سلام بر حسین و اصحاب حسین

یکی از کلیدهای ارتباط با دیگران، آغاز کردن گفتگو و برخورد، با سلام است. سلام کردن، نوعی احترام گذاردن، اظهار ادب و تواضع است. در دین اسلام بر این مسأله، بسیار تأکید شده؛ تا بدان جا که سلام کردن، اولین حق هر مسلمان بر مسلمان دیگر است.

مردى با امام حسین ـ علیه السلام ـ برخورد کرد و در اولین کلام، بدون سلام کردن، خطاب به امام، عرض کرد: «حالتان چطور است؟ خداوند به شما عافیت عطا کند.» آن حضرت در جواب فرمود: «سلام قبل از سخن گفتن است خداوند، به شما عافیت دهد.» بعد فرمود: «به کسى اجازه سخن ندهید تا این که سلام کند.» [1]‏

خداوند به سلام کننده و جواب دهنده آن، ثواب می دهد؛ ولی ثواب سلام کننده برای پیشی گرفتنش به سلام، بسیار بالاتر از اجر جواب دهنده است.

امام حسین ـ علیه السلام ـ می فرماید :

« لِلسَّلَامِ سَبْعُونَ حَسَنَةً تِسْعٌ وَ سِتُّونَ لِلْمُبْتَدِئِ وَ وَاحِدَةٌ لِلرَّاد.

برای سلام، هفتاد حسنه [و ثواب] وجود دارد. شصت و نُه حسنه، براى سلام‏کننده و یکى، نصیب جواب گوینده است.» [2]

ولی سلام فقط در جایی نیست که مخاطبمان، انسان های زنده باشد. در زیارت قبور مؤمنین نیز سلام دادن به ارواح آنان، مورد تأکید قرار گرفته است.

پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ به صحابه یاد داده بود در وقت زیارت قبور، خطاب به ارواح مؤمنین بگویند: «السّلام علیکم أهل الدّیار من المؤمنین و المسلمین، و إنّا إن شاء الله بکم لاحقون، أسأل الله لنا و لکم العافیة : سلام بر اهل دیار از مؤمنین و مسلمین و خداوند. ما ـ إن شاء الله ـ به شما ملحق خواهیم شد. برای ما و شما از خداوند تقاضای عافیت می کنم.» [3]

در زیارت نامه های معصومین نیز آنان را با سلام، مورد خطاب قرار می دهیم؛ سلامی که نشانه پذیرش ولایت آنان است. در زیارت امام حسین، علاوه بر امام، ارواح اصحاب ایشان را هم مورد سلام قرار می دهیم:

« السَّلاَمُ عَلَیْکَ وَ عَلَى الْأَرْوَاحِ الَّتِی حَلَّتْ بِفِنَائِکَ عَلَیْکُمْ مِنِّی جَمِیعاً سَلاَمُ اللَّهِ أَبَداً مَا بَقِیتُ وَ بَقِیَ اللَّیْلُ وَ النَّهَار: سلام بر تو و بر ارواح پاکى که در حرم مطهرت با تو مدفون شدند. سلام خدا از جانب من بر جمیع شما تا ابد باد؛ تا من هستم و شب و روز در جهان برقرار است.»[4]

این سلام بر خلاف سلامی است که دو نفر در برخوردها، بر هم دارند. این سلام را بر آنان به طور همیشگی و مدام خواستاریم. اصحاب امام حسین، سزاوار این گونه سلامند. افرادی که به خوبی، بصیرت داشتند و به ندای حقیقت یاب درونی خود، عمل کردند. یارانی که امام حسین درباره آنان فرمود:

« فَإِنِّی لَا أَعْلَمُ أَصْحَاباً أَوْفَى وَ لَا خَیْراً مِنْ أَصْحَابِی.

به درستی که من یارانى باوفاتر از یاران خود نمی شناسم و بهتر از ایشان سراغ ندارم.»[5]

به خاطر همین در زیارت نامه آنها می خوانیم:

« السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا أَوْلِیَاءَ اللَّهِ وَ أَحِبَّاءَهُ السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا أَصْفِیَاءَ اللَّهِ وَ أَوِدَّاءَهُ السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا أَنْصَارَ دِینِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا أَنْصَارَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا أَنْصَارَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا أَنْصَارَ فَاطِمَةَ سَیِّدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا أَنْصَارَ أَبِی مُحَمَّدٍ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْوَلِیِّ النَّاصِحِ السَّلامُ عَلَیْکُمْ یَا أَنْصَارَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ بِأَبِی أَنْتُمْ وَ أُمِّی طِبْتُمْ وَ طَابَتِ الْأَرْضُ الَّتِی فِیهَا دُفِنْتُمْ وَ فُزْتُمْ فَوْزا عَظِیما : سلام بر شما اى یاران و دوستداران خدا. سلام بر شما اى مشتاقان و برگزیدگان خدا. سلام ما بر شما اى ناصران دین خدا. سلام بر شما اى یارى کنندگان رسول خدا. سلام ما بر شما اى یاران امیر المؤمنین. سلام ما بر شما اى ناصران فاطمه زهراء سیده زنان عالم. سلام بر شما اى یاوران ابا محمد، حسن فرزند پاک و مهربان على. سلام بر شما اى یاوران ابى عبد الله الحسین. جان من و پدر و مادرم فداى شما باد. خوشا بر احوال شما. خوشا بر آن سرزمین پاکى که در آن مدفون شُدید. شما به فوز و کامیابی بزرگ رسیدید.»[6]

زائر در اینجا خطاب به آنان با هزار آرزو می گوید:

« فَیَا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَکُمْ فَأَفُوزَ مَعَکُم

ای‌کاش با شما بودم و همراه شما به فوز و کامیابی می‌رسیدم.» [7]

--------------------------------------------------------------------------------
[1] . تحف العقول عن آل الرسول، ص 246. .( ابن شعبه حرانى؛ تحف العقول عن آل الرسول ؛جامعه مدرسین، قم، دوم، 1404 ق.)
[2] . تحف العقول عن آل الرسول، ص 248. (همان)
[3] . أبو عبدالله الشیبانی، أحمد بن حنبل، مسند أحمد بن حنبل، ج5، ص353. (أبو عبدالله شیبانی، أحمد بن حنبل؛ مسند أحمد بن حنبل؛ مؤسسة قرطبة،‌ القاهرة ، [بی تا] .)
[4] . ابن قولویه، کامل الزیارات، ص176. (جعفر بن محمد بن جعفر بن موسى بن مسرور بن قولویه‏؛ کامل الزیارات؛ مرتضوى ، نجف، اول، 1356ق.)
[5] . شیخ مفید؛ الإرشاد، ج‏2، ص91. (عکبری بغدادی، محمد بن محمد بن نعمان، شیخ مفید؛ الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد؛ کنگره شیخ مفید، قم، اول، 1413ق.)
[6] . شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، زیارت مطلقه امام حسین ـ علیه السلام ـ ، ص430. (قمى، حاج شیخ عباس؛ مفاتیح الجنان؛ انتشارات اسوه، [بی جا، بی تا.]
[7] . شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، زیارت مطلقه امام حسین ـ علیه السلام ـ ، ص430.(همان)


ی/702/ح