پرونده آیتالله محمد یزدی در ساواک + اسناد
آیتالله محمد یزدی (۱۳۱۰–۱۳۹۹) پس از طی تحصیلات حوزوی در قم و فعالیت در نهضت اسلامی که چند بار به بازداشت و تبعید او انجامید پس از انقلاب وارد مسئولیتهای مختلف شد. او نماینده قم و تهران در مجلس بود، سپس به شورای نگهبان پیوست و در حوزه علمیه نیز به فعالیت آموزشی ادامه داد. یزدی از سال ۱۳۶۸ به مدت ده سال ریاست قوه قضائیه را بر عهده داشت.
آیتالله محمد یزدی یکی از چهرههای تأثیرگذار در روحانیت سیاسی ایران معاصر بود. شخصیتی که حیات او با فراز و نشیبهای سیاسی ـ اجتماعی کشور در دوران پیش و پس از انقلاب اسلامی درهم تنیده شد. او در سال ۱۳۱۰ در اصفهان به دنیا آمد و از همان نوجوانی در فضای دینی و علمی رشد کرد. برای ادامه تحصیل علوم دینی به قم رفت؛ شهری که بعدها مهمترین میدان فعالیتهای علمی، سیاسی و مدیریتی او شد. در حوزه علمیه قم، از محضر استادانی چون آیتالله بروجردی، آیتالله اراکی و بهویژه امام خمینی بهره برد و توانست به درجه اجتهاد برسد.
با آغاز نهضت اسلامی، یزدی نیز به جمع روحانیونی پیوست که علیه رژیم پهلوی فعالیت میکردند. سخنرانیهای افشاگرانه او در قم، جلسات تبیینی درباره ظلم و فساد رژیم، و ارتباط نزدیکش با مبارزان باعث شد چندین بار بازداشت و مدتی نیز تبعید شود. این سالها برای او تنها دوران مبارزه نبود؛ بلکه دورهای بود که در آن هویت سیاسی و انقلابیاش شکل گرفت و همزمان مطالعاتش در فقه و اندیشه اسلامی را ادامه داد.
پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ فصل تازهای در زندگی او گشود. یزدی بلافاصله وارد ساختارهای اجرایی نظام شد و نقش فعالی در تثبیت و شکلدهی به جمهوری اسلامی ایفا کرد. او در نخستین دورههای مجلس شورای اسلامی بهعنوان نماینده قم و سپس تهران حضور یافت و مدتی نیز بر کرسی نایبرییسی مجلس نشست. روحیه صریح، مواضع محافظهکارانه و ارتباط نزدیکش با چهرههای مؤثر نظام باعث شد بهتدریج در سطوح بالاتر تصمیمگیری نقشآفرینی کند.
یکی از مهمترین دورههای حیات سیاسی او زمانی بود که در سال ۱۳۶۸ بهعنوان رییس قوه قضائیه منصوب شد؛ سمتی که ده سال آن را بر عهده داشت.
پس از پایان دوره ریاست قوه قضائیه، او همچنان در نهادهای کلیدی نظام حضوری پررنگ داشت. عضویت در شورای نگهبان و ایفای نقش در نظارت بر انتخابات، کرسی در مجلس خبرگان رهبری و انتخاب بهعنوان رییس مجلس خبرگان در سال ۱۳۹۴ و همچنین دبیرکلی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از جمله مسئولیتهای مهم او پس از سالهای مدیریت قضایی بود. در کنار مسئولیتهای سیاسی، او فعالیت علمی و حوزوی را رها نکرد. تألیفاتی در زمینه فقه، امامت و مباحث اعتقادی ارائه کرد و تا پایان عمر در جلسات درس و مباحثه حضور داشت.
سالهای پایانی عمرش با کاهش فعالیتهای عمومی همراه شد. سرانجام آیتالله یزدی در ۱۹ آذر ۱۳۹۹ در سن ۸۹ سالگی در قم بر اثر بیماری درگذشت و در جوار حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد. رحلت او پایان زندگی روحانیای بود که بیش از شش دهه در عرصههای علمی، انقلابی، قضایی و سیاسی جمهوری اسلامی نقشآفرین بوده است؛ شخصیتی که چه منتقدانش و چه حامیانش، او را یکی از چهرههای تعیینکننده در تاریخ چهار دهه نخست جمهوری اسلامی میدانند.
در ادامه پرونده ساواک ایشان برای آشنایی بیشتر با سیره مبارزاتی این عالم مجاهد از نظر میگذرد:
ارسال نظرات