دو راهی ریاض در سوریه
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، ولید معلم، وزیر خارجه سوریه بیش از یک ماه قبل سفری به روسیه داشت و وقتی که پیشنهاد ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه برای حل و فصل سیاسی جنگ در سوریه را شنید، نتوانست حیرت خود را از آن پیشنهاد مخفی کند و به همین دلیل هم بود که در کنفرانس مطبوعاتی بعد از دیدار با پوتین گفت پیشنهاد او نیازمند معجزه‌ای است. پیشنهاد پوتین این بود که ائتلافی ضد تروریستی منطقه متشکل از چهار کشور سوریه، عربستان، اردن و ترکیه ایجاد بشود تا آنکه به جای جنگ با نظام سوریه و سرنگونی، تمرکز این ائتلاف بر جنگ با تروریسم منطقه باشد.
حیرت ولید معلم در آن موقع بی‌جهت نبود چون قرار گرفتن دولت سوریه در کنار دو دولت ترکیه و عربستان بسیار مشکل به نظر می‌رسد و نمی‌توان تصور کرد آن دو دولت در ائتلافی در کنار سوریه قرار بگیرند که طی حدود پنج سال گذشته تمام توان و امکانات نظامی، مالی و انسانی خود را برای حمایت از گروه‌های ریز و درشت تروریستی در سوریه به کار بسته‌اند تا نظام این کشور را سرنگون کنند، هر چند معلم برای حیرت خود از شنیدن این پیشنهاد دلایل موجهی داشت اما پوتین کار خود را 10 روز قبل و در دیدار با محمد بن سلمان، وزیر دفاع و جانشین ولیعهد عربستان، شروع کرده بود و بعد از دیدار با معلم هم ادامه داده است.
پوتین این برنامه را نخست در دیدار با محمد بن سلمان شروع کرد و او را متقاعد به دو موضوع اساسی کرد: نخست آنکه نظام سوریه از طریق نظامی قابل تغییر نیست تا چه رسد به سرنگونی آن و دوم اینکه به جای نظام سوریه این گروه‌های تروریستی منطقه هستند که خطر اصلی را برای کشورهای منطقه ایجاد کرده‌اند و با توجه به این دو موضوع است که تنها گزینه مطلوب در تشکیل ائتلاف ضد تروریسم از آن چهار کشور است. محمد بن سلمان که چاره‌ای جز قبول نظر پوتین نداشت در نهایت قبول کرد تا دیداری با یکی از مقامات امنیتی ارشد سوریه‌ای داشته باشد.
حالا و بعد از کش و قوس‌هایی خبر این دیدار منتشر شده و سرتیپ علی المملوک به ریاض رفت تا دیداری با محمد بن سلمان با حضور صالح الحمیدان، رئیس سازمان اطلاعات عربستان داشته باشد. انجام این دیدار همان معجزه‌ای است که معلم در آن کنفرانس مطبوعاتی گفته بود اما صرف این دیدار نمی‌تواند معجزه مورد نظر او را به صورتی تمام و کمال محقق کند، چون اصل ماجرا در تشکیل آن ائتلاف است. تشکیل چنین ائتلافی به معنای چرخش 180 درجه‌ای عربستان و ترکیه از سیاست منطقه‌ای خود طی این چند سال است که به جای حمایت و پرورش گروه‌های تروریستی وارد جنگ با این گروه‌ها بشوند، آن هم با پذیرش نظام سوریه و همکاری با آن در یک ائتلاف نظامی.
به نظر می‌رسد پوتین هنوز معتقد به انجام کامل معجزه خود است و وزیر خارجه خود، سرگئی لاوروف را مأمور کرده در دیدار چند روز آینده با همتای امریکایی‌اش، جان کری در شهر دوحه قطر روی این طرح کار بکند؛ دیداری که انتظار می‌رود عربستان هم به آن بپیوندد. معلوم نیست سرانجام طرح و به عبارتی، معجزه پوتین به کجا برسد اما یک نکته از دیدار المملوک با محمد سلمان و صالح الحمیدان روشن شده و آن تعهد و ایستادگی نظام سوریه بر مواضع اصولی‌اش است. هر چند المملوک پیام بشار الاسد، رئیس‌جمهور سوریه مبنی بر احیای چتر امنیتی سوریه- عربستان را به طرف سعودی رسانده اما بر ادامه رابطه نزدیک و ائتلاف با ایران و حمایت از حزب‌الله لبنان به عنوان مواضع اصولی نظام سوریه تأکید کرده است. در واقع المملوک با رفتن به ریاض پوتین را یک گام به سوی تحقق معجزه‌اش پیش برد اما در عین حال نشان داد پیش رفتن این گام به معنای عقب‌نشینی نظام سوریه از مواضع اصولی‌اش نیست و اگر عربستان بخواهد هر گونه همکاری با سوریه از احیای چتر امنیتی یا تشکیل ائتلاف ضد تروریسم داشته باشد، باید سوریه را با همین مواضع قبول کند.
حالا و بعد از سفر المملوک به ریاض، عربستان در برابر این دو گزینه قرار گرفته؛ ادامه سیاست این چند سال در حمایت و پرورش گروه‌های تروریستی یا قبول پیشنهاد پوتین برای تشکیل آن ائتلاف. اگر عربستان بخواهد گزینه اول را ادامه بدهد، باید آماده تهدیدهای امنیتی علیه خودش نیز باشد چنان که داعش به صراحت این تهدیدها را گفته و حتی به آن مبادرت هم کرده و در صورت قبول گزینه دوم است که عربستان خواهد توانست در یک تعریف امنیتی جدید تهدیدهای موجود علیه خود را نیز برطرف کند./1323/د101/س
منبع : روزنامه جوان