آموزش مجازی فرصت مناسبی برای انسان‌سازی و کادرسازی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام حمید حسینی، مدیر سامانه آموزش الکترونیکی حامیم، امروز در دومین پیش نشست علمی کنفرانس ظرفیت شناسی و تأثیرگذاری فضای مجازی در ارتقای آموزش‌های دینی که با موضوع مبانی و راهبردهای آموزش‌های دینی در فضای مجازی در سالن همایش‌های دانشگاه مجازی المصطفی(ص) برگزار شد، بهره‌گیری از فضای مجازی برای اهداف مذهبی را مهم ارزیابی و تصریح کرد: بهره‌گیری از این مهم، سطوح مختلفی دارد که باید مدنظر قرار گیرد.

حجت الاسلام حسینی ابراز داشت:‌ آموزش و یادگیری، پاسخگویی و مشاوره، خدمات علمی و فرهنگی، مناسک و مراسم الکترونیکی، تسهیل در آیین‌های حضوری و در نهایت مشاهده اماکن مذهبی، معرفی و اطلاع‌رسانی، انواع سطوحی است که می‌توان در فضای مجازی از آنها برای اهداف مختلف مذهبی بهره جست.

وی در ادامه به تشریح هر یک از سطوح بهره‌گیری از فضای مجازی پرداخت و نمونه‌هایی از سامانه‌‌های ادیان و مذاهب مختلف در سراسر جهان را نام برد و تصریح کرد: ادیان مختلف از فرصت به دست آمده برای استفاده از فناوری برای تحقق اهداف دینی نهایت استفاده را می‌کنند، به همین علت بهتر است ما نیز از این غافله عقب نمانیم و از فضای به وجود آمده بیشترین و بهترین استفاده را بکنیم.

هنگام آموزش در فضای مجازی فرایندی به نام انسان سازی و کادرسازی رخ می‌دهد

مدیر سامانه آموزش الکترونیکی حامیم، تأکید کرد: زمانی که مجموعه‌ای از سامانه‌های ادیان و مذاهب را مورد بررسی قرار می‌دهیم متوجه می‌شویم بالاترین نوع بهره‌گیری از فضای مجازی برای اهداف دینی، مسأله آموزش و یادگیری است.

وی، افزود: هنگام آموزش در فضای مجازی فرایندی به نام انسان سازی و کادرسازی اتفاق می‌افتد و خروجی آن محصولی است که خود می‌تواند در آینده منشأ آموزش‌ها، ترویج‌ها و تبلیغ‌های بسیار بیشتری قرار گیرد.

حجت الاسلام حسینی، با بیان این که آموزش مسایل دینی به دو بخش عمومی و تخصصی تقسیم می‌شود، اظهار داشت: آموزش عمومی علوم اسلامی به مجموعه فعالیت‌های آموزشی پراکنده و مقطعی اطلاق می‌شود که نظام جامعی را پیگیری نمی‌کند و به مدرک معتبری منتهی نمی‌گرد.

وی با بیان این که اصولی‌ترین نوع آموزش باید همراه با تعامل، استمرار و پیگیری باشد، ابراز داشت: متأسفانه در آموزش عمومی علوم اسلامی شاهد عملکردی جدی، اصولی و اثر‌بخشی در نهاد‌های دینی شیعی داخل کشور نیستیم، بلکه اقداماتی که از سوی سازما‌های فرهنگی انجام می‌شود، معمولاً از نوع خدمات فرهنگی است.

تعامل، استمرار و پیگیری اصل اساسی آموزش است

مدیر سامانه آموزش الکترونیکی حامیم، تصریح کرد: بسیاری از نهاد‌ها به خیال خود فعالیت‌های آموزشی انجام می‌دهند ولی تعامل، استمرار و پیگیری که از اصول اساسی آموزش است در برنامه‌هایشان دیده نمی‌شود؛ این نهاد‌ها به صورت موردی اصول را انجام می‌دهند ولی در ادامه مخاطب را رها می‌کنند.  

وی، بیان داشت: مشاهده خلاء‌های موجود در آموزش مسایل دینی در فضای مجازی، ما را بر آن داشت که سامانه‌ای راه‌اندازی کنیم تا آموزش‌های عمومی را به شکل صحیح و سریع‌تری منتقل کنیم.

حجت الاسلام حسینی با بیان این که سامانه آموزش الکترونیکی حامیم، نمونه‌ای از آموزش عمومی دین در فضای مجازی است، تصریح کرد: این سامانه از ابتدایی‌ترین نوع آموزش‌ها شروع شده است به طوری که حتی از آموزش قرائت حمد و سوره، آموزش زیبا‌ترین صوت و لحن، رواخوانی، روانخانی، آموزش تفسیر، ترجمه و مفاهیم قرآن کریم ارائه شده است و در ادامه دوره‌های متنوع و مختلفی ارائه می‌شود.

