رویکردهای جدید معاونت آموزش دفتر تبلیغات خراسان رضوی تشریح شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، مسائل و محورهای برنامه راهبردی 5 ساله دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم ابلاغ گردید. از 15 مسئله محوری این برنامه که از سال جاری اجرا خواهد شد، تعدادی از آنها به عنوان مسائل محوری شعبه خراسان این مرکز انتخاب شده است.

در همین خصوص گفت‌وگویی داشتیم با حجت‌الاسلام مجتبی الهی خراسانی، معاون آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و از وی جزئیات این مسائل و محورها را جویا شدیم:

رسا - لطفا رویکردهای آموزشی دفتر تبلیغات اسلامی شعبه خراسان در سال جدید را بیان کنید؟

دانش‌محوری در چشم‌انداز بیست‌ساله کشور ایجاب می‌کند تولیدات علمی، فرهنگی و آموزشی، افزایش کیفی و کمی پیدا کند و مدل‌های بومی علمی و آموزشی متناسب با نیازها و متکی به سنت‌های علمی و آموزشی کشور، طراحی شود و توسعه یابد.

از 15 مسئله راهبردی دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیة قم، 9 مسئله به عنوان مسائل راهبردی شعبه خراسان انتخاب شده است که در این میان، برخی از آنها به صورت مستقیم و برخی دیگر نیز به طور غیرمستقیم در حیطه مأموریت‌های آموزشی شعبه قرار می‌گیرد. این مسائل و محورهای ذیل آنها، اداره کل آموزشی را واداشته تا در سال جدید چند رویکرد را به طور خاص پیگیری کند. این رویکردها عبارتند از:

نخست: حرکت جدی‌تر به سمت توسعه رویکردهای بین‌رشته‌ای و مقارن در طراحی و برگزاری دوره‌های آموزشی: تصریح محورهای مأموریتی پنجساله نشان داد که جهت‌گیری ما در حرکت به سمت آموزش‌های بین رشته‌ای و مقارن، درست و منطبق با نیاز بوده است، به همین جهت با توجه به الزامات برنامه پنجساله جدید، این نگاه را در سال جاری ـ هم در عناوین رشته‌هایی که طراحی و برنامه‌ریزی می‌شود و هم در مواد درسی و محتوای رشته‌های موجود ـ تقویت خواهیم کرد.

دوم: تأکید بر محصول‌محوری در فرآیند آموزشی: امسال برنامه‌های چندمنظوره که بتواند دانش‌آموختگانی با قابلیت‌های نسبتاً متنوع تولید کند، دارای اولویت خواهد بود. در این برنامه‌ها به دنبال تربیت حوزویانی هستیم که همزمان دارای دو قابلیت و کارآیی: کارشناسی و تبلیغی با تأکید بر عرصه نقد و پاسخ به شبهات در سه زمینه وهابیت، مسیحیت و مدعیان عرفان و مهدویت باشند و بتوانند در فضای تولید محتوای تبلیغی و انجام خدمات تبلیغی تخصصی مستقیماً مؤثر واقع شوند.

سوم: استفاده از پتانسیل‌های رسمی و ظرفیت‌های توسعه‌ای حوزه در پیشبرد مأموریت‌ها و اجابت منویات مقام معظم رهبری. ما لایحه و مواد درسی چند رشته دیگر در مقطع سطح سه حوزه را به مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان تقدیم خواهیم کرد و در توسعه ظرفیت‌های علمی حوزه خراسان خواهیم کوشید. مراحل مطالعات علمی و طراحی برخی از این لوایح به طور کامل طی شده و در آستانه ارسال به مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان است و بعضی دیگر نیز مراحل تدوینی خود را می‌گذراند.

چهارم: بهره‌گیری بیشتر از ظرفیت‌های فن‌آوری. در سال جدید نسخة اصلی معالم‌مدیا ـ که بخشی از خدمات شبکة معالم است ـ رونمایی خواهد شد. این سامانه، یک حرکت جدی به سوی توسعه مخاطبان آموزش‌های ماست و از طریق شبکه جهانی وب (اینترنت)، نشست‌ها و آموزش‌های تخصصی ما در سطح جهانی پخش می‌گردد. همچنین تولید نرم‌افزارهای چندرسانه‌ای دیگری در دستور کار است. هم اکنون نرم‌افزار «حوزه و تحول» در مراحل نهایی تولید است و مجموعه برنامه‌ها، اقدامات، نشست‌ها و همایش‌های معاونت آموزش را به همراه مقالات و اَسناد قابل توجهی در این عرصه را عرضه می‌کند.

