شبهات اعتقادی در فضای مجازی و رسالت مهم پژوهشگران حوزوی

حجت الاسلام حجت الله فتحی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا، ماهیت پژوهش را پاسخ دهی به مجهولات معرفی کرد و اظهار داشت: هر حوزه علمی، مجهولاتی دارد که باید با پژوهش و تولید علم، آن مجهولات را برطرف کرد.

پژوهشگر و مسؤول پاسخگویی به سؤالات کیفری محاکم در مؤسسه آموزشی و پژوهشی قضاء ادامه داد: یک پژوهش ممکن است به نتیجه نرسد و یا نتیجه اشتباهی را در پی داشته باشد؛ اما همواره روند اصلی آن، معلوم کردن مجهولات و یا همان تولید علم است.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: هر پژوهشی پاسخ به یک سؤال مشخص است که آن سؤال، مسیر اصلی پژوهش مدنظر را مشخص می‌کند؛ نیازهای هدف یک پژوهش، تعریف، اصلوب و روش متفاوت آن را معین می‌کند.

وی با بیان این‌که برخی از پژوهش‌ها به دنبال آسیب شناسی شرایط موجود بوده و برخی از قوانین و احکام را مورد بررسی قرار می‌دهند، خاطرنشان کرد: برخی دیگر از پژوهش‌ها به دنبال ارائه راه حل برای آسیب‌های موجود هستند که در این زمینه باید اقوال گوناگون بررسی و نظر جدیدی ارائه شود.

حجت‌الاسلام فتحی با بیان این‌که پژوهش‌ها باید اکتفای علمی داشته باشند، خاطرنشان کرد: موضوع پژوهش باید مبحثی باشد که قابلیت دفاع از آن وجود داشته باشد؛ از این رو لازم است که یک پژوهش فقهی و حقوقی، استانداردهای اصولی، رجالی، لغتی، فقهی و حقوقی گوناگون را رعایت کرده باشد.

وی با بیان این‌که ابهامات و شبهات بسیار گسترده‌ای در حال اشاعه در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی است، ابراز کرد: این دسته از شبهات به مرور زمان، اعتقادات جوانان و عموم مردم را به زوال می‌کشاند؛ در این وهله پژوهشگران موظفند که این گونه شبهات و ابهامات را رصد کرده و با نگاهی پژوهش محور، به آنان پاسخ دهند.

این پژوهشگر حوزوی ابراز کرد: یک زمانی نیازهایی در جامعه وجود داشت که حوزه علمیه و حوزویان نیز بارها در خصوص آن نیازها، تحقیقات و پژوهش‌های گسترده‌ای را انجام داده‌اند؛ اما جامعه امروز، نیازهایی دارد که نزد بسیاری از پژوهشگران مغفول مانده‌اند.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان این‌که برخی از پژوهشگران بر روی مسائلی کار پژوهشی انجام می‌دهند که جامعه به آنان نیازی ندارد، افزود: همچنین برخی از پژوهشگران و مؤسسات پژوهشی به صورت موازی بر روی موضوعات واحدی تحقیق و پژوهش انجام می‌دهند که مدیریت حوزه علمیه باید این ظرفیت‌ها را به درستی مدیریت کند.

وی گفت: از نظر کمیت باید بخش عمده‌ای از پژوهش‌ها را به سوی بررسی مسائل مستحدثه برد و از نظر کیفیت نیز باید برای اقناع جوانان، نظرات کارشناسی و جوان پسندانه ارائه کرد.

حجت‌الاسلام فتحی افزود: جامعه اسلامی ایرانی معمولا نظریه‌ای را بدون دلیل و بحث و بررسی قبول نمی‌کند؛ زمانی که یک حکم شرعی همچون حرمت نگهداری و استفاده از ماهواره مطرح می‌شود، باید ادله مناسبی نیز از سوی پژوهشگران برای این مبحث ارائه شود که جوانان و عموم مردم را قانع کند.

وی در بیان راه حل برای بالا بردن سطح کیفی پژوهش‌ها تصریح کرد: در بسیاری از مواقع، تنها یک ارزیاب برای پژوهش‌ها قرار می‌دهیم درحالی که برای پژوهش‌ها به تناسب حساسیتشان باید از چندین ارزیاب استفاده کرد و حتی در برخی موارد، از یک تیم پژوهشی برای بررسی شبهات بهره برد.

پژوهشگر و مسؤول پاسخگویی به سؤالات کیفری محاکم در مؤسسه آموزشی و پژوهشی عنوان کرد: برخی از شبهات و ابهامات، نیازمند متخصصانی میان رشته‌ای هستند تا از لحاظ های گوناگون مورد بررسی قرار گیرند.

وی تأکید کرد: پس از انقلاب اسلامی و به برکت پایان نامه‌ها، مراکز تخصصی و آشنایی طلاب با علوم جدید، پتانسیل پژوهشی بزرگی در حوزه قرار گرفته و آن را هزار مرتبه نسبت به حوزه 50 سال پیش رشد داده است؛ حوزه علمیه باید مدیریت دقیقی در خصوص ظرفیت‌های پژوهشی داشته باشد.

شایان ذکر است، حجت الاسلام حجت الله فتحی متولد سال 1346 از آمل، پس از پایان تحصیلات دوره متوسطه در سال 1365 وارد حوزه علمیه قم شد؛ در سال 1372 دوره سطح را به اتمام رسانده و دروس خارج فقه و اصول را آغاز کرده است.

وی که از محضر بزرگانی چون آیات عظام میرزا جواد تبریزی، فاضل لنکرانی، مکارم شیرازی،  جوادی آملی، صالحی مازندرانی و سبحانی استفاده کرده است، تاکنون کتاب‌هایی به تألیف رسانده است که از آنان می‌توان به کتاب «آسیب شناسی فقهی قوانین کیفری» اشاره کرد.

این روحانی پژوهشگر که فارغ التحصیل رشته حقوق از دانشگاه مفید در سال 1379 است، در حال حاضر، دو کتاب با عناوین «سقوط مجازات در شرح قانون مجازات» و «شرح ادله اثبات» را در دست تدوین دارد.

وی تا کنون بیش از 25 مورد پژوهش انجام و به اتمام رسانده است که از این میان می‌توان به «طلاق حاکم شرایط و موانع اجرای آن»، «مرجع صالح برای اجرای لعان» و «مسئول پرداخت دیه بینائی در صورت خطای محض» اشاره کرد./997/ت302/س