غدیر هویت و مؤلف شیعه است / شعر از مهم‌ترین عوامل انتقال واقعه غدیر بوده است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام محسن الویری، استاد حوزه و دانشگاه شب گذشته در دوره کوتاه مدت غدیر شناسی که در شبستان نجمه خاتون حرم مطهر حضرت معصومه(س) برگزار شد، با بیان این‌که هویت افراد به صورت تدریجی شکل می‌گیرد، گفت: ایرانیان به یکباره عاشق و پیرو اهل‌بیت(ع) نشدند بلکه چندین قرن طول کشید تا اسلام را پذیرفتند.
وی ادامه داد: هویت ذره ذره در جامعه و فرد نهادینه می‌شود، البته هویتی که دیگران به فرد نسبت می‌دهند به یک‌بار صورت می‌گیرد، برای مثال تفکر این‌که شیعیان رافضی هستند تدریجی صورت نگرفت بلکه یکباره با جعل نسبت داده شد.
استاد حوزه و دانشگاه با بیان این‌که غدیر عامل هویت بخشی شیعیان بود، اظهار داشت: غدیر یک مؤلف هویت برای شیعیان است، غدیر افزون‌بر این‌که با روایت «من کنت مولا فهذا علی مولا» تجلی پیدا کرد، شعر نیز از دیگر محافل انتقال فرهنگ غدیر در میان مردم بود و این روش از مهم‌ترین و بارزترین محافل در انتقال مفهوم غدیر بوده است.
شعر یکی از مهم‌ترین عوامل انتقال واقعه غدیر بوده است
وی افزود: عنصر شعر در سرزمینی که حدیث غدیر و آیات اکمال دین صادر شد یک عنصر بسیار بنیادی، مهم، تعیین کننده و هویت بخش بود، شعر در صدر اسلام مهم‌ترین و اصلی‌ترین عنصر هویت بخش در میان عرب‌ها به شمار می‌رفت، اگر جامعه‌ای اهل شعر و ذوق نباشد آن شعر و اثر هنری جاذبه خود را نخواهد داشت ولی عرب‌ها چون اهل شعر بودند هنر اثر بخشی لازم را داشت.
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به این‌که معجزه پیامبر اکرم(ص)، قرآن کریم چون از جنس زبان است خصلت جاودانگی پیدا کرده است، خاطرنشان کرد: اگر قرآن همانند عصای موسی و یا دم مسیحی بود مسلماً تا آخر جاودانه نمی‌ماند چرا که معجزه این انبیای الهی لحظه‌ای بود از این‌رو نمی‌توان معجزه لحظه‌ای را تا قیامت نگه داشت.
شاعران نماد قبیله‌های عرب بودند
وی تصریح کرد: معجزه هر پیامبری بر اساس فرهنگ آن قوم بوده است و چون عرب‌ها از نظر شعر سر آمد بودند معجزه نبی اکرم(ص) نیز یک معجزه زبانی همانند قرآن بوده است، در زمان رسول‌الله(ص) فن رایج مهارت‌های زبانی در قالب شعر تجلی پیدا می‌کرد، حتی شعر در میان عرب‌ها به قدری مهم بود که هفت شعر معروف و سر آمد خود را در خانه کعبه آویزان کرده بودند.
این پژوهشگر حوزوی با بیان این‌که وقتی شعرای زمان نبی اکرم(ص) به معجزه بودند قرآن اعتراف کردند مردم نیز این معجزه را پذیرفتند، بیان کرد: هر قبیله شاعری داشت و این شاعران نماد قبیله بودند، حتی یک شعر می‌توانست شکست را تبدیل به پیروزی کند، در پایان بسیاری از متون تاریخی عرب‌ها یک شعر بیان شده است و بیشتر سخنان و رجزها آن‌ها در قالب شعر منتقل می‌شد.
وی تأکید کرد: یکی از مجراهای غدیر از آغاز شعر بود و شعری که حسان بن ثابت سرود به صورت کامل معنی «من کنت مولا فهذا علی مولا» را در میان مردم منتشر کرد، علامه امینی جلد نخست الغدیر خود را به بیان شعر اختصاص داده است، در سال‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز مجموعه‌ها زیادی درباره غدیر خم تألیف شده است.
حجت‌الاسلام الویری تعداد شاعران قرن نخست هجری که درباره فضیلت غدیر شعر سرودند را پنج نفر دانست و گفت: در قرن‌های بعد تعداد شاعران غدیر همواره رو به فزونی بوده و هر سال تعداد شاعران غدیر بیشتر از سال‌های دیگر می‌شوند و به سبب قابلیت شعر فرهنگ غدیر، اهل‌بیت(ع)، اعتقاد به حضرت علی(ع) و پایبندی نسبت به ولایت ایشان در میان مردم منتشر شد.
شیعه حقیقی افزون‌بر اقرار زبانی در عمل نیز پیروی خود از ائمه را نشان می‌دهد
وی یادآور شد: حسان بن ثابت در شعرهای خود می‌گوید «پیامبر در غدیر خم ندا داد، ای مردم گوش کنید، مولای شما کیست؟ همه جواب دادند خدا مولا ما است و تو پیامبر ما هستی و ما نسبت به این ولایت سرپیچی نمی‌کنیم، پس از اقرار مردم پیامبر(ص) فرمودند (ای علی برخیز) هر کس من مولا او هستم علی ولی و مولا او است ای مردم پیرو واقعی او باشید، سپس پیامبر(ص) دعا کردند، خدایا هر کس یار علی است او را یاری کن و هر کس دشمن او است با او دشمن باش».
استاد حوزه و دانشگاه درباره اشعار دوره متأخرین درباره غدیر خم به دیوان شعر حسن کاشی اشاره کرد و اظهار داشت: حسن کاشی از علما و شاعران قرن هفتم بوده است که تمام دیوان شعر او درباره امیر مؤمنان(ع) سروده شده است، البته بیشتر شعرهای او درباره آیات سوره مائده که این آیات نیز درباره حضرت علی(ع) در زمان پرداخت انگشتر به فقیر در نماز نازل شده است.
وی در پایان با تأکید بر این‌که شیعه واقعی افزون‌بر اقرار زبانی در عمل نیز پیروی کردن از اهل‌بیت(ع) را نشان می‌دهد، بیان کرد: در تشیع صرف اعتقادت کافی نیست بلکه پیوند قلبی و درونی نیز نقش آفرینی می‌کند، شیعه تنها در ذهن و زبان خود نسبت به ولایت امام علی(ع) اقرار نمی‌کند بلکه با عمل نیز این تفکر را نشان می‌دهد./993/پ202/ن