ویراست دوم کتاب فرهنگ اصطلاحات علم کلام در بازار نشر
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، تبیین و دفاع از عقاید دینی و پاسخ به شبهه‌ها از وظایف اصلی علم کلام است. استاد شهید مطهری این علم را اینگونه تعریف می‌کند: علم کلام علمی است که درباره عقاید اسلامی، یعنی آنچه از نظر اسلام باید به آن معتقد بود و ایمان داشت، بحث می‌کند، به این نحو که آنها را توضیح می‌دهد، درباره آنها استدلال و از آن دفاع می‌کند.
این کتاب ویراست دوم فرهنگ اصطلاحات علم کلام است. این اثر نه معجم علم کلام است و نه دانش‌نامه کلامی، بلکه تعریفهای معتبری که از واژه‌ها و اصطلاحات کلامی در کتب مختلف متکلمان به خصوص آثار استاد شهید مطهری وجود دارد، فهرست شده و در حدی بیش از فرهنگ لغت کلامی و دامنه‌ای کمتر از دانش‌نامه، توضیح داده شده است.
این کتاب از یک مقدمه و سه بخش کلام اسلامی، کلام جدید و ادیان و مذاهب گردآوری شده که هر بخش عناوین مختلفی را توضیح می‌دهد.
در بخشی از مقدمه این کتاب آمده است: «ارزش و شرافت علم کلام مرهون موضوع آن (ذات و صفات الهی) است. از این‌رو آموزه‌های این علم، در معرفت به آفریننده جهان هستی و نظام حاکم بر آن نقشی منحصر به فرد دارد. با توجه به وسعت و تنوع اصطلاحات علم کلام و پیچیدگی واژگان مختلفی که گستره این علم را تشکیل می‌دهند، راهیابی به هویت معرفتی و ساختاری آنها منوط به تبیین و تعریفی روان برای واژگان یاد شده است. این کتاب بر همین مبنا و با رویکردی به آثار اندیشمندان و متکلمان اسلامی به ویژه استاد شهید مطهری با عنوان فرهنگ اصطلاحات علم کلام طراحی و تدوین شده است.»
هدف اصلی این کتاب شرح اصطلاحات کلام اسلامی است که بیشتر نیز بر آنها تمرکز نموده است؛ اما با توجه به گسترش مسائل جدید کلامی در جوامع علمی، مهم‌ترین اصطلاحات آن نیز افزوده شده است. از دیگر واژه‌هایی که در این اثر بررسی شده، آشنایی با ادیان توحیدی و فرقه‌های اسلامی است که مباحث کلامی به آنها برمی‌گردد، بدان امید که این اثر برای دانشجویان، طلاب و سایر پژوهندگان این علم، مفید افتد.
مولف در بخش اول از عناوینی همچون «ابداع، ابدی‌بودن خداوند، اختیار، اراده الهی، الهام، امامت، امر بین‌الامرین، ایدئولوژی، ایمان، بدن مثالی، تجرد روح، تکفیر، توسل، جهان‌بینی، حدوث و قدم، حیات الهی، رؤیت خداوند، شرک، شفاعت، عالم ذر، فیض الهی، کلام الهی، نظام احسن و ولایت فقیه» بحث می‌کند.
نویسنده در باب ولایت فقیه درباره فلسفه حاکمیت فقیه نوشته است: «واگذاری مدیریت جامعه به مجتهدان عادل در بیان معصومان علیهم‌السلام مورد تأکید و تصریح واقع شده است. نکته مهم آنکه تفاوت ماهوی حکومت فقیه با دیگر انواع حکومت، در دو رویکرد الهی و اومانیستی این حکومت دارد. به تعبیر ابن‌خلدون، اگر قوانین را عقلا و حاکمان وضع کنند، سیاست عقلی نامیده می‌شود، اما اگر از طرف خدا و شارع مقدس وضع شده باشد، سیاست دینی است که مفید به حال دنیا و آخرت است.»
نویسنده بخش دوم موضوعات «پلورالیسم دینی، تجربه دینی، تجربه‌گرایی، دین، دین و اخلاق، دین و جامعه، زبان دین، عقل و دین، علم و دین، فمینیسم، کلام جدید و هرمنوتیک» را مورد بررسی قرار داده است.
بخش سوم مباحث «اسلام، اسماعیلیه، اشاعره، امامیه، اهل حدیث، اهل سنت، بابیت، بهائیت، ثنویت، خوارج، دین زرتشت، زیدیه، شیخیه، صابئین، قدریه، مرجئه، مسیحیت، معتزله، وهابیت و یهودیت» را در خود جای داده است.
در این کتاب عقاید بهائیت مورد بررسی و نوشته شده است: «بهائیت درباره قیامت هر چند از معاد یاد می‌کنند، عملا قیامت را معتقد نیستند و آن را امری موهوم می‌دانند. در بیان، واحد هشتم، باب نهم آمده است: «روز قیامت روزی است مانند کل ایام شمس، طالع می‌گردد و غارب؛ یا در واحد دوم، باب هفتم آمده است: قیامت عبارت است از وقت ظهور شجره حقیقت در هر زمان و به هر اسم.»
علاقه‌مندان جهت تهیه این کتاب می‌توانند با شماره تلفن 37740004 ـ 025 تماس بگیرند.
لازم به ذکر است، کتاب فرهنگ اصطلاحات علم کلام تألیف حجت‌الاسلام مسلم محمدی به همت نهاد نمایندگی رهبر معظم انقلاب و دفتر نشر معارف در 384 صفحه با شمارگان 1000 نسخه و به قیمت 17000 تومان به چاپ رسیده است./992/پ202/ق