سیاستگذاری علم و تکنولوژی در جمهوری اسلامی آسیب شناسی شد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، میزگرد «آسیب شناسی سیاستگذاری علم و تکنولوژی در جمهوری اسلامی» در ادامه نخستین همایش ملی فرهنگ و تکنولوژی عصر روز یک‌شنبه بیست و یکم اردیبهشت ماه در سالن جابر بن حیان دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد.
بر اساس این گزارش در این نشست ابتدا احمد نادری، عضو هیأت علمی علوم اجتماعی دانشگاه تهران ضمن انتقاد از این مسأله که افرادی سیاستگذاری علم و تکنولوژی در کشور ما را به‌عهده دارند که تحصیلات‌شان در زمینه‌های فنی، پزشکی و دامپزشکی است، گفت: آسیب این است سیاستگذاری علم و تکنولوژی در جمهوری اسلامی با تکنیک زدگی عجین می‌شود.
وی با بیان این‌که مبنای توسعه از اندیشه روشن‌گری در قرن 18 و 19 درآمده است، به تبیین پیش‌فرض‌های اندیشه توسعه پرداخت و گفت: همچنان اسیر این پیش فرض‌ها هستیم.
نادری چراغ راه قراردادن عقل، تجربه باوری، علم باوری، جهان شمولی، پیشرفت، فردباوری و سکولاریسم را به‌عنوان پیش‌فرض‌های اندیشه توسعه مطرح کرد و اظهار داشت: منظور از تجربه باوری آن است که هرچه حواس انسان می‌گوید، اصالت دارد، پیش فرض اصالت از دل پیش فرض‌های دیگر بیرون می‌آید.
عضو هیأت علمی علوم اجتماعی دانشگاه تهران افزود: روزگاری اروپا غیر پیشرفته بود و در قرون وسطی زندگی می‌کرد و کلیسا بر همه شؤون زندگی مسلط بود، سپس اتفاق بنیادینی افتاد و بر مبنای این اسطوره تاریخی تمام ملل دیگر باید راهی را که اروپا رفت را طی کنند تا به توسعه برسند.
رییس سابق جهاد دانشگاهی تهران با بیان این‌که در دسته بندی نظرات دو نظر وجود دارد، ابراز داشت: یک نظر معتقد است که تکنولوژی می‌تواند به‌عنوان یک امر مستقلی از فرهنگ فرض شود و نظر دیگر تکنولوژی را بخشی از فرهنگ می‌داند و من هم تکنولوژی را جزیی از فرهنگ می‌دانم.
وی با بیان این‌که نقشه جامع علمی کشور اول تا آخرش تکنیک سالاری، تکنیک محوری و فن سالاری است، افزود: قرار بود به یک راه متفاوت بیندیشیم اما در دامان توسعه غربی افتادیم.
در ادامه این نشست طباطباییان، عضو هیأت علمی مدیریت تکنولوژی دانشگاه علامه طباطبایی و رییس پژوهشکده مطالعات فناوری ریاست جمهوری در این نشست مهم‌ترین آسیب سیاستگذاری علم و تکنولوژی در جمهوری اسلامی را عدم یا ضعف در تقسیم کار و وظایف بین نهادهای درگیر این مسأله دانست و ابراز داشت: در این مسأله تا حد زیادی به‌صورت جزیره‌ای کار می‌کنیم و این عدم هماهنگی سبب بروز مشکلات شده است.
برپایه این گزارش نادری، عضو هیأت علمی علوم اجتماعی دانشگاه تهران در این نشست با بیان این‌که در صد سال اخیر یا بیشتر بین دو مفهوم و متغیر "تأخر فرهنگی" و "تکنوپلی" در نوسان بودیم، اظهار داشت: تأخر فرهنگی یا واپسماندگی فرهنگی آن است که در اثر پدیده نفوذ فرهنگی یک وجهه از فرهنگ وارد فرهنگ دیگر شود و وجهه دیگرش وارد نشود که این حالت به‌وجود می‌آید، این‌که تکنیک را وارد کردیم اما فرهنگ استفاده از آن را هنوز نداریم، حالتی از تأخر فرهنگی است.
وی ابراز داشت: تکنوپلی موقعیتی است که تکنیک برتر از همه چیز تلقی می‌شود.
رییس سابق جهاد دانشگاهی تهران با اشاره به این‌که از زمان مواجهه با غربی‌ها تا کنون بین این دو مفهوم و متغیر هستیم، اظهار داشت: اگر اینطور پیش برویم، به جایی نمی‌رسیم، بلکه به جای بد هم می‌رسیم.
نادری با اشاره به این‌که پس از جنگ هشت ساله وارد بحث توسعه شدیم و سیاست‌های تعدیل اقتصادی به‌طور کامل با رویکرد لیبرال و در بحث مادی توسعه محور بودیم، افزود: اگر بخواهیم با این تفکر جلو برویم، باید خود را برسانیم به آنجا که غربی‌ها رسیدند درحالی‌که نظام سرمایه‌داری شکست خورده است و در بحث‌های انسانی و اجتماعی خودشان هم مانده‌اند.
رییس سابق جهاد دانشگاهی تهران در ادامه تأکید کرد: جمهوری اسلامی باید به‌طور جدی این پروسه را متوقف کند و جور دیگری پیش برود.
برپایه این گزارش در ادامه این نشست ابراهیم سوزنچی، عضو هیأت علمی مدیریت دانشگاه شریف با اشاره به این‌که از انقلاب صنعتی به بعد فناوری توسعه پیدا کرد و پنج انقلاب صنعتی رخ داد، تصریح کرد: کشورهایی که در هر برهه توانستند جلو بروند، تکلیف‌شان با انقلاب‌های فناوری را روشن کردند اما ما تکلیف‌مان را با این انقلاب‌ها نمی‌دانیم، باید تکلیف خود را با انقلاب‌های فناوری دنیا مشخص کنیم.
در ادامه این نشست نادری، عضو هیأت علمی علوم اجتماعی دانشگاه تهران در پاسخ به سؤالی با بیان این‌که باید به سمت یک بومی گرایی حرکت کنیم، در تشریح دو نوع برخورد با بومی گرایی ابراز داشت: یک عده گفتند اینها سیاسی است؛ ما یک تجربه جهانی داریم و باید آن را چراغ راه خود قرار دهیم که این رویکرد را مورد نقد قرار دادم، عده دیگری گفتند هرچه هست را باید دور بریزیم که این اشتباه است، باید حد وسط را گرفت بدان معنا که تجربیات جهانی را دور نمی‌ریزیم و با توجه به ساختار فرهنگی خود باید آنها را بیاوریم، استفاده کنیم و یک پارادایم جدید را خلق کنیم./956/پ201/ص