تعارض فقه و فلسفه اسلامی ناشی از سوء تفاهم است

حجت الاسلام حسن معلمی، عضو هیات علمی دانشگاه باقر‌العلوم(ع) در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا گفت: درگیری‌ بین اهالی فقه و فلسفه و تصور تعارض بین این دو دانش به بی اطلاعی از یکدیگر برمی‌گردد یعنی فقهای اسلامی با دل و جان فلسفه نخوانده‌اند و چون برخی مباحث را مشاهده کرده‌اند که با ظاهر برخی آیات و روایات مخالف است آن را طرد کرده‌اند.

وی ادامه داد: فلسفه همچون سایر علوم دارای مطالب قابل پذیرش و یا نقد است و ای کاش فقیهان به جای طرد به نقد آن می‌نشستند و آنچه را مخالف با عقل یا نقل قطعی است کنار می‌زدند.

این محقق فلسفه اسلامی بیان داشت: اگر فقیهی در مسائل اعتقادی در فضای فکر غربی قرار گیرد و امواج شبهات عقلی آنها را ملاحظه کند، یقین دارم که حکم به باطل بودن فلسفه نمی‌دهد.

وی بیان داشت: شهید مطهری در دوران اوج مناقشات فکری قبل از انقلاب با تسلط به فلسفه توانست در مقابل لیبرال و مارکسیست بایستد و دستگاه معرفتی اسلام را تبیین کند.

این محقق علوم اسلامی در ادامه نهیبی هم به اهالی فلسفه زد و گفت: فیلسوفان افراطی که تصور می‌کنند فلسفه علم بدون اشکال و نقد است باعث شده‌اند تا مخالفان در مقابل این دانش جبهه‌گیری کنند.

وی بیان داشت: اهالی فلسفه باید به خود بقبولانند که هر چه مخالف عقل یا نقل شرعی است باید رد شود و روش ملاصدرا که مرگ بر هر چه خلاف مذاق اسلام است را نصب‌العین خود کنند.

حجت الاسلام معلمی گفت: تعارض فقه و فلسفه اسلامی را کاملا ناشی از سوء تفاهم می دانم، همچنین قائلم فلسفه غرب هم برای نقد و بررسی نیازمند درک فضای آن است.

وی با اشاره به این که طبیعت دانش فقه و فلسفه خالی از تعارض است و این فقیه و فیلسوف هستند که دچار مشکل شده اند، خاطرنشان کرد: فلسفه ای که به دنبال اثبات مبدا، معاد و نبوت است همچون آثار ابن سینا و ملاصدار نه تنها با فقه تعارض ندارد بلکه مبانی فقه را استوار و ثابت می کند.

این استاد علوم عقلی با بیان این که نباید تعارض فقه و فلسفه بزرگنمایی شود چراکه این اختلاف ها به مثابه اختلافات موجود در یک رشته است اظهار داشت: امروز با وجود فضای فکری کشور و امواج شبهات عقلی، طلاب باید با اولیات فلسفه آشنا باشند تا هم مسائل اعتقادی خود را حفظ و هم شبهات را پاسخگو باشند.

وی بیان داشت: بزرگانی همچون آیت الله جوادی املی و آیت الله مصیاح یزدی بر فلسفه خواندن طلاب تا کتاب نهایه تاکید دارند اما بیشتر از آن همچون خواندن اسفار و اشارت برای طلاب غیرعلاقمند یا طلابی که در سایر رشته های تخصصی مشغولند لازم نیست. /909/ت302/ع