سلسله نشست های تاریخ شفاهی کتاب برگزار شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، سلسله نشست های تاریخ شفاهی کتاب بعدازظهر امروز 26 آبان ماه در سرای اهل قلم برگزار شد، در این نشست دکتر غلامرضا عزیزی، معاون سازمان اسناد و کتابخانه ملی، بهناز زرین کلکی، مدیر کل اطلاع رسانی و ارتباطات سازمان اسناد و کتابخانه ملی، شفیقه نیک نفس، رئیس گروه تاریخ شفاهی  حضور داشتند.

غلامرضا عزیزی در ابتدای نشت بیان داشت: تاریخ شفاهی گونه ای جدید از روش های تاریخ نگاری است، تاریخ شفاهی به دوران جدید یعنی قرن بیستم بر می گردد، که برای جمع آوری اطلاعات از ضبط صوت استفاده می کردند و مصاحبه با افرادی انجام می شد که در آن واقعه خاص و مدنظر حضور داشتند، این روش به سرعت به یک روش در تاریخ نگاری تبدیل شد.

معاون سازمان اسناد و کتابخانه ملی در ادامه گفت: مورخان غالبا با دید تردید به تاریخ شفاهی شفاهی نگاه می کنند و بزرگترین مشکل در تاریخ شفاهی بحث راستی آزمایی بوده که پاسخ کسانی که در حوزه تاریخ شفاهی فعالیت می کنند؛ این است که در تمام آثار مکتوب تاریخی این تردید وجود دارد.

وی بیان داشت: در یک دهه اخیر بسیار دیده شده  افرادی جذب شده اند تا تاریخ شفاهی را جمع آوری کنند. مانند تاریخ شفاهی گریم، تاریخ شفاهی دوبله و غیره، در اغلب این پروژه ها چون فقط با یک نفر از اساتید این رشته ها مصاحبه انجام شده به نظر می رسد قید عنوان تاریخ شفاهی به این مصاحبه ها درست نباشد.

شفیقه نیک نفس به تاریخچه تاریخ شفاهی در ایران پرداخت و گفت: در ایران تاریخ شفاهی محصول انقلاب اسلامی ایران است. به سرعت بعد از انقلاب، به دلیل اینکه وقایع ثبت شود در ایران و خارج از کشور مصاحبه هایی انجام شد تا تاریخ انقلاب ثبت شود، یکی از اولین مراکز در این زمینه بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی بود و سعی کرد تاریخ انقلاب را از دهه چهل تا وقوع انقلاب را ثبت نماید و نقش روحانیت در پیروزی انقلاب را نشان دهد.

رییس گروه تاریخ شفاهی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی در ادامه گفت: سازمان اسناد و کتابخانه ملی در زمینه تاریخ شفاهی، فعالیت خود را از سال 71 در جایگاه آرشیو ملی شروع کرد. آرشیو ملی یک سازمان مادر است که می خواهد به سوالات پژوهشگران در حوزه های مختلف تاریخی پاسخ دهد، بعد از آن سازمان های مختلف بعد از جنگ شروع به این فعالیت کردند.

بهناز زرین کلکی گفت:  یکی از چالش هایی که در آرشیو با آن مواجه هستیم  بحث اطلاع رسانی است. وقتی قرار است آرشیو تاریخ شفاهی تاسیس شود، ابتدا مصاحبه ای انجام می گیرد فرد مصاحبه گر دعوت می شود و گفتار نویسی انجام می شود و ضمایمی از خودشان  را بعضی مصاحبه شونده ها در اختیار مصاحبه گر قرار می دهند، در این جا کار شروع شده و باید اطلاعات جمع آوری شده در سیستم ثبت شوند.

مدیر کل اطلاع رسانی و ارتباطات سازمان اسناد و کتابخانه  ملی در ادامه از نرم افزارهای موجود  در این زمینه گفت: سیستم رسا متن را ارائه می دهد و نوار و صوت را به صورت جداگانه ارائه می دهد. در زمینه اطلاع رسانی تاریخ شفاهی نیازمند هستیم از نرم افزاری استفاده کنیم که از چندین بعد کاربرد داشته باشد، در خارج از ایران نرم افزارهای Atlas ، Frame Work ، Hyper Search وجو د دارند که در دنیا مطرح هستند،  این نرم افزارها تحلیل و تجزیه داده ها را انجام می دهند، وی درباره این نرم افزارها توضیحات مفصلی را ارائه کرد.

غلامرضا عزیزی در ادامه بیان داشت: یکی از دلایلی که در ابتدای دهه 70 سازمان اسناد ملی ایران را به سمت واحد تاریخ شفاهی سوق  این بود که به  پژوهشگران کمک کند تا قسمت های مفقود تاریخ را شناسایی کنند.

شفیقه نیک نفس اهداف اصلی سازمان اسناد و کتابخانه ملی را بیان کرد و گفت: اهداف سازمان جمع آوری اسناد تاریخی، پردازش، حفظ و نگهداری، و اطلاع رسانی است.

وی در ادامه گفت: سازمان اسناد بیش از 2000ساعت مصاحبه را جمع آوری کرده است،  می خواهیم با بسترسازی که انجام می دهیم بتوانیم مصاحبه های سازمان ها ی دیگر را جمع آوری کنیم زیرا سازمان ها اشرافی بر نگهداری این منابع ندارند و طریقه حفظ و نگهداری این منابع بسیار مهم است.

وی درباره انواع مصاحبه ها گفت: از سال 71 شروع به کار کرده ایم و تا به حال با 600 نفر از مفاخر مصاحبه صورت گرفته است. مصاحبه ها شخصیت محور بود و در حال حاضر به سمت موضوع محور قدم گذاشتیم. موضوع مصاحبه ها بیشتر پزشکی، سینما، نقاشی، خاطرات سیاسی و غیره است. یکی از ضروریات در انجام مصاحبه ها با افراد، ایجاد حس اعتماد مصاحبه شونده به سازمان اسناد ملی است که به راحتی بدست نمی آید.

زرین کلک در انتهای نشست گفت: اگر قرار است تاریخ شفاهی یکپارچه گردد باید همگرایی ایجاد شده و نرم افزارهایی باشد که اطلاعات گرد آوری شده را پوشش دهد و این امر به وسیله یک نرم افزار واحد امکان پذیر خواهد بود./817/پ201/ب4