پنجم: بازسازی نهادی ساختار تشکیلاتی آموزش است که ما از شش ماهه دوم سال 90 به استقبال آن رفته‌ایم. تشکیلات آموزشی شعبه در قالب سه مرکز آموزشی و سه اداره ستادی بازسازی شدی و با ابلاغ رسمی ساختار تشکیلات توسط دفتر قم، تثبیت نهایی خواهد شد و همکاران، در قالب تشکیلات جدید سازماندهی می‌شوند.

رسا- آیا رشته‌های ذکر شده در سال جدید راه‌اندازی خواهند شد؟

با توجه به سابقة معاونت آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در برگزاری چند دوره از اغلب این رشته‌ها ـ البته با اندکی تفاوت در محتوا ـ ، ما آمادگی داریم در سال تحصیلی جدید این رشته‌ها را راه‌اندازی کنیم، اما راه‌اندازی این رشته‌ها در عمل، بستگی به پاسخ مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان دارد که بتواند در چه مدتی نظر خود را در خصوص تأسیس این رشته‌ها اعلام کند.

البته در کنار رشته‌های اصلی خود، رشته‌های یک سالة کوتاه مدت را هم در نظر گرفته‌ایم تا دانش‌آموختگان سطح سة حوزه و فعالان عرصة علم، فرهنگ و تبلیغ، در یک محور علمی یا مهارتی خاص و معیّن، کسب تخصص نمایند. ما امیدواریم این دوره‌های فشرده کاربردی مثمر ثمر باشد، و بتواند فاصلة آموزش تا فعالیت اجتماعی را کوتاه‌تر کند.

رسا- مقام معظم رهبری سال جدید را تولید ملی نام گذاشتند، نهادهای علمی در راستای عملی کردن تولید ملی چه وظایفی را بر عهده دارند؟

در سال جدید که سال تولید ملی نام گرفته، باید نهادها و مؤسسات علمی و آموزشی نیز به تولیدات علمی، فرهنگی و آموزشی خود توجه کنند و مدل‌های بومی متناسب با نیازها و متکی به سنت‌های علمی و آموزشی کشور را طراحی کرده و توسعه دهند. معاونت آموزش نیز پیشتر، الگوی خاصی برای تربیت محقق و مبلغ با نام «حلقه‌های علمی‌تبلیغی» و مواردی دیگر را راه‌اندازی کرده، اما اینها در مقابل نیاز کشور، کافی نیست.

هنوز فضای زیادی برای کار وجود دارد و ایده‌های متنوعی باید شکل گرفته، رشد کرده و با هم منسجم شوند. امیدواریم تولید ملی فقط در زمینه اقتصادی تعبیر نشود و مؤسسات علمی هم سهمی برای خود قائل شوند. همه مراکز علمی، آموزشی، دانشگاهی و حوزوی به نوعی در ساختار علمی کشور مؤثرند و هر کدام در قلمرو مأموریتی که دارند، اگر به جای تکرار صرف و اقتباس‌هایی که از روی نسخه‌های غیرپیشرفته انجام می‌شود، به فکر بازتولید این مدل‌ها باشند، یا الگوهایی متناسب با نیازشان پیش‌بینی کنند، اعتماد به نفس علمی‌آموزشی حاصل می‌شود و سکوی پرشی برای ایده‌های بزرگ‌تر و الگوهای جامع‌تر خواهد شد.

رسا- در پایان اگر نکته‌ای دارید بیان فرمایید.

مراکز علمی اسلامی و ایرانی برای مدت قرن‌ها زبانزد بوده‌اند؛ از دارالعلم‌های شیعی گرفته تا نظامیه‌های سنی و دارالحکمه‌های عباسی. البته نباید دست‌آوردهای مراکز جدید علمی دنیا را نادیده بگیریم، ولی باید بدانیم که اقتباس، همیشه عجولانه‌ترین راه برای مدل‌سازی علمی و آموزشی است.

مدل‌های آموزشی سنتی بسیار کارآ و مؤثری در حوزه‌های علمیه داشته‌ایم. می‌توان مدل‌های سنتی و نوین را درهم آمیخت و در چارچوب یک منطق علمی و از رهگذر مطالعه تجارب آموزشی و ارتقای مدل‌های بومی، به مدل‌های بهتر و مؤثرتری در مسیر علمی و آموزشی حوزه و دانشگاه دست پیدا کرد. مهم این است که چنین عزمی باشد و حاضر باشیم هزینه لازم مادی و انسانی‌، و از همه مهم‌تر، جسارت علمی را مصروف داریم و به این سمت حرکت کنیم./931/گ403/ر