاسوسی؛ جریان مردمی و غیرقابل نفوذ
وی سپس به بخشی از اسناد مرتبط با امام خمینی(ره) و جریان خط امام اشاره و عنوان کرد: در این اسناد، امام خمینی(ره) پرنفوذترین روحانی میان مردم معرفی شده و بارها تأکید می‌شود که نفوذ به او یا تأثیرگذاری بر دیدگاه‌های ایشان ممکن نیست. در جلد سوم، صفحه ۱۷، آمده است که امام در برابر غرب محکم‌ترین مواضع را دارد و در سند جلد اول، صفحه ۵۷، تصریح شده که مذاکره با خمینی(ره) اساساً معنا ندارد. این بیان، نشانگر هویت مستقل و غیرقابل نفوذ خط امام از دید دشمن است.
پژوهشگر و فعال رسانه افزود: در بسیاری از گزارش‌ها، از اقدامات نهضت امام، جهاد سازندگی و دستاوردهای انقلاب یاد شده است. یکی از نقل‌ها از آقای بنی‌اسدی معاون دولت موقت بازرگان است که گفته بود: جهاد مانند خود انقلاب، معجزه است. سفارت نیز ناچار به اذعان به گستردگی خدمات جهاد سازندگی از جمله بازسازی صدها مدرسه، اعزام پزشکان و دندان‌پزشکان به مناطق محروم و خدمت به مردم شده است.
اعتراف دشمن به تأثیرگذاری معنوی انقلاب اسلامی
وی خاطرنشان کرد: در یکی از گزارش‌های فلسفی‌تر اسناد آمده است: بیهوده است که وانمود کنیم خمینی(ره) هیچ تغییری ایجاد نکرده؛ باید پذیرفت که دستاوردهای مثبت او - از جمله اعطای عزت و هدفمندی به طبقات پایین و تزریق ارزش‌های اخلاقی- موجب تغییر سیاسی و اجتماعی جدی در ایران شده است.
محمدی اضافه کرد: حتی نویسنده سند اذعان می‌کند که انقلاب اسلامی گرایش جامعه را از مادی‌گرایی به سمت معنویت و اخلاق تغییر داد و حس هدفمندی شیعی را تقویت کرد.
همکاری آشکار سفارت آمریکا با جریان‌های چپ و معاند
پژوهشگر و فعال رسانه با به همکاری‌های پنهان و آشکار سفارت با گروه‌های چپ اشاره کرد و ابراز کرد: در جلد دهم، صفحه ۳۳۲، گزارشی وجود دارد که به آموزش نظامی نیروهای مجاهدین خلق توسط افسران آمریکایی اشاره می‌کند. در آن سند آمده است که آموزش‌ها «بسیار خوب پیش می‌رود و ما از نتایج آن راضی هستیم» این نشان می‌دهد که آمریکا نه‌تنها از لیبرال‌های میانه‌رو حمایت می‌کرد؛ بلکه با گروه‌های چپ و معاند نیز همکاری داشت تا از هر دو سمت، به نظام جمهوری اسلامی ضربه بزند.
ارسال نظرات