تبیین احکام پرداخت مهریه طلاق

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، حضرت آیت الله جعفر سبحانی، از مراجع تقلید، در نهمین جلسه از سلسله جلسات تفسیر آیات مرتبط با احکام شرعی در قرآن کریم تحت عنوان «محاضرات فی فقه القرآن الکریم» در مدرسه علمیه عالی نواب با اشاره به آیه 237 سوره مبارکه بقره به حکم مربوط به طلاق پیش از دخول پرداخت.

وی با بیان این که در خصوص احکام این قضیه آیاتی را انتخاب کردم که مورد اختلاف بین ما و مفسرین اهل سنت است، گفت: ما مساله را آزادنه مطرح می کنیم که ببینم بر اساس ابواب فقهی حق با کدام طائفه است. 

این مرجع تقلید به آیه وَإِنْ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ وَقَدْ فَرَضْتُمْ لَهُنَّ فَرِيضَةً فَنِصْفُ مَا فَرَضْتُمْ إِلَّا أَنْ يَعْفُونَ أَوْ يَعْفُوَ الَّذِي بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكَاحِ، وَأَنْ تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوَىٰ، وَلَا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ» اشاره و تصریح کرد: اگر کسی زنی را پیش از انجام عمل جنسی طلاق بدهد به این طلاق، طلاق پیش از دخول گفته می شود.

حضرت آیت الله سبحانی ادامه داد: بر اساس این آیه در طلاق پیش از دخول نیمی از مهریه با دستور خداوند متعال ساقط است و نیم دیگر با دستور زوجه، پدر و یا جد او می تواند از عهده شوهر ساقط شود.

وی با بیان این که عبارت «أَنْ يَعْفُونَ أَوْ يَعْفُوَ الَّذِي بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكَاحِ» اشاره به کسانی دارد که عقده نکاح دست آنان است و می توانند نیم دوم مهریه را ساقط کرده و عفو کنند، خاطر نشان کرد: روایات اهل بیت مراد از این افراد را پدر یا جد زوجه دانسته اند اما اهل سنت اینطور می گویند که مراد از این آیه شوهر است که اگر اینگونه باشد شوهر باید آن نصف اولی که خداوند ساقط کرده را نیز علاوه بر نصف دوم زوجه بپردازد یعنی مهریه را به صورت تمام و کمال پرداخت کند.

این مرجع تقلید افزود: در حقیقت بر اساس مورد اول زن دست خالی از خانه شوهر بیرون می آید در حالی که بر اساس تفسیر دوم مورد تایید اهل سنت، زن همه مهریه خود را به صورت تمام و کمال از شوهر دریافت می کند.

حضرت آیت الله سبحانی با اشاره به ادله ای که می گوید مراد از «أَنْ يَعْفُونَ أَوْ يَعْفُوَ الَّذِي بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكَاحِ» شوهر نیست بلکه پدر یا جد زوجه است، اظهار کرد: این ادله نیز مربوط به سبک و سیاق آیه است چرا که خداوند در قرآن همیشه شوهر را خطاب قرار داده اما اینجا  بنا بر کلماتی همچون « َلَّقْتُمُوهُنَّ» و  «َمَسُّوهُنَّ» و «فَرَضْتُمْ» غیبت نه خطاب به کار رفته است.

وی با بیان این که بر اساس روایات اگر زوجه ای پدر و یا جد ندارد، برادر جانشین او می شود، گفت: همچنین آنانی که می گویند مقصود آیه زوج یا شوهر است توجه کنند زوج برای عفو باید نصف نخست را برگرداند که «هبه» نام می گیرد اما در آیه از عفو استفاده شده مگر اینکه مهریه را قبلا به طور کامل داده باشد که در میان عرب مرسوم نبود همه مهریه را همان اول بپردازند./۸۶۴/پ202/ب1