جزئیات برگزاری جشنواره پژوهشی علامه شعرانی/ تمدید مهلت ارسال آثار به جشنواره

حسین زحمتکش زنجانی دبیر علمی دومین جشنواره علامه شعرانی در گفت‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا، با اشاره به برگزاری دومین جشنواره علامه شعرانی(ره) در تهران، اظهار داشت: این جشنواره ویژه اساتید و طلاب بالای 31 سال است، که در سال 92 و با پیشنهاد بنده به معاون پژوهش وقت حوزه علمیه تهران حجت‌الاسلام سماوات، در دستور کار قرار گرفت. طرح اولیه جشنواره ابتدا از سوی مدیر سابق حوزه علمیه تهران، حجت الاسلام والمسلمین خسروشاهی تأیید و چند وقت بعد هم شورای حوزه استان با ریاست آیت‌الله رشاد، آن را تصویب کرد و قرار شد نخستین دوره آن از سال 93 اجرایی شود که البته چون نخستین دوره بود، تا سال 94 هم طول کشید.

وی افزود: در اردیبهشت ماه 94 آئین اختتامیه نخستین دوره اول جشنواره علامه شعرانی با سخنرانی حضرت آیت‌الله نوری همدانی و حجت‌الاسلام والمسلمین قرائتی برگزار شد.

دبیر علمی دومین جشنواره علامه شعرانی با بیان اینکه مهم‌ترین شاخصه جشنواره علامه شعرانی، اختصاص آن به اساتید و فضلای حوزه علمیه تهران است، تصریح کرد: احساس می‌شد این پتانسیل در تهران، ناشناخته مانده است، با همین ملاحظه بود که به سمت برگزاری جشنواره‌ای با محوریت حوزه علمیه تهران رفتیم. اساساً نامگذاری جشنواره هم به جشنواره علامه شعرانی، با همین ملاحظه انجام شد.

وی درباره شخصیت علامه شعرانی و نامگذاری جشنواره به این اسم، گفت: ایشان از حکمای سرشناس حوزه تهران بود که در علوم عقلی و نقلی، جامعیت علمی داشت. بسیاری از حکما و علمای پس از عصر او، شاگرد وی بودند. او در حوزه درس خود، هم فقیه و اصولی پرورش داد و هم حکیم و عارف. از این رو انتخاب نام علامه شعرانی برای جشنواره، آگاهانه بود.

زحمتکش درباره شرایط پژوهشگرانی که قصد دارند در جشنواره علامه شعرانی(ره) شرکت کنند، ابراز کرد: ابتدا لازم می دانم به این مطلب اشاره کنم که جشنواره امسال نسبت به دوره اول، تغییرات چشمگیری پیدا کرده است که به‌طور خاص، نشان‌دهنده پیشرفت جشنواره است. همچنین با اینکه جشنواره، به نام اساتید حوزه علمیه تهران برگزار می‌شود، اما سعی شده زمینه‌ای فراهم شود تا طلاب بالای 31 سال نیز که امکان حضور در جشنواره علامه حلی(ره) را ندارند، با شرایط خاصی بتوانند در جشنواره علامه شعرانی شرکت کنند. در ضمن ما از کادر مدارس هم غافل نبودیم و تلاش کردیم امکان حضور آن‌ها را نیز در جشنواره فراهم کنیم، تا روحیه علمی در آن‌ها از بین نرود.

وی ادامه داد: غیر از این مسائل، قالب آثار نیز نسبت به دوره گذشته، با تنوّع و تعدّد روبه‌رو شده است. در سال گذشته، جشنواره تنها به مقاله اختصاص داشت و به‌رغم این‌که چندین کتاب و پایان‌نامه نیز برای ما ارسال شد، ولی ما از پذیرش آن‌ها معذور بودیم و تنها مقالات را می‌پذیرفتیم. این مسأله به رویکرد پژوهش‌محور ما برمی‌گشت. اما امسال با توجه به شناخته شدن جشنواره و درخواست‌های متعدّد مبنی بر پذیرش سایر قالب‌ها، شش قالب دیگر نیز به جشنواره اضافه شود. البته اضافه شدن کتاب و پایان‌نامه، چندان جای تعجب نداشت، چون در جشنواره‌های دیگر هم این قالب‌ها وجود دارد. اما ابتکار جشنواره علامه شعرانی در چهار قالب دیگر است؛ یعنی "تقریر"، "متن درسی"، "طرح‌نامه" و "ایده پژوهشی".

