تشریح مسأله سوء ظن در درس خارج آیت‌الله مرتضوی
خبرگزاری رسا ـ آیت الله مرتضوی در درس خارج خود به تشریح مساله سوء ظن و پیامدها و تبعات ناگوار آن پرداخت و با اشاره به روش و سیره حضرت رسول در این خصوص، گفت: ما اهل علم فکر نکنیم که گل سر سبدیم و همه به ما خوش بین هستند بلکه ما باید بیشتر مواظب رفتار و کردار خود باشیم تا مردم را نسبت به خویش و روحانیت دچار سوءظن نکنیم.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، آیت‌الله سیدحسن مرتضوی از اساتید خارج فقه حوزه علمیه خراسان، امروز چهارشنبه در پایان درس خارج خود، با بیان نکات اخلاقی درباره کلام امام سجاد (ع) در صحیفه سجادیه، بدگمانی را از القائات شیطان دانست.
آیت‌الله مرتضوی با بیان اینکه بدگمانی و سوء ظن از القائات شیطان است، گفت در روایات آمده است که انّ بعض الظن اثم، این کلمه با مشتقات آن در قرآن بیش از شصت بار آمده و مناسبت های آن هم از قبیل حسن ظن و سوء ظن به خدا و مؤمنین است.
استاد خارج فقه حوزه علمیه خراسان در ادامه با قرائت آیه 12 سوره مبارکه فتح گفت: در این آیه ظن سه مرتبه آمده است و این آیه مربوط به جریان حدیبیه است که پیامبر اکرم (ص) در حرکت به حدیبیه که بیعت رضوان است بیش از هزار نفر همراه ایشان بودند و پیامبر از عشایر هم خواست که در کنار ایشان باشند و شاید بعضی از این عشایر شامل فرمایش (الاعراب اشد کفرا و نفاقا)باشند که همه یا اکثر آنها گفتند این سفر برگشت ندارد، مشرکان همه تا نزدیک مدینه آمده‌اند حال چطور اینها به سمت مشرکان می روند، بنابر این از سفر باز ماندند.
آیت‌الله مرتضوی در ادامه گفت این خیال را شیطان در ذهن آنها انداخت و اینها به پیامبر و خدا سوء ظن پیدا کردند. تا جریان حدیبیه بدون هیچ درگیری واقع و ختم به خیر شد،عشایر برای عذرخواهی آمدند، هر یک بهانه‌ای آورد یکی می گفت وقت درو بود، دیگری گفت وقت سرم به کاری گرم بود، فردی گفت زن و بچه‌ام تنها و بی کس بودند و خلاصه هر یک بهانه‌ای از همین بهانه هایی که افراد بی تفاوت همیشه می آورند، ذکر کردند که این آیه نازل شد و خدا فرمود به پیامبر بگو این بهانه ها بیخود است شما سوء ظن به خدا و رسولش داشتید و بی اعتماد شدید و بد گمانی کردید شما با این گمان بد جلو آمدید که دچار خسارت شدید آنهم به دلیل مخالفت با خدا و رسول خدا است.
استاد عالی حوزه خراسان افزود: ظن منشأ گناه است، انسان اگر به شخصی بدگمان شد غیبت می‌کند، دروغ می گوید، تهمت می زند و نسبت بد می دهد. این بدگمانی که از ناحیه شیطان است نیز در اثر ضعف نفس حاصل می شود؛ القائات شیطان کار خودش را در نفس ضعیف می کند.
آیت‌الله مرتضوی با طرح این سؤال که پیامدهای عمل به گمان بد چسیت؟ گفت: غیبت کردن، تهمت زدن، دروغ گفتن و مخالفت با رسول‌الله(ص) از جمله تبعات و پیامدهای سؤ ظن است، روایات دینی درباره سوء ظن به خالق و مخلوق زیاد است که شامل بحث‌های ظن، سوء ظن، مفاسد سوء ظن و راه فرار از سوء ظن را نیز بیان کرده است. امام سجاد یک راه فرار از این مشکل را بیان کرده اند که ان شاءالله در هفته آینده متذکر آن خواهیم شد، لکن یکی از راه‌ها که در روایات بیان شده، این است که انسان دنبالش را نگیرد و تحقیق نکند. در این صورت رها می شود و ذهن از سوءظن می گردد.
آیت الله مرتضوی در انتها بیان راه فرار از سوءظن نسبت به مردم، با بیان اینکه چه کنیم در مقابل ما نیز باعث ظن مردم نسبت به خود نشویم، روایت(اتقوا من مواضع التُّهَم) را بیان کرد و به نقل داستانی از مرحوم نراقی پرداخت و گفت: روزی پیامبر(ص) در حال صحبت با یکی از همسرانش بود که یکی از صحابه را در حال عبور دید، پیامبر به او رو کرد و خواست نزدیک شود بعد فرمود این همسر من است شخص در جواب ایشان گفت ما نسبت به شما بد فکر نمی کنیم پیامبر فرمود شیطان از شما قوی تر است از همین جا که رد بشوی القائ ظن می‌کند و بر تو مسلط می شود.
این استاد درس خارج حوزه گفت: نتیجه مرحوم نراقی از نقل این داستان این است که می گوید پیامبر که پاک و معصوم است با اصحاب خود چنین رفتار می کند که مبادا لحظه‌ای در ذهن‌شان به خطا فکر کنند و دچار سوء ظن شوند، حال ما اهل علم فکر نکنیم که گل سر سبدیم و همه به ما خوش بین هستند بلکه ما باید بیشتر مواظب رفتار و کردار خود باشیم تا مردم را نسبت به خویش و روحانیت دچار سوءظن نکنیم./933/پ202/ج
ارسال نظرات