ماهواره اصلی ما در ترسیم گفتمان جامعه اسلامی، مساجد هستند
با توجّه به شئونات مختلف یک جامعه اسلامى، همواره کارکرد مسجد از امورعادى فراتر رفته، ابعاد فرهنگى، اجتماعى و سیاسى را نیز در بر گرفته است. به علاوه مساجد همیشه به عنوان کانون هم‌گرایى مسلمانان مطرح بودهاند؛ به همین دلیل هم این نهاد دینى اجتماعى با از بین رفتن یا جابجایى حکومتها، هیچ‌گاه نقش محورى خود را از دست نداده است.
مقام معظم رهبری نیز در جمع روحانیون خراسان شمالی با تأکید بر نقش مساجد و ائمه جماعات بیان کردند "من سفارش می کنم که کانون‌هاى فرهنگى - هنرى مساجد را فراموش نکنید؛ البته با همکارى بسیج. بد است که بین روحانى مسجد و بسیج مسجد، اختلاف به وجود بیاید. با همکارى بسیج، این کانون‌هاى فرهنگى - هنرى مساجد را مؤثر کنید، برایش کار کنید. بنشینید فکر کنید، مطالعه کنید و سخنى که متناسب با نیاز آن جوانى است که آن‌جا حضور پیدا می‌کند، فراهم کنید. مطالعه کنید. کتاب‌هائى وجود دارد که می‌شود از این کتاب‌ها استفاده کرد. کتاب‌هائى هست؛ بروید بپرسید، تحقیق کنید از کسانى که اهلش هستند." به نظر می آید که در اوج عصر ارتباطات نیز هنوز بهترین و سالم‌ترین و کارآمدترین رسانه مسجد است، بدیهى است آیندهشناسى مسجد براى نظام جمهورى اسلامى ایران و دیگر جوامع اسلامى یکى از ضرورتهاى مهمى است که از منظر نهادسازى و نهادمندى براى حکومت اسلامى برجستهتر مىنماید.
آن‌چه در ذیل می‌خوانید گفت‌وگویی است با حجت الاسلام حجت گنابادی نژاد، مشاور استاندار خراسان رضوی در امور روحانیت و مدیر کل اوقاف و امور خیریه خراسان رضوی، برای تشریح صحیح هرچه بیشتر سخنان مقام معظم رهبری در سفر اخیر ایشان به خراسان شمالی.
رسا _ اهمیت و نقش مساجد در شرایط خاص جهان اسلام با چه معیارهایی تعریف می شود؟
با توجه به هم‌گرایی که امروز در جهان اسلام به وجود آمده است، نقش مسجد نیز در درحال حاضر باید بر اساس گفتمان جامعه اسلامی ترسیم شود که در این راستا این موضوع در دو حوزه نگاه تمدنی و نقش مسجد در مقابل جنگ نرم قابل بررسی است که در این خصوص باید ظرفیت‌های حوزه تمدنی خودمان را در بخش‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، وقف، مساجد و ... شناسایی کنیم و سپس به بهره‌برداری از آنها در جهت منافع اسلامی اقدام کنیم.
یکی از سرمایه‌هایی که در نگاه تمدنی می‌توان به آن توجه داشت، مسجد است و از منظر دیگر نقش مسجد در مقابل تهاجم نرم دشمنان مورد توجه است که در حال حاضر با آن مواجهیم و برای مقابله در این جنگ پنهان، نیاز به ابزارهای نو و جدید و نیز ابزارهای سنتی و قدیمی داریم.
رسا _ نقش مسجد به عنوان مهم‌ترین جایگاه در مقابله با جنگ نرم دشمن چیست؟
در شرایط امروز که ما با ابزارهای نوین مانند ماهواره، اینترنت و یا به عبارتی رسانه مواجه هستیم، باید در یک ادبیات و گفتمان ارزشی و انقلابی به آنها به صورت جامع و کامل بپردازیم، که مسجد نقش اساسی در ترویج این گفتمان دارد. البته ما نباید از بستر فراهم شده در این رسانه‌ها غفلت ورزیم و نسبت به آنها بی‌توجهی کنیم.