دبیر علمی دومین جشنواره علامه شعرانی با اشاره به برخی دیگر از شرایط عمومی جشنواره،‌ خاطرنشان کرد: نخست این‌که هر فرد حداکثر می‌تواند در مجموع، پنج اثر به جشنواره ارسال کند. ارسال مجدّد آثاری که در دوره‏‌های قبل شرکت کرده و پذیرفته نشده‏‌اند، به شرط این‌که نویسنده حداقل 60 درصد در ظاهر و محتوای اثر، تغییر ایجاد کند، تنها برای یک بار بلامانع است. نکته دیگر این‌که ارسال آثار مشترک، به شرط آن‌که حداقل یکی از نویسندگان، شرایط حضور در جشنواره را داشته باشد، اشکال ندارد. البته در این صورت، چنانچه اثر، به عنوان اثر برتر معرفی شود، امتیاز اثر، به فرد یا افرادی تعلّق می‌گیرد که دارای شرایط حضور در جشنواره باشند.

وی افزود: در مورد نحوه ارسال اثر هم باید بگویم که در این دوره از جشنواره، ارسال آثار صرفاً به صورت ارسال فایل اثر و همراه با ثبت‌نام اینترنتی در سامانه معاونت پژوهش، امکان‌پذیر است. البته ممکن است برخی با این روش، مشکل داشته باشند. در صورتی که امکان تایپ و ارسال اینترنتیِ فایل اثر برای فرد وجود ندارد، می‌تواند اثر خود را به صورت خوش‌خط و خوانا نوشته و آن را حضوراً و یا با پست سفارشی به دبیرخانه جشنواره تحویل دهد.

زحمتکش وضعیت علمی دومین دوره جشنواره علامه شعرانی(ره) را نسبت به دوره‌ گذشته رو به رشد و مثبت ارزیابی کرد، و اظهار داشت: پیش‌بینی ما این است که این دوره از جشنواره قطعاً بهتر از دوره قبل خواهد بود. به هر حال حوزه علمیه تهران، جشنواره علامه شعرانی را شناخته است. به‌ویژه آن‌که مراسم دوره گذشته، با حضور مرجعیت معظّم برگزار شد و ایشان هم در مورد مقام علمی علامه شعرانی، چند جمله‌ای سخن گفتند. آن‌طور که بنده شخصاً در طول یک سال گذشته و پس از برگزاری دوره اول، با چند تن از اساتید صحبت داشتم و آن‌ها آثار خودشان را به من عرضه می‌کردند، متوجه شدم که در این دوره، جشنواره پویا و بانشاطی خواهیم داشت. من مطمئنم که جشنواره امسال، هم به‌لحاظ کمّی و هم به‌لحاظ کیفی، نسبت به دوره قبل، پیشرفت خوبی خواهد داشت.

وی در پاسخ به این سوال که در این دوره از جشنواره چه تعداد از مقالات به عنوان آثار برتر و شایسته تقدیر انتخاب خواهند شد، بیان داشت: در این دوره، افزون بر آثار برگزیده و شایسته تقدیر، آثار شایسته تحسین را نیز معرفی خواهیم کرد. روال به این صورت است؛ آثاری که در مجموع نمراتِ ارزیابی تفصیلی صوری و دو ارزیابی تفصیلی محتوایی و یا داوری، بین 90 تا 100 امتیاز را کسب کنند، به عنوان «برگزیده»، آثاری که در مجموع نمرات، بین 85 تا 99/89 امتیاز را به دست آورند، به عنوان «شایسته تقدیر»، و آثاری که در مجموع نمرات، بین 80 تا 99/84 امتیاز را کسب کنند، به عنوان «شایسته تحسین» معرفی می‌شوند. البته میزان این امتیازات، با تصمیم شورای سیاست‌گذاری جشنواره، قابل تغییر است. همچنین آثار برتر در هر یک قالب‌های هفت‌گانه، به طور جداگانه مورد ارزیابی علمی قرار گرفته و معرفی می‌شوند و از هر فرد، تنها یک اثر به عنوان اثر برتر اعم از برگزیده، شایسته تقدیر و یا شایسته تحسین معرفی می‌شود.

دبیر علمی دومین جشنواره علامه شعرانی افزود: مراسم اختتامیه و تجلیل از برگزیدگان در هفته پژوهش و در آذرماه برگزار خواهد شد.

