پیشنهاد موضوعات پژوهشی مرتبط با جهاد اقتصادی در حوزه علوم اجتماعی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، با نگاهی به سیر نام گذاری سال های گذشته از سوی مقام معظم رهبری به این نکته می رسیم که دغدغه ایشان بیشتر در حوزه اقتصاد و کار و تلاش بوده است و این مساله امسال با پیشوند جهاد که واژه ای مقدس است همراه شد.

توطئه های دشمنان انقلاب اسلامی طی چند سال اخیر در حوزه اقتصادی بوده است و نام گذاری امسال توسط رهبر معظم انقلاب به جهاد اقتصادی بیانگر الزاماتی است که حاکم اسلامی از واژه جهاد استفاده کرده است.

ایشان با این نام گذاری در واقع به ما گوشزد کردند که با سرعت بیشتری حرکت کنیم و در این مسیر تکنولوژی را به خدمت بگیریم.

جهاد اقتصادی نیازمند یک جهش و حرکت پرشتاب است از این رو می‌بایست به نحو شایسته‌ای از زمان استفاده کرد.

جهاد اقتصادی یک مفهوم عملی و عملیاتی است که نباید در بحث‌های کلیشه‌ای و ظاهری محصور شود بلکه باید با انجام مطالعات گسترده در شاخه های گوناگون علمی، دستاوردهای پژوهشی استخراج شود و در یک جمع بندی نهایی برای اجرا به کار گرفته شود.

حجت الاسلام محمد حسین پوریانی، مدیر مرکز مطالعات فرهنگی و اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا، به تشریح اهمیت جهاد اقتصادی و بخش های مطالعاتی این کلان موضع از منظر علوم اجتماعی پرداخته است.

رسا ـ اهمیت جهاد اقتصادی و کوشش علمی در این زمینه را تشریح کنید؟

ایران اسلامی در سال‌های اخیر در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، علمی و فرهنگی موفقیت‌های چشمگیری به دست آورده است و با تکیه بر توانمندی‌های بومی و تلاش دانشمندان، با عزت و اقتدار در سطح ملی و بین‌المللی بر قله‌های افتخار تکیه زده و در بعضی از علوم و فنون جزء کشورهای برتر دنیا قرار گرفته است.

توسعه اقتصادی، جبران عقب‌ماندگی‌ها و حرکت در مسیر پیشرفت بی‌تردید با عملکردهای معمول اقتصادی میسر نخواهد بود و نیازمند همت و تلاش علمی و عملی مضاعف مردم و مسئولان است.

ایران اسلامی با ظرفیت‌ها، توانمندی‌ها و منابع عظیم اقتصادی شایستگی جایگاه برتری در عرصه اقتصاد جهانی دارد که باید آحاد جامعه نسبت به کار و تولید، رشد و توسعه اقتصادی و ایجاد ارزش افزوده در هر بخش و در هر رشته‌ای که فعالیت می‌کنند توجه داشته باشند و با حضور در خط مقدم جبهه‌های اقتصادی، تحقق اهداف نظام اسلامی و موفقیت طرح‌ها و پروژه‌های اقتصادی را تضمین نمایند.

جهاد اقتصادی مقوله ای است که باید مورد مطالعه جدی قرار گیرد و محورهای اصلی، موضوعات و مبانی آن استخراج و منقح گردد.

باید راه های عملی برای از بین بردن عوامل و موانع تحقق بررسی شود تا راهگشای تحقیقات ما باشد.

جهاد اقتصادی شروعی دوباره برای نشان دادن نقش غیرقابل انکار حوزه های علمیه و دانشگاه‌ها در رشد و توسعه اقتصاد کشور است.

یکی از مهم‌ترین راه‌های عملیاتی شدن جهاد اقتصادی، توجه به علم و فناوری و افزایش علوم و دانش‌هایی است که مسیر دستیابی به ثروت و رونق اقتصادی را هموار می‌کند که ضروری است تا با پیوند پژوهش با عرصه های زندگی مردم، تحقق جهاد اقتصادی را سرعت بخشیم.

باید به لزوم دانش بنیان بودن این جهاد توجه داشت و به هدفمند بودن پژوهش‌های دانشگاهی و تقویت ارتباط دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها با دستگاه‌های اجرایی و حوزه‌های کاربردی چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی توجه داشت.

مطالعات اجتماعی می تواند به صورت گسترده مقوله جهاد اقتصادی را مورد تحلیل قرار دهد و به صورت عالمانه جواب دهد.

رسا ـ با توجه به اینکه مقام معظم رهبری عنوان جهاد اقتصادی را برای سال جدید انتخاب کردند و شاخصه‌هایی را بیان کردند، لطفا مهمترین شاخصه های این موضوع را در جهت باز اندیشی علمی بیان کنید.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در حرم مطهر رضوی در سخنرانی خود به موضوعات مهمی اشاره کردند که توجه به آنها می‌تواند راهگشای روند مطالعاتی ما باشد.