رسا _ با توجه به سخنان اخیر مقام معظم رهبری در جمع روحانیون خراسان شمالی، تحلیل شما از سخنرانی ایشان چیست؟ مهم‌ترین شاخص‌های سخنرانی ایشان در جمع روحانیون خراسان شمالی چه بود؟
سخنرانی مقام معظم رهبری در جمع یاد شده، در واقع هشدار است و ایشان در این سخنرانی با اشاره به بهره‌وری صحیح از ابزارهای مدرن در جهت تبلیغ و کار فرهنگی برای معرفی دین اسلام به این نکته اشاره کردند که امروز یک روحانی در تلویزیون میلیون‌ها مخاطب دارد و این درحالی است که در گذشته هیچ‌گاه این فرصت در اختیار دین، روحانیت و حوزه‌های علمیه نبوده است وبه همین دلیل نباید نسبت به این سرمایه در جهت تبلیغ بی‌توجه بود.
بی‌توجهی به این فرصت‌ها در جای خود قابل بررسی است اما آن‌چه که مهم‌تر از این بی‌توجهی است، این است که توجه به فرصت‌ها و ابزارهای جدید، نباید نتیجه و ثمره‌اش بی‌توجهی، فراموشی و کنار زدن ابزاهای اصیل و بومی خودمان باشد. بهره‌وری امروز دنیای غرب ازابزارهای تبلیغاتی نوین سابقه 100 تا 200 ساله دارد و عقبه نظری آن نیز به 300 سال قبل برمی گردد، اگر به صورت فرضی از همین امروز ما همه قوا و نیروی خودمان را درجهت وارد شدن به این حوزه به کار بگیریم در واقع آنها 300 سال از ما جلوترند و این بدان معناست که نباید این ابزار جدید را نادیده گرفت.
رسا _ باز تعریف نقش‌های جدید مسجد علاوه بر کارکردهای گذشته، در شرایط امروز با توجه به تهدیدهای دشمن در حوزه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی،اقتصادی و ... به چه صورت ترسیم می شود؟
نکته مهمی که در اینجا قابل بررسی و توجه است، این است که ماهواره اصلی ما همین مساجد ما هستند، که سابقه ما در آنها به یک هزار و چهار صد سال برمی‌گردد. غربی‌ها هزار و چهارصد سال این امکان را نداشته‌اند که اگر ما مساجدمان را فعال کنیم به طور یقین در جنگ نرم همان طور که آنها 300 سال از ما جلوترند ما نیز دراین حوزه یک هزار و چهارصد سال از آنها جلوتریم.
اگر دشمن از همین امروز اراده کند که مسجد و ظرفیت‌ها و توان‌مندی‌های مساجد ما را شناسایی کند باید زمان زیادی را به این موضوع اختصاص دهد تا بتواند به هدف خودش برسد و از طرفی نیز ما امثال مساجد هم کم نداریم، اماکن مذهبی، زیارت امام رضا(ع)، دعای کمیل، ندبه، جلسات قرآن و ... ثروت و سرمایه‌های گران‌بهایی هستند که باید در نگاه تمدنی و در مقابله با جنگ نرم به این ظرفیت‌ها نیز توجه شود.
در سنگر تمدنی و مقابله با جنگ نرم، مساجد از مهم‌ترین سرمایه‌های ما هستند و به همین دلیل مساجد ما باید برای مسؤلیت‌ها و مأموریت‌های امروز، سازماندهی مجدد بشوند و این بدان معناست که آن‌چه امروز در حوزه سخت افزار و نرم افزار برای مساجد موجود است، با مأموریت‌ها، نیازها، انتظارات و مسؤلیت‌های جدیدی که برای این سرمایه ارزشمند دینی وجود دارد، متناسب نیست.
سازماندهی، احیای مجدد ظرفیت‌های مساجد و ظرفیت‌های دینی و مذهبی که در اختیار ماست، باید در رأس فعالیت‌های فرهنگی و تبلیغی امروز قرار گیرد.
رسا _ باتشکر از اینکه در گفت‌وگوی ماشرکت کردید و وقتتان را در اختیار ما گذاشتید./934/گ/ر