مدیر سامانه آموزش الکترونیکی حامیم، اظهار داشت: دوره‌های این سامانه آموزشِ عمومی، سطح‌بندی‌ شده و تعاملی است. در سطح ابتدایی، نخست مخاطب آیاتی از قرآن کریم را قرائت می‌کند و سامانه، قرائت او را مورد ارزیابی قرار داده و نکات و مشکلات قرائت مخاطب را به او گوشزد می‌شود و بر اساس سطحی که دارد، آموزش‌ها را انجام داده و تمرین می‌کند و مرحله به مرحله بالاتر می‌رود.

وی، به توضیح آموزش تخصصی علوم اسلامی پرداخت و گفت: آموزش تخصصی علوم اسلامی برنامه‌های نظام‌مندی دارند که اهداف مشخص و از پیش تعریف شده‌ای را پیگیری می‌کنند و در نهایت به مدرکی معتبر منتهی می‌شوند.  

شرایط آموزش مجازی در حوزه علمیه وجود ندارد

حجت الاسلام حسینی ادامه داد: در این بخش تجربه‌های ارزشمندی در رشته‌های دانشگاهی به‌دست آمده ولی در حال حاضر شرایط مطلوبی برای تحصیل مجازی در حوزه‌های علمیه فراهم نشده است. 

وی، خاطرنشان کرد: زمانی که به بخش آموزش مجازی پایگاه رسمی حوزه علمیه قم مراجعه می‌شود، هیچ مطلبی در این صفحه وجود ندارد. مفهوم این صفحه بدون محتوا آن است که اصلی‌ترین نهاد حوزوی در بحث آموزش مجازی دروس حوزوی حرفی برای گفتن ندارد.

مدیر سامانه آموزش الکترونیکی حامیم، ابراز داشت: گرچه حوزه علمیه خواهران فعالیت‌هایی در زمینه آموزش مجازی دروس حوزه فعالیت‌هایی داشته است اما باز هم شرایط کافی را ندارد، چرا که این آموزش‌ها پس از گذراندن چندین سال دوره‌های حضوری مسیر می‌شود و اگر شخصی بخواهد از ابتداء آموزش مجازی داشته باشد، نمی‌تواند به حوزه علمیه خواهران وارد شود.

وی، با مهم ارزیابی کردن مبانی آموزش دینی برای تحقق اهداف مذهبی تصریح کرد: فطری و جهانی بودن دین، وابستگی دین به  تعقل و آگاهی، انتخابی و اختیاری بودن دین، استقبال دین از پرسش و انتقاد، تدریجی و مادام‌العمر بودن کسب معرفت دینی، ضرورت رعایت اهلیت و ظرفیت در فراگیران، تفاوت معرفت حقیقی با یادگیری مرسوم علمی، وابستگی معرفت حقیقی به اخلاق و تهذیب و ضرورت حفظ ویژگی‌ها و نقاط قوت آموزش‌های حوزوی، 9 سرفصل مهم در مبانی آموزش دینی است.

حجت الاسلام حسینی خاطرنشان کرد: برای بهره‌گیری از فضای مجازی برای رسیدن به اهداف مختلف و اهداف دینی باید مبانی فضای مجازی را بپذیریم و به آن توجه کنیم.

وی، گفت: پلید و منفی ندانستن ابزارهای علم و فناوری، امکان بهره‌گیری از این ابزار برای آموزش دین، فرصت‌ و تهدید بودن فضای مجازی برای اخلاق و معنویت، فنی نبودن و تربیتی بودن موضوع، تفاوت اقتضائات فضای مجازی و حضوری و تفاوت ویژگی‌های نسل‌ جدید فناوری اطلاعات و ارتباطات از جمله مبانی فضای مجازی است.

مدیر سامانه آموزش الکترونیکی حامیم  تصریح کرد: توجه به دو بخش مبانی آموزش دینی و مبانی بهره‌گیری از فضای مجازی، می‌تواند راه پیشرفت آموزش‌های مجازی در علوم اسلامی را هموار کند.

وی در پایان این مراسم به راهبرد‌ها و پیشرفت‌هایی که باید به عنوان یک اولویت پیگیری شود، اشاره و تأکید کرد: پس از مبانی آموزش دین، نوبت به راهبرد‌های توسعه آموزش دینی در فضای مجازی می‌رسد، از این رو افزایش مهارت و آگاهی استادان و متولیان علوم اسلامی‌، حمایت از تولید محتوای آموزشی روزآمد در زمینه‌های دینی، اولویت بخشیدن به ابزارهای الکترونیکی مکمل آموزش‌های حضوری و برگزاری دوره‌های آموزشی ترکیبی بخشی از این راهبرد‌ها است.

وی، ادامه داد: همکاری و هم‌افزایی مراکز فعال آموزش الکترونیکی دینی، طراحی نظام رسمی آموزش الکترونیکی حوزوی متناسب با اقتضائات این روش، اولویت دادن به آموزش سطوح عالی و بازآموزی فضلا و استادان، تدوین ضوابط و الزامات تأسیس حوزه‌های علمیه مجازی و زمینه‌سازی برای تبدیل دانش‌آموختگان حوزه به تولیدکنندگان محتوا بخش دیگری از راهبرد‌های توسعه آموزش دینی در فضای مجازی است./878/پ۲۰۱/س