وی در ادامه با اشاره به شاخصه‌های یک پژوهشگر موفق، اظهار داشت: پژوهش از دیرباز در رگ و خون جهان اسلام، ریشه دوانده است. تمامی علمای ما در تمام علوم، محقّق بودند. در تاریخ اسلام، از بسیاری از علما با عنوان محقّق یاد می‌شود؛ مانند محقّق حلی، محقّق طوسی و... بنابراین نمی‌توانیم بگوییم پژوهش در دوران معاصر باب شده است، تنها این‌که شیوه آن و به اصطلاح علمی‌تر، سبک آن تغییر یافته است. سبک پژوهش در گذشته به نحوی بود و اکنون به نحوی دیگر است.

زحمتکش ادامه داد: به نظر بنده، پژوهش، ذکاوت می‌آورد و افزون بر آن، به محقّق، جامعیت علمی، به‌روز بودن و دغدغه‌مندی عطا می‌کند. به متن جامعه علمی با دقت و وسواس می‌نگرد و از درون، مسائل مورد نیاز را بیرون می‌کشد. پس از این، پژوهشگر یا خودش به حلاجی و غور در مسائل می‌پردازد و آن‌ها را حلّ و فصل می‌کند، یا آن‌که متواضعانه با طرح پرسش‌های بنیادین، آن‌ها را در اختیار دیگران قرار می‌دهد. پرواز در آسمان علم، حرفه و هنر پژوهشگر است؛ پروازی که سمت و سوی مشخص دارد و اصلاً بی‌هدف نیست.

وی تصریح کرد: حوزه علمیه به عنوان متولّی دیانت و مذهب، در پاسخ‌گویی به سؤالات و شبهات، وظیفه سنگینی بر دوش دارد که این وظیفه جز با پژوهش، به انجام نمی‌رسد. یک پژوهشگر حوزوی اولاً باید خوب درس بخواند، و دوشا دوش اساتید و علما، از تنگناها و پیچ و خم مسائل علمی عبور کند. مسائل و اقتضائات جامعه خویش و حتی جامعه جهانی را به‌خوبی دریابد و تلاش کند از هیچ مسأله‌ای، به‌راحتی عبور نکند. وظیفه خود را جدّی بگیرد. لازم است پژوهشگران حوزوی برای انتقال بهتر مفاهیم به مخاطبان، در قلم و زبان رشد کنند. لکنت در قلم و زبان، همان‌طور که گفتم، یا موجب بدفهمی مخاطب می‌شود و یا آن‌که اصلاً مفهومی را منتقل نمی‌کند.

دبیر علمی دومین جشنواره علامه شعرانی افزود: اساساً جشنواره علامه شعرانی آمده است تا به اندازه توان خود، این فرهنگ را در حوزه علمیه نهادینه کند. همان‌طور که گفتم حوزه با پژوهش بیگانه نیست. پژوهش در رگ و خون حوزه، جریان دارد. اگر غیر از این بود تشیع هرگز نمی‌توانست در هماوردی با مکاتب دیگر، به توفیقی دست یابد. این روزها می‌بینیم که به پاس تلاش علمیِ علما و اندیشمندان، و به تعبیر دقیق‌تر، مجاهدت‌های علمی آن‌ها، ما در محافل علمی، صاحب کرسی‌های متعدّد علمی هستیم و می‌توانیم با دنیای علم گفتگو کنیم.

وی افزود: جشنواره به همیاری و هم‌نفسیِ اساتید و فضلای حوزه علمیه تهران نیاز دارد و از همین‌جا از همه کسانی که در متن حوزه هستند، می‌خواهیم که برای توفیق جشنواره در این مسیرِ پُر فراز و نشیب، ما را از دعای خیر خودشان محروم نکنند.

زحمتکش در پایان با اشاره به تمدید مهلت ارسال آثار به دومین جشنواره پژوهشی علامه شعرانی(ره)، خاطر نشان کرد: این تصمیم به دلیل استقبال پرشور اساتید و نیز درخواست‌های مکرّر آنها مبنی بر تمدید جشنواره، صورت گرفته است. بر این اساس، اساتید، کادر مدارس و همچنین طلاب بالای 31 سال که مشغول به تحصیل در پایه 9 و بالاتر هستند، تنها تا 20 آبان فرصت دارند تا آثار خود را در قالب مقاله، کتاب، پایان‌نامه، تقریر، متن درسی، طرح‌نامه و یا ایده پژوهشی، به دومین جشنواره پژوهشی علامه شعرانی ارسال کنند./300/9592/ب1