محورهایی که از این سخنرانی برداشت می‌شود به شرح ذیل است:

-دست یابی به رشد اقتصادی پیش بینی شده در برنامه پنجم توسعه

- کاهش نرخ بیکاری و افزایش اشتغال

- تلاش برای ارتقای سهم بهره وری

- آماده سازی زیر ساخت های حقوقی و قانونی

- حمایت از شکوفایی کار

- افزایش سرمایه گذاری بخش خصوصی با ایجاد تعاونی ها

- ایجاد زمینه های لازم برای صرفه جویی در مواد اساسی به ویژه آب مصرفی در بخش کشاورزی

- مشارکت دادن مردم در اقتصاد

- برخورد فعال دولت در اگاه سازی مردم

- ارائه اطلاعات به مردم در زمینه اقتصادی و مشارکت مستقیم در اقتصاد

- تاکید بر نقش رادیو و تلوزیون در ارائه اطلاعات اقتصادی به مردم

-استحکام معنوی و تدین در جامعه به خصوص جوانان

- پرهیز از حاشیه سازی در کشور

- ضرورت اتحاد ملی در کشور و همدلی مردم و مسئولین

رسا ـ لزوم انجام مطالعات و پژوهش دردنیای امروز غیر قابل انکار است، لطفا بفرمایید که در حوزه جهاد اقتصادی باید به چه نوع تحقیقاتی پرداخت و بر چه موضوعاتی تمرکز کرد؟

اتصال زنجیره تولید فکر و اندیشه با صنعت و بازار، افزایش سطح کمی و کیفی پژوهش‌ها و تحقیقات کاربردی و توسعه محور و مشارکت بخش خصوصی، از لوازم اصلی در راستای تحقق جهاد اقتصادی به شمار می‌آید.

در مقوله جهاد اقتصادی باید مفاهیم اساسی مورد بارخوانی قرار گیرد و به تحقیقات بنیادی اهمیت ویژه ای داده شود و دراین راستا استخراج مبانی نظری دیدگاه های اندیشمندانی همچون ملاصدرا، علامه طباطبایی، امام خمینی(ره)، آیت الله مصباح یزدی، مقام معظم رهبری مورد بررسی قرار گیرد.

همچنین در بخش تحقیقات بنیادی، مبانی دینی، قوت ها ، ضعف ها ، تهدید ها، راهبردها و راهکارها تحقیق و به جامعه ارائه گردد.

حوزه های علمیه وظیفه دارند تا با توجه به دستگاه فکری اسلام از آیات و روایات و نظریات دانشمندان، نظریه های نهفته در بحث جهاد اقتصادی را استخراج کنند تا چراغ راه سیاست گذاران کشور قرار گیرد.

تحقیقات کاربردی در حوزه جهاد اقتصادی نیز دارای اهمیت فراوانی است که می توان موضوعات و ریز موضوعات زیر را از منظر علوم اجتماعی مورد تحقیق قرار دهیم:

- بهره‌وری

بررسی موانع بهره وری

- روحیه جهادی

سازوکارهای تقویت روحیه جهادی در کشور

نقش مسئولیین در ترویج روحیه جهادی در جامعه

بررسی رابطه تلاش جهادی در پیشزفت اقتصادی

عدالت اجتماعی و روحیه جهاد اقتصادی

نقش خانواده ها در فرهنگ سازی جهاد اقتصادی

فعالیت اقتصادی زنان و روحیه جهاداقتصادی

سبک زندگی و جهاد اقتصادی

نفش نهاد آموزش درنهادنیه سازی جهاداقتصادی (فرصت ها و آسیب ها)

- فرهنگ کار و تلاش

ساز و کارهای ترویج فرهنگ کار در آحاد جامعه به ویژه جوانان

- اشتغال زایی

بررسی موانع اجتماعی و فرهنگی اشتغال در کشور

- کارآفرینی

بررسی موانع و راهکارهای ترویج کارآفرینی در کشور

- مشارکت مردمی

بررسی ساز و کارهای مشارکت مستقیم وفعال سازی مردم در عرصه اقتصادی

رسا ـ دستگاههای اجرایی و مدیرتی کشور چه نقشی در تحقق جهاد اقتصادی دارند؟

در زمینه اجرایی شدن جهاد اقتصادی باید افزایش مشارکت مردم و بهره‌ برداری موثر از سرمایه‌های خرد و کلان در فعالیت‌های تولیدی و اقتصادی مد نظر قرار گیرد وبرای استفاده بهینه از ظرفیت‌ها و منابع کشور برنامه ریزی شود.

در بخش مدیریتی باید ساز و کارهای اجرایی و برنامه ریزی مطالعه و بخش های لازم فعال سازی شود.

یکی از مسائل مهم در بخش موانع مدیریتی، بحث مشارکت مردمی است که باید با اطلاع رسانی دقیق اقتصادی و ارائه راهکارهای مناسب توسط رسانه ها بهسازی شود.

صرفه جویی از دیگر مباحث مهم مدیریتی کشور است که باید جایگاه اصلاح مصرف برای مردم تحلیل شود و راهکاری اصلاح الگوی مصرف بیان شده و فرهنگ سازی مناسب صورت گیرد.

نقش آموزش عالی و حوزه های علمیه نیز باید جدی گرفته شود زیر این دو مغز متفکر کشور هستند و می توانند با فرهنگ سازی زیربناهای کشور را اصلاح کنند که ضروری است سازمان های اجرایی با کمک این دو نهاد آموزشی و فرهنگی به رفع موانع کمک کنند.

برنامه ریزی واقع نگر و خدمت رسانی دو مقوله مهم در حوزه مدیریتی کشور است که باید مطالعه شود و راه کارهای ارتقای آن اموزش داده شود.

رسا ـ از اینکه وقت ارزشمند خود را در اختیار ما گذاشتید، سپاسگزاریم. /909/گ403/ع