خودآگاهی نیاز امروز جامعه علمی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا حجت الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا در نخستین روز از همایش «درآمدی بر نظام سلامت در اسلام» که پیش از ظهر امروز در سالن امام علی(ع) دانشگاه علوم پزشکی قم برگزار شد با اشاره به ضرورت روش شناسی علمی در علوم مختلف عنوان کرد: نیاز است تا در رشته های مختلف علمی به صورت جدی به روش شناسی پرداخته شود و این ضرورت در علوم انسانی و طبیعی بیشتر احساس می شود.

وی افزود: با توجه به اینکه علوم انسانی با هویت انسان مرتبط است و اثر آن در فرهنگ شناخته می شود، این اهمیت بیشتر است اما در علوم دیگر از اهمیت آن کاسته می شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران تصریح کرد: علوم پزشکی و طب چون با سلامت انسان ها مرتبط است در میان علوم از درجه اهمیت بالایی برخوردار است و پرداختن به آن از منظر نیاز جامعه موضوعی بسیار مهم است.

حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا استقبال فرهنگ عمومی جامعه از طب سنتی را یک فرصت دانست و خاطرنشان کرد: طب سنتی و اسلامی با فرهنگ ما همخوانی دارد و به همین سبب نیز گرایش مردم به آن بیشتر است که این موضوع یک فرصت تلقی می شود اما تهدیداتی از جمله عوام زدگی نیز در این باره وجود دارد که سبب بروز مشکلاتی شده است که نیاز است تا این فرصت ها و تهدیدها شناخته شده و به خوبی تحلیل شوند و با حضور علمی و پیدا شدن مرجعی برای بررسی این موضوعات، به این مسائل پرداخته شود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: با توجه به حساسیت این حوزه باید راهکارهایی برای فهم چیستی این ادعاها در نظر گرفته شود و نیاز است تا جریان شناسی مدعیان مختلف طب سنتی و اسلامی و بومی صورت بگیرد.

استاد حوزه و دانشگاه در ادامه گفت: باید برای بررسی علوم دینی و غیر دینی به تعاریفی که از دین و علم می شود اشاره شود و سپس مرز میان تعاریف دینی و غیر دینی از علم مورد بررسی و کنکاش قرار گیرد.

وی تأکید کرد: علمی که قرآن تعریف کرده است و برپایه عقل، حس، وحی و نقل قرار دارد با تعریفی که پوزیتویست ها درباره این مقوله دارند متفاوت است و آنها ابتدا تجربه و سپس حس را منشأ دریافت علم می دانستند و سپس حس را نیز کنار گذاشتند و در انتها نیز در دوران پسا مدرن تعریف جدیدی از علم و علوم سر برآورد.

حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا ابراز کرد: برخی مفاهیم برای فرهنگ و علم نقش کلیدی دارند و اگر با تعریف پوزیتویستی بخواهیم جامعه و علم و دین را تعریف کنیم دیگر نمی توانیم دینداری خود را حفظ کنیم.

وی افزود: به برکت اهل بیت(ع) چراغ عقل و علم در اسلام روشن ماند و اگر کسی بخواهد به عقل رجوع کند باید به معارف اهل بیت(ع) مراجعه کند و امیرمؤمنان(ع) سیر معرفت و عقلانیت را در عالم منتشر کرد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه یادآور شد: مشاهده می کنیم که بزرگترین شرح ها بر نهج البلاغه از جانب معتزله صورت گرفته است چون آنها دنبال عقل می گشتند و عقل را در جایی جز نهج البلاغه نمی توان یافت.

استاد حوزه و دانشگاه اضافه کرد: اخباری گری میراث بنی امیه بود و آنها از این طریق عقل را تعطیل و سؤال کردن را حرام کردند و به جعل روایات دست زدند و در ابتدا به اسم قرآن جلوی نقل پیامبر را گرفتند و سپس جلوی عقل که پیامبر درون بود را سد کردند و تنها هیمنه قرآن بود که اجازه نداد آنها منکر نقل و وحی شوند.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با اشاره به شش مبنای تمییز علوم دینی از غیر دینی عنوان کرد: برای بررسی دینی یا غیر دینی بودن علوم می توان شش مبنا را مورد بررسی قرار داد تا به این موضوع پرداخته شود.

وی افزود: بررسی مبانی علوم از منظر متافیزیکی، ساختار درونی، روش بررسی، تجویزی، فردی و موضوعی می تواند در تقسیم بندی علوم به دینی و غیر دینی مؤثر باشد.

حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا در پایان خاطرنشان کرد: موضوعی که باید بر روی آن تأکید داشت این است که در کنار علومی که علم آموزان فرا می گیرند باید خودآگاهی علمی نیز به آنها داده شود تا بفهمند چه عقبه و شیوه های روش شناسی درباره علوم وجود دارد و اگر این مسأله اتفاق بیفتد کسانی که با علوم مختلف سر و کار دارند خودشان به سمت تغییر در مبانی علوم خواهند رفت./872/پ۲۰۲/س