چکیده مقالات کنفرانس گفت‌وگوهای فرهنگی ایران و جهان عرب منتشر شد

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در آستانه برگزاری کنفرانس بین المللی گفتگوهای فرهنگی ایران و جهان عرب در عرصه اعتدال و عقلانیت در روزهای دوم و سوم بهمن، کتاب چکیده مقالات این کنفرانس از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد.

در مقدمه این کتاب آمده است:

بدون تردید گسترش تفاهم، تعامل و تقویت نقش نخبگان در رفع چالش‌های موجود در مسیر روابط فرهنگی میان ایران و جهان عرب می‌تواند از سوی اصحاب سیاست و در فرایند سیاست‏گذاری‌های فرهنگی کارگزاران سیاسی و فرهنگی صورت پذیرد، لیکن به نظر می‌رسد مباحث فرهنگی باید به دست اصحاب فرهنگ و اندیشه واگذار شود و بهترین راه برای برون‏رفت از چالش‌های موجود یا محتمل، گفت‏وگوهای دوجانبه یا چندجانبه میان نخبگان، فرهیختگان و اندیشمندان ایران و جهان عرب است. ازاین‏رو، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با مشارکت مجموعه‏ای از مراکز علمی ـ پژوهشی در شهر مقدّس قم، به‏عنوان مرکز فرهنگی ـ دینی انقلاب اسلامی ایران، درصدد است گامی اساسی در این مسیر بردارد و با عنایت به اینکه عقلانیت و اعتدال، از شاخص‌های تعامل میان مذاهب و کشورهاست و از اساسی‌ترین مؤلفه‌های دین اسلام شمرده می‌شود، کنفرانس علمی گفت‏وگوهای فرهنگی ایران و عرب را با محوریّت اعتدال و عقلانیت برگزار کند.

پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در این راستا از یک‏سو اندیشمندان و فرهیختگانی را از جهان عرب دعوت کرده و از سوی دیگر فراخوانی برای ارائه مقالات از سوی فرهیختگان و اندیشمندان ایرانی صورت داده است. بدین ترتیب، مقالات متعدّدی از سوی مراکز علمی ـ پژوهشی حوزوی یا دانشگاهی ارائه شد که همراه با تأکید بر ضرورت گفت‏وگوی فرهنگی میان نخبگان، راهکارهای برون‏رفت و تعامل مناسب و بهتر را مدّنظر قرار داده، فضای مطلوب را در این عرصه تصویر و تبیین کرده است.

الف) ضرورت‌های گفتگوی بینِ ‏فرهنگی ایران و جهان عرب:

    تشدید واگرایی ایران و جهان عرب و تأثیر منفی آن بر مناسبات ایران با جهان اسلام و ضرورت تأکید بر راهکارهای فرهنگی برای برون‏رفت از آن؛

 ظرفیت‌ها و قابلیت­های موجود در همسویی ایران و جهان عرب با توجه به مشترکات دینی، فرهنگی، تاریخی و تمدنی، اشتراکات ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک، همگونگی در تقابل با مدرنیته و جهان غرب و ضرورت­ها و سودمندی‏های مربوط به بهره­گیری از این ظرفیت‌ها برای کاهش چالش‌های موجود در مسیر مناسبات دو طرف؛

 ظرفیت گسترده، مورد توافق و غیرحساس فرهنگ در حل و فصل چالش‌های موجود در روابط ایران و جهان عرب و لزوم بهره‏گیری از نقش مؤثر نخبگان در فراهم‏سازی بسترهای مناسب توسعه روابط و کاهش سوءتفاهمات؛

 آسیب‌ها و مخاطرات ناشی از تقویت همسویی اعراب و غرب و نزدیک شدن اعراب با اسراییل بر ضد ایران؛

 فضای حاکم بر عرصه بین‏المللی پس از توافق هسته‏ای ایران و غرب و رنگ باختن پروژه ایران‏‌هراسی.

ب) اهداف گفتگوهای فرهنگی ایران و جهان عرب:

ایجاد تعارف، تفاهم و تعامل میان دو حوزه فرهنگی ایرانی وعربی و تقویت صدای اعتدال و کاهش تنش‌های مذهبی و فرهنگی موجود در روابط ایران و جهان عرب؛

شناسایی و تقویت نقاط مشترک فرهنگی و یافتن راه‌حل‌ در برطرف ساختن دغدغه‌ها و چالش‏ها در قالب همکاری‌های گروهی با استفاده از ظرفیت نخبگان فرهنگی؛

تسهیل و تقویت همکاری‌های مشترک میان مراکز مطالعاتی و فرهنگی ایران و جهان عرب؛

رسیدن به تصویری واقعی از ایرانِ اسلامی در جهان عرب و بالعکس با توجه به مزیت‌ها و واقعیت‌های موجود در این دو حوزه؛

جلوگیری از تلاش‌های آمریکا و غرب درتبدیل کردن ایران به تهدید اول جهان عرب؛

جلوگیری از روند تبدیل ‌شدن منازعات سیاسی به نفرت‌های پایدار فرهنگی و مذهبی؛

پیشگیری از تحقق اجماع جهانی علیه ایران با بهره‌گیری از ابزار گفت‏وگو و مدارا؛

تأسیس و راه اندازی نهادهای مردمی و دبیرخانه دائمی گفت‏وگوهای بینِ‏ فرهنگی.

ج) محتوای مقالات همایش

مقالات ارائه ‏شده در این همایش ذیل چهار عنوان اصلی «اعتدال و عقلانیت در اندیشه و عمل اندیشمندان اسلامی»، «اعتدال و عقلانیت در آموزه‏‌های دینی»، «اعتدال و عقلانیت در گفت‏‌وگوهای فرهنگی» و «اعتدال و عقلانیت و مقابله با افراط‏گرایی» قرار گرفته است و صاحبان مقالات و اندیشمندان، در کنار ارائه مقاله خویش و گفت‏وگوهای مثبت، راهکارهایی را در راستای همگرایی و تعامل بین ایران و جهان عرب ارائه می‏‌کنند./998/د102/ق