عملکرد صادقانه مسؤولان بهترین راهکار ترویج راستگویی در جامعه است

 حجت الاسلام علی اکبر نوایی، استاد حوزه و دانشگاه مشهد در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، با اشاره به طرح سوال رهبر معظم انقلاب نسبت به این که دروغ چقدر در بین ما رواج دارد، اظهار داشت: دروغ از زشت ترین پدیده های اخلاقی است که ترویج آن حاصلی جز انحراف مسیر جامعه ندارد.

وی گفت: دروغ به معنای اظهار سخنی است که در ظاهر راست و در باطن غیر راست است؛ در واقع دروغ، عدم مطابقت گفتار یا نوشتار با واقعیت است و نوعی بیماری روانی محسوب می شود. دروغ زمانی است که شخص از روی اراده و به قصد فریب یا برای درک یک موقعیت، تبرئه خود و یا دستیابی به قدرت و ثروت غیر واقعیت را ادعا کند.

دروغ، صفت منافق و ناشی از کج رفتاری درونی است

حجت الاسلام نوایی با بیان این که انسان سالم اهل دروغ نیست، افزود: دروغ، صفت منافق و ناشی از کج رفتاری درونی است اما با توجه به این که فطرت بشر دوست دار نیک رفتاری است، شخص دروغگو برای این که مطابق فطرت عمل کند، در ظاهر چیز دیگری را جلوه می دهد.

این پژوهشگر حوزوی تصریح کرد: دروغ، سبب به هم ریختن و هلاکت جامعه است، خصوصا اگر از ناحیه سیاستمداران باشد جامعه را نابود می کند و با سلب اعتماد مردم، نسبت به دین داران و رجال سیاست بدبینی ایجاد می کند.

وی با بیان این که در آیات و روایات بسیار از دروغگویی نهی شده است، افزود: خداوند در آیه 105 سوره نحل، افترا بستن و دروغ گفتن را از نشانه های افراد بی ایمان و نفاق باطنی معرفی می کند. پیامبر اسلام(ص) نیز می فرمایند «دروغ باعث گمراهی و گمراهی باعث آتش است.» به فرموده ایشان، «همه بدی ها در یک خانه جمع شده و کلید آن دروغ است».

حجت الاسلام نوایی با بیان این که دروغ ممکن است در قالب نوشتار، اشاره و موضع گیری باشد، ادامه داد: نبی مکرم اسلام(ص) در حدیث دیگری می فرمایند «اگر مؤمن بدون عذر دروغ بگوید هفتاد هزار ملک او را لعنت می کنند». بنابراین قبح دروغ از نظر عقل، فطرت، شرع، عرف و آیات و روایات، امری مسلم است.

وی با اشاره به رواج دروغ در بخش های مختلف اجتماعی، ابراز داشت: دروغ حداقل در سطح زبان و گفتار، در حوزه اقتصاد و بنگاه های تجاری، بسیار عادی و وسیله کسب درآمد شده است؛ همچنین در روابط خانوادگی، نظام حقوقی خصوصا حق الناس و سیاست که وعده های دروغ، ابزار جمع آوری رأی شده و ضربات مهلکی بر پیکر جامعه وارد می کند.

استاد حوزه و دانشگاه مشهد خاطرنشان کرد: در عرصه تبلیغ دین نیز دروغ زمانی مصداق می یابد که مبلغ در ظاهر چیزی را می گوید که خود در واقع بدان عمل نمی کند.

دروغگویی از صفات یهود است

وی با اشاره به این که قرآن دروغگویی زیاد را صفت یهود می داند، افزود: مذهب سازی هایی که در جامعه وجود دارد نوعی دروغ نمایی است.

حجت الاسلام نوایی در تشریح ریشه های دروغگویی اظهار داشت: معمولا اخلاقیات از بالای هرم حاکمیت سرازیر می شود بنابراین زمانی که مردان سیاست به سمت دروغ بروند، مردم نیز خواه ناخواه تحت تأثیر قرار می گیرند. رهبر معظم انقلاب بارها به مسؤولان فرمودند وعده دروغ ندهید اما رعایت نمی شود.

حوزه، دانشگاه و صداوسیما متناسب با شأن نظام مروج اخلاق اسلامی باشند

وی گفت: پس از انقلاب آنگونه که باید برای اخلاق، کاری نشده است؛ حوزه، دانشگاه و رسانه که سه نهاد بسیار اثرگذار در این عرصه هستند نتوانسته اند متناسب با شأن نظام اقدام در خوری انجام دهند.

این پژوهشگر حوزوی، پرورش نسلی که به دروغ عادت دارد را مهمترین آسیب ترویج دروغگویی در جامعه دانست و گفت: به عنوان نمونه، حوزه می تواند با سر فصل های اخلاقی برای فرصت های تبلیغی ماه رمضان یا محرم و صفر طراحی های مطالعاتی داشته باشد. رسانه از کارشناسان مذهبی آگاه و اهل عمل استفاده کند؛ صداوسیما مدعی فرهنگ اسلامی است ولی در عمل فمینیسم را رواج می دهد، وقتی سریال ها سرشار از انحراف از مسیراسلام است چگونه انتظار داریم جامعه درست تربیت شود؟

وی یادآور شد: همچنین زمانی که امر به معروف و نهی از منکر به معنای واقعی کلمه غفلت می شود رذایلی چون دروغ در جامعه رواج می یابد در حالی که به فرموده معصوم(ع)، امر به معروف و نهی از منکر، فریضه بزرگی است که از سوی آن همه واجبات اقامه، راه ها امن و کسب ها حلال می شود.

حجت الاسلام نوایی در مورد راهکارهای جلوگیری از دروغگویی، ابراز داشت: در سیاست، مردم باید مسؤولان، رییس جمهور و نمایندگانی را انتخاب کنند که صادق و مؤمن و متعهد باشند، از سوی متولیان اجتماع نیز باید کار فرهنگی انجام شود.

صداقت، کلید هدایتگری است

استاد حوزه و دانشگاه مشهد در ادامه، صمیمیت، محبت، محبوبیت و هدایتگری را از مهمترین آثار و برکات راستگویی برشمرد و گفت: قران کریم اکیدا ما را سفارش می کند که «کونوا مع الصادقین»، با صادقین باشید چرا که انسان ها طالب فضیلت اند. صدق، صفت رسولان الهی است.

وی تأکید کرد: اصلاح مدیران و مسؤولان و عملکرد صادقانه آنان بهترین راهکار ترویج راستگویی در جامعه است./930/ت